Osmanlı’da Beden Kültürü ve Güreş Geleneği

Özet

Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu’nda bedenin kültürel, ahlaki ve toplumsal anlamlarını merkeze alarak güreş geleneğinin tarihsel gelişimini incelemektedir. Osmanlı düşün sisteminde beden; disiplin, maneviyat ve sosyal aidiyetin taşıyıcısı olarak değerlendirilmiş, güreş ise yalnızca fiziksel bir etkinlik değil, aynı zamanda toplumsal bir kimlik ve değer aktarım aracı olmuştur. Pehlivanlık, ahlaki bütünlük ve fiziksel olgunlukla özdeşleşen bir yaşam biçimi olarak kurgulanmıştır. Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte spor, ideolojik bir araç hâline gelmiş; güreş ise modernleşme politikaları içinde kurumsallaştırılmış, fakat geleneksel anlam dünyasından uzaklaştırılmıştır. Kırkpınar gibi etkinlikler kültürel miras kapsamında korunsa da, güreşin eğitimsel ve ahlaki yönü törensel temsil düzeyine indirgenmiştir. Makalede, Osmanlı’dan günümüze beden terbiyesi anlayışının geçirdiği dönüşüm, güreşin hem tarihsel hem de güncel temsilleri üzerinden değerlendirilmiş; kültürel mirasın sürdürülebilirliği tartışılmıştır.