Spor Eğitimli Okçuların Motivasyon Durumlarının Araştırılması


DOI:
https://doi.org/10.70736/jozss.2016Anahtar Kelimeler:
Spor Bilimleri- Öğrenci- başarı- Motivasyon- OkçuÖzet
Bu çalışmanın amacı, spor eğitimi almakta olan okçuların motivasyon düzeylerini incelemektir. Araştırmaya farklı kategorilerde yer alan 130 erkek ve 80 kadın okçu katılmış; katılımcılar motivasyon ölçeğini doldurmuştur. Verilerin analizinde t-testi, tek yönlü ANOVA ve LSD testlerinden yararlanılmıştır. Cinsiyet değişkenine göre, spor eğitimli okçuların motivasyonunu oluşturan faktörlerde; antrenör ve sporcu rol davranışları, psikososyal gelişim, müsabaka heyecanı ve bireysel yaşam tatmini boyutlarında anlamlı farklar tespit edilmiştir (p<0.05). Diğer boyutlarda ise anlamlı fark görülmemiştir (p>0.05). Cinsiyete göre motivasyonu etkileyen faktörlerden antrenörün psikososyal yeteneği ve sporcunun sosyal yaşamı boyutlarında da anlamlı farklılıklar saptanmıştır (p<0.001). Yaş değişkenine göre ise, başarı beklentisi dışındaki tüm motivasyon alt boyutlarında anlamlı farklar bulunmuştur (p<0.05 ve p<0.001). Ayrıca, millî sporcu olma durumuna göre, antrenörün psikososyal yeteneği ve ödül beklentisi boyutlarında anlamlı farklılıklar belirlenmiştir (p<0.001). Diğer değişkenlerde ise anlamlı fark tespit edilmemiştir (p>0.05).
Sonuç: Elde edilen bulgular doğrultusunda, spor eğitimi almış okçuların motivasyonunu etkileyen en önemli faktörlerin psikososyal gelişim ve antrenörün psikososyal yetkinliği olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, cinsiyet ve yaş gibi demografik değişkenlerin motivasyon üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda, okçuları motive eden kişilerin onların cinsiyet, yaş ve beklentilerine uygun yaklaşımlar sergilemeleri önerilmektedir. Özellikle millî takım düzeyinde görev yapan antrenörlerin daha donanımlı ve yetkin olmaları, sporcuların motivasyon düzeylerinin artırılmasında kritik bir rol oynayabilir.
Referanslar
Arkonaç, S. A. (1998). Psikoloji: Zihin süreçleri bilimi. Alfa Yayıncılık. Başer, E. (1998). Uygulamalı spor psikolojisi (s. 121). Bağırgan Yayınevi.
Coleman, R., & Barries, G. (2000). Yöneticinin kılavuzu (M. Harmancı, Çev.). Remzi Kitabevi. Çolakoğlu, F. F. (2011). Sporda motivasyon ve performans ilişkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 22(1), 45–59.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self- determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
Doğan, O. (2005). Spor psikolojisi. Nobel Yayın Dağıtım.
Güney, G. (2022). Mücadele Sporlarında Sporcuların Boş Zaman Motivasyon Düzeylerinin Araştırılması. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 2), 1080-1091.
Güney, S. (2000). Davranış bilimleri. Nobel Yayın Dağıtım.
İkizler, C., & Karagözoğlu, C. (1997). Sporda başarının psikolojisi. Alfa Yayıncılık.
Konter, E. (1998). Sporda psikolojik güç ve performans. 5. Spor Bilimleri Kongresi Bildiri Özetleri. Ankara.
Kusan, O. (2014). Güreş, boks, tekvando branşındaki elit düzeydeki sporcuların başarı motivasyonunun çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü]. YÖK Tez Merkezi.
Şahan, T. (2010). Takım ve bireysel sporlarda motivasyonu etkileyen faktörler [Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. YÖK Tez Merkezi.
Şentürk, E., & Özmutlu, İ. (2023). Okçuluk Sporcularının Sporda İmgeleme Becerilerinin Hedef Yönelimi Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi (Doctoral dissertation, Çanakkale Onsekiz Mart University).
Türker, Ü. (2022). Temel okçuluk eğitiminin dikkat ve konsantrasyon yetisine etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(4), 1491-1506.
Vallerand, R. J., & Rousseau, F. (2001). Intrinsic and extrinsic motivation in sport and exercise. In R. N. Singer,
H. A. Hausenblas, & C. M. Janelle (Eds.), Handbook of sport psychology (2nd ed., pp. 389–416). Wiley.
Weinberg, R., & Gould, D. (2018). Foundations of sport and exercise psychology (7th ed.). Human Kinetics. Yamaner, F., & İmamoğlu, O. (2019). Okçuların motivasyonlarına etki eden faktörlerin belirlenmesi. In F.
Yamaner & S. Baskın (Eds.), 5. Uluslararası İnsan, Toplum ve Spor Bilimleri Sempozyumu (Cilt 3, ss. 1670–1676). Antalya. http://www.ishss.org
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Journal of Optimal Zenith Sport Science

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.