Futbolcuların kişilik yapısı ve bilinçli farkındalık düzeyleri: Enneagram teorisi
Özet Görüntüleme: 6
/ 
PDF İndirme: 8
DOI:
https://doi.org/10.70736/jrolss.612Anahtar Kelimeler:
decision making, Enneagram theory, football, mindfulness, personality typesÖzet
Futbolcuların bilinçli farkındalık düzeyleri ve kişilik tiplerinin incelenmesi, atletik performansı etkileyen psikolojik faktörlerin anlaşılması için çok önemlidir. Bu araştırma, futbolcuların bilinçli farkındalık düzeyleri ile Enneagram kişilik tipleri arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Çalışmaya Türk futbol kulüplerinden 38 kadın (yaş ortalaması 18.78±3.23) ve 169 erkek (yaş ortalaması 22.68±6.31) olmak üzere 207 aktif lisanslı futbolcu katılmıştır. Veri toplama aşamasında Enneagram Kişilik Testi ve Spor için Farkındalık Envanteri kullanılmıştır. Gerçekleştirilen korelasyon analizi mükemmeliyetçi kişilik tipi ile uzlaşmacı (r=0,63) ve yardımsever (r=0,60) kişilik tipleri arasında güçlü pozitif ilişkiler olduğunu ortaya koymuştur. Yargılayıcı olmayan (r=-0,46) ve yeniden odaklanma (r=-0,43) alt boyutları en güçlü negatif ilişkileri açığa çıkarmıştır. Bilinçli farkındalık alt boyutları bağımlı değişken olarak alınarak çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. İlk modelde başarılı (β=0,233), otantik (β=0,169) ve uzlaşmacı (β=0,219) kişilik tiplerinde anlamlı yordayıcılar olarak bulunmuştur. İkinci modelde mükemmeliyetçi (β=-0,238), otantik (β=-0,167), baş (β=-0,191) ve uzlaşmacı (β=-0,186) kişilik tipleri anlamlı yordayıcılar olarak gözlenmiştir. Üçüncü modelde başarılı (β=0,241) ve otantik (β=0,327) tipler anlamlı yordayıcılar olarak bulunmuştur. Enneagram kişilik tipleri, farkındalık (R2=0,35), yargılamama (R2=0,23) ve yeniden odaklanma (R2=0,35) alt boyutlarında kayda değer bir varyansı açıklamaktadır. Regresyon analizleri, Enneagram kişilik tiplerinin sporcuların farkındalık (R² = 0,35), yargılamama (R² = 0,23) ve yeniden odaklanma (R² = 0,35) düzeylerinin önemli yordayıcıları olduğunu ve başarılı, otantik ve uzlaşmacı tiplerin en etkili yordayıcılar olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, Enneagram Teorisinin futbolcuların bilinçli farkındalık düzeyleri ile kişilik tipleri arasındaki ilişkiyi etkili bir şekilde açıkladığını ve spor bilimleri literatürü için değerli bilgiler sağladığını göstermektedir.
Referanslar
Aktepe, İ., & Tolan, Ö. (2020). Bilinçli farkındalık: Güncel bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12(4), 534-561.
Alexander, M., & Schnipke, B. (2020). The Enneagram: A primer for psychiatry residents. American Journal of Psychiatry Residents’ Journal, 15(3), 2-5.
Arkonaç, S. A. (1998). Psikoloji: Zihin süreçler bilimi (2. Baskı). Alfa Yayıncılık.
Batı, U. (2012). Enneagram ile kişilik analizi. Alfa Yayınları.
Bishop, S. R., Lau, M., Shapiro, S., Carlson, L., Anderson, N. D., Carmody, J., … et al. (2004). Mindfulness: A proposed operational definition. Clinical psychology: Science and practice, 11(3), 230.
Bland, A. M. (2010). The Enneagram: A review of the empirical and transformational literature. The Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 49(1), 16-31.
Boutyline, A. (2017). Improving the measurement of shared cultural schemas with correlational class analysis: Theory and method. Sociological Science, 4, 353-393.
Brown, K. W., Ryan, R. M., & Creswell, J. D. (2007). Addressing fundamental questions about mindfulness. Psychological inquiry, 18(4), 272-281.
Chen, Y. (2016). Spatial autocorrelation approaches to testing residuals from least squares regression. PloS One, 11(1).
Cleophas, T. J., & Zwinderman, A. H. (2018). Modern Bayesian statistics in clinical research (No. 144477). Cham, Switzerland: Springer.
Cohen, J. (2013). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Routledge.
Cooper, B., & Glaesser, J. (2010). Contrasting variable-analytic and case-based approaches to the analysis of survey datasets: exploring how achievement varies by ability across configurations of social class and sex. Methodological Innovations Online, 5(1), 3-23.
Çetın, M. Ç., & Kara, M. (2024). Sporda etkili karar verme ölçeği (SEKVÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 29(1), 40-52.
Daniels, D., & Price, V. (2009). The essential enneagram: The definitive personality test and self-discovery Guide--Revised & Updated. Harper Collins.
Daniels, D., Saracino, T., Fraley, M., Christian, J., & Pardo, S. (2018). Advancing ego development in adulthood through study of the enneagram system of personality. Journal of Adult Development, 25, 229-241.
Dymond, S., & Barnes, D. (1997). Behavior-analytic approaches to self-awareness. The Psychological Record, 47, 181-200.
Fife, D. (2020). The eight steps of data analysis: A graphical framework to promote sound statistical analysis. Perspectives on Psychological Science, 15(4), 1054-1075.
Flett, G. L., & Mikail, S. F. (2017). Perfectionism: A relational approach to conceptualization, assessment, and treatment. Guilford Publications.
Folli, G. S., Nascimento, M. H., de Paulo, E. H., da Cunha, P. H., Romao, W., & Filgueiras, P. R. (2020). Variable selection in support vector regression using angular search algorithm and variance inflation factor. Journal of Chemometrics, 34(12).
Franco, C., & Maitra, P. (2023). Combining surveys in small area estimation using area‐level models. Wiley Interdisciplinary Reviews: Computational Statistics, 15(6).
Gardner, R. C., & Neufeld, R. W. (2013). What the correlation coefficient really tells us about the individual. Canadian Journal of Behavioural Science / Revue Canadienne des Sciences du Comportement, 45(4), 313–319.
Gauthier, J. A., Widmer, E. D., Bucher, P., & Notredame, C. (2010). Multichannel sequence analysis applied to social science data. Sociological Methodology, 40(1), 1-38.
Gethin, R. (2011). On some definitions of mindfulness. Contemporary Buddhism, 12(1), 263-279.
Geurkink, Y., Boone, J., Verstockt, S., & Bourgois, J. G. (2021). Machine learning-based identification of the strongest predictive variables of winning and losing in Belgian professional soccer. Applied Sciences, 11(5).
Göncü, B. S., & Balcı, B. (2023). Sporda mücadele ve tehdit algısı açısından bilinçli farkındalığın önemi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 9(2), 59-60.
Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modelling technique. Journal of Quantitative Methods, 3(1), 76.
Hook, J. N., Hall, T. W., Davis, D. E., Van Tongeren, D. R., & Conner, M. (2021). The Enneagram: A systematic review of the literature and directions for future research. Journal of Clinical Psychology, 77(4), 865-883.
Huffman, L., Lefdahl-Davis, E. M., & Alayan, A. (2022). The Enneagram and the college student: Empirical insight, legitimacy, and practice. Christian Higher Education, 21(3), 214-232.
Jayawickreme, E., Fleeson, W., Beck, E. D., Baumert, A., & Adler, J. M. (2021). Personality dynamics. Personality Science, 2(1).
Kabat-Zinn, J. (2005). Coming to our senses: Healing ourselves and the world through mindfulness. Hachette UK.
Kam, C. (2024). Enhancing enneagram therapy with contemporary research on the conscious and unconscious mind. Integrative Psychological and Behavioral Science, 58(2), 711-730.
Kang, Y. H., Petzschner, F. H., Wolpert, D. M., & Shadlen, M. N. (2017). Piercing of consciousness as a threshold-crossing operation. Current Biology, 27(15), 2285-2295.
Kara, N. Ş., & Dönmez, A. (2022). Sporda enneagram kişilik tipleri. Journal of ROL Sport Sciences, 3(1), 73-81.
Kesler, E. (2020). Elit güreşçilerde bilinçli farkındalık, sürekli optimal performans duygu durumu, spora katılım motivasyonu ve stres düzeylerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi].
Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2014). IBM SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation. Routledge.
Lotfi, A., Barghi, T. S., Dargahi, H., Memari, A., & Rakhshan, A. (2023). Investigating the mediating role of leadership style in the relationship between personality type and the performance of the staff, captains, supervisors, and medics in Tehran’s soccer clubs. Asian Journal of Sports Medicine, 14(2).
Maitri, S. (2018). Enneagramın spritüel boyutu. Omega Yayınları.
Marsh, H. W., & Hocevar, D. (1985). Application of confirmatory factor analysis to the study of self-concept: First-and higher order factor models and their invariance across groups. Psychological Bulletin, 97(3), 562.
Mitchell, H. (2004). A correlation coefficient for intuitionistic fuzzy sets. International Journal of İntelligent Systems, 19(5), 483-490.
Mithen, S., Renfrew, C., & Zubrow, E. B. W. (1998). From domain specific to generalized intelligence: A cognitive interpretation of the Middle/Upper Paleolithic transition. Reader in archeological theory: Post-Processual and Cognitive Approaches, 137-156.
Öntürk, Y., Karacabey, K., & Özbar, N. (2019). Günümüzde spor denilince ilk akla neden futbol gelir? Sorusu üzerine bir araştırma. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 1-12.
Riso, D. R., & Hudson, R. (1999). The wisdom of the Enneagram: The complete guide to psychological and spiritual growth for the nine personality types. Bantam Books.
Rutkowski, T. M., Abe, M. S., Komendzinski, T., Sugimoto, H., Narebski, S., & Otake-Matsuura, M. (2023). Machine learning approach for early onset dementia neurobiomarker using EEG network topology features. Frontiers in Human Neuroscience, 17, 11-55.
Sayre‐Adams, J. (2003). The Enneagram‐a means to psychological and spiriutual awareness. Spirituality and Health International, 4(4), 24-31.
Subas, A., & Çetin, M. (2024). Enneagram kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlilik çalışması. The Journal of Social Sciences, 11(11), 160-181.
Tatlılıoğlu, K. (2010). Farklı öz-anlayış düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme stilleri ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi].
Thienot, E., Jackson, B., Dimmock, J., Grove, J. R., Bernier, M., & Fournier, J. F. (2014). Development and preliminary validation of the mindfulness inventory for sport. Psychology of Sport and Exercise, 15(1), 72-80.
Tingaz, E. O. (2020). Adaptation of the mindfulness inventory for sport into Turkish: A validity and reliability study. Journal of Education and Learning, 9(2), 153–160.
Tlemsani, I., Mohamed Hashim, M. A., Matthews, R., Ndrecaj, V., & Mason-Jones, R. (2023). An Enneagram approach to strategy. Administrative Sciences, 13(5), 119.
Türk Dil Kurumu. (2011). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Wagner, J. (2008). Eneagram styles and maladaptive schemas: A research inquiry. Enneagram Journal, 1(1).
Yüksel, Ö. (2006). Davranış bilimleri, Gazi Kitapevi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
