Sosyal dışlanmayı yoksulluk, istihdam ve işsizlik üzerinden okumak: Seçilmiş AB üyesi ülkeler üzerine bir araştırma


DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1988Anahtar Kelimeler:
Sosyal Dışlanma- Yoksulluk- İşsizlik- İstihdam- AB ÜlkeleriÖzet
Sosyal dışlanma kavramı bireylerin daha çok istihdama dahil edilememe ve temel ekonomik kaynaklara erişememesinden kaynaklı bir durumdur. İşsizlik, istihdamda yer alamama ve yoksulluk gibi birbirinden farklı unsurlar sosyal dışlanmayı ortaya çıkarma riski taşımaktadır. Gelir kaybı yaşayan veya işini kaybeden bireyler sosyal alanlara daha az katılarak kendilerini dışlanmış hissederler. Bu çalışmanın temel amacı ise; sosyal dışlanmayı yoksulluk, istihdam ve işsizlik ile ilişkilendirerek incelemektir. Çalışma, 2015-2024 dönemine ait Eurostat ve Dünya Bankası verilerinden yararlanılarak seçilmiş AB üyesi ülkeler üzerine yapılmıştır. Çalışmada istatistiksel verilerden hareketle tablolar oluşturularak betimsel analiz şeklinde yorumlanmıştır. Çalışmanın bulgularına göre; Bulgaristan, Macaristan ve Romanya’da yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında yaşayan kişilerin oranı diğer AB üyesi ülkelere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öte yandan sırasıyla Çekya, Slovenya ve Romanya’da yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında yaşayan kişilerin diğer AB üyesi ülkelere göre çok daha az olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla sosyal dışlanmayı azaltmak veya ortadan kaldırmak için ülkelerde istihdam alanlarının arttırılması ve yoksullukla mücadele politikalarının yoğunlaştırmaları büyük önem arz edecektir.
Referanslar
Aslan, H., & Aslan, M. (2017). Uzun süreli işsizlik ve etkileri üzerine karşılaştırmalı bir analiz. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 103-132. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.371976
Aslan, S. (2017). Sosyal dışlanma ve genç suçluluğu. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 5(11), 5-36.
Bak, C., K. (2018). Definitions and measurement of social exclusion—A conceptual and methodological review. Advances in Applied Sociology, 8(5), 422-443. https://doi.org/10.4236/aasoci.2018.85025 DOI: https://doi.org/10.4236/aasoci.2018.85025
Baykal, B. (2020). Sosyal dışlanma kıskacındaki gençler. Emek Araştırma Dergisi, 5(2), 97-118.
Baykal, B., & Köse, S. (2023). The relationship of social exclusion and well-being in the context of hunger and poverty threshold. Sosyoekonomi, 31(56), 205-216. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.02.10 DOI: https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2023.02.10
Berkman, K., & Kumaş, H. (2021). Yoksul bireylerin bakış açısı ile sosyal dışlanma: Denizli ili Sevindik Mahallesi örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(50), 44-88. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.619670. DOI: https://doi.org/10.21560/spcd.vi.619670
Böhnke, P. (2001). Nothing left to loose? poverty and social exclusion in comparison; Empirical Evidence On Germany.
Burchardt, T. (2000). Sosyal Dışlanma: Kavramlar ve kanıtlar. D. Gordon ve P. Townsend (Ed.), Ekmek kuyruğundaki Avrupa- yoksulluğun ölçümü. Bristol: Policy Press.
Cengiz, S., Üstün, K., & Vargün, B. (2022). Sosyal dışlanmanın işsizlik ve siyasal katılım ilişkisinin ortaya konulmasına dair bir araştırma: Ardahan Üniversitesi İİBF öğrencileri örneği. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 5(9), 148-172. https://doi.org/10.35235/uicd.1124014 DOI: https://doi.org/10.35235/uicd.1124014
Coşgun, Ş.N., & Erdayı, A.U. (2023). Türkiye’de işsizlik ve sosyal dışlanma ilişkisi: Yozgat ilinde bir alan araştırması. Alanya Akademik Bakış, 7(1), Sayfa No.581-598. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1224625 DOI: https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1224625
Çomuk, P., & Selim, S. (2017). Türkiye’de yoksunluk ve sosyal dışlanma: karşılaştırmalı bir analiz. The Journal of Social Sciences, 12(12), 416-430.
https://doi.org/10.16990/SOBIDER.3514 DOI: https://doi.org/10.16990/SOBIDER.3514
Dean, H. (2016). Poverty and social exclusion. in: Platt, Lucinda and Dean, Hartley, (Eds.) Social Advantage and Disadvantage. Oxford University Press, Oxford, Uk, Pp. 3-24. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198737070.003.0001
Demir, S., A. (2021). Toplumsal cinsiyet, sosyal dışlanma ve dezavantajlılık. Tezkire Dergisi, 6, 41-55.
Doğan, İ. (2014). Sosyal Dışlanma ve işgücü piyasaları: İstanbul Fatih ilçesinde bir saha araştırması. [İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi], İstanbul.
Duran, R., & Doğan, H. (2024). Özel gereksinimli gençler ve sosyal hizmet. B. Erkoç (Ed.), Gençlik ve sosyal hizmet içinde (ss.351-366). Nobel Akademik Yayıncılık.
Eurostat.(2023a).https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=living_conditions_in_europe_poverty_and_social_exclusion#:~:text=ın%202023%2c%2094.6%20million%20people,%25%20compared%20with%2020.3%20%25 ). (Erişim Tarihi: 19.04.2025).
Eurostat. (2024b). https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ilc_peps01n/default/table?lang=en (Erişim Tarihi: 08.04.2025).
Farrington, F. (2002). Towards a useful definition: Advantages and criticisms of socialexclusion, Online Undergraduate Review of Geography and Environmental Studies.
George, V., & Howards, I. (1991). Poverty amidst affluence. Aldershot: Edward Elgar.
Görmüş, R., Çelik, R., Şanlı, S., Şanlı, H. A., Alas, H., Tanrıkulu, V., ... et al. (2023). Sosyal ağlar çerçevesinde aile, yoksulluk, sosyal destek ve sosyal dışlanma ilişkisi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 10(102), 3685-3695. https://doi.org/10.5281/zenodo.10476298
Gündüz, G., S. (2007). Sosyal içerme politikalarının uygulanmasında kamu istihdam kurumlarının rolü. İşkur Uzmanlık Tezi.
Hatipler, M. (2019). Boyut ve etkenleriyle sosyal dışlanmanın yoksullukla karşılaştırmalı ilişkisi. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 39-77.
Kalinowski, S., & Rosa, A. (2021). Sustainable development and the problems of rural poverty and social Exclusion in the EU Countries. European Research Studies Journal, 24(2), 438-463. https://doi.org/10.35808/ersj/2136 DOI: https://doi.org/10.35808/ersj/2136
Kapçak, S., & Özdemir, İ. (2023). Gelişmekte olan ülkelerde dış ticaret, işsizlik ve enflasyonun ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: panel veri analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24(2), 243-254. https://doi.org/10.31671/doujournal.1239584 DOI: https://doi.org/10.31671/doujournal.1239584
Kapçak, S. (2023a). Gelişmekte olan ülkelerde mutluluk ve ekonomik büyümenin ekolojik ayak izi üzerindeki etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 10(2), 136-146.
Kapçak, S. (2024b). İşsizlik ve ekolojik ayak izi arasındaki ilişki: BRICST Ülkeleri. Balıkesir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 25-38. DOI: https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1332363
Kapçak, S. (2025c). Türkiye’de sağlık harcamaları ve ekonomik büyümenin çevre kirliliğinin üzerindeki etkisinin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), 139-150. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1267240. DOI: https://doi.org/10.32709/akusosbil.1267240
Karakan, B. (2018). Türkiyede sosyal dışlanma ve dezavantajlı gruplar: engelliler üzerine tanımlayıcı bir çalışma, [Master’s Thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
Karataşoğlu, S., & İslamoğlu, E. (2016). Gelir seviyesi ile sosyal dışlanma ilişkisi üzerine bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 7(1), 12-41.
Kenyon, S., Lyons, G., & Rafferty, J. (2002). Transport and social exclusion: Investigating the possibility of promoting inclusion through virtual mobility. Journal of Transport Geography, 10(3), 207-219. https://doi.org/10.1016/S0966-6923(02)00012-1 DOI: https://doi.org/10.1016/S0966-6923(02)00012-1
Lucas, K. (2012). Transport and social exclusion: where are we now?. Transport Policy, 20, 105-113. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2012.01.013. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2012.01.013
Luz, G., & Portugal, L. (2022). Understanding transport-related social exclusion through the lens of capabilities Approach. Transport Reviews, 42(4), 503-525. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.14902.01603 DOI: https://doi.org/10.1080/01441647.2021.2005183
Morgan, C., Burns, T., Fitzpatrick, R., Pinfold, V., & Priebe, S. (2007). Social Exclusion and mental health: conceptual and methodological review. The British Journal of Psychiatry, 191(6), 477-483. https://doi.org/10.1192/bjp.bp.106.034942 DOI: https://doi.org/10.1192/bjp.bp.106.034942
Nicholson, N. R. (2012). A review of social isolation: An important but underassessed condition in older adults. The Journal of Primary Prevention, 33(2), 137-152. https://doi.org/10.1007/s10935-012-0271-2 DOI: https://doi.org/10.1007/s10935-012-0271-2
Özsoy, D. (2024). Stratejik planlarda yoksullukla mücadele politikalarının yeri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (55), 325-340. https://doi.org/10.52642/susbed.1468966 DOI: https://doi.org/10.52642/susbed.1468966
Sapancalı, F. (2005). Avrupa Birliği’nde sosyal dışlanma sorunu ve mücadele yöntemleri. Çalışma ve Toplum, 3(6), 50-106.
Savcı Köroğlu, İ. (2022). Yeni yoksulluk türleri ve sosyal dışlanma. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 100-116. https://doi.org/10.52835/19maysbd.1011941 DOI: https://doi.org/10.52835/19maysbd.1011941
Selim, S., & Çomuk, P. (2017). Yoksunluk yaşayan bireyler sosyal dışlanmaya maruz kalır mı? Türkiye örneği. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 1041-1053. https://doi.org/10.24289/ijsser.315959 DOI: https://doi.org/10.24289/ijsser.315959
Silver, H. (2007). The process of social exclusion: the dynamics of an evolving concept. Chronic Poverty Research Centre Working Paper, (95). https://doi.org/10.2139/Ssrn.1629282 DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.1087789
Şahin, T. (2010b). Sosyal dışlanma ve yoksulluk ilişkisi. Yardım ve Dayanışma Dergisi, 1(2), 71-80.
Şahin, T. (2009a). Sosyal dışlanma ve yoksulluk ilişkisi, T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi. Ankara
Townsend, P. (1979). Poverty İn The United Kingdom. Penguin: Harmondsworth. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520325760
Türk, T., & Ünlü, H. (2016). Yoksullukla mücadele politikaları: 2000 sonrası Türkiye örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14), 92-104. https://doi.org/0.21076/Vizyoner.245986 DOI: https://doi.org/10.21076/vizyoner.245986
Türkmen, S., & Kalağan, G. (2023). Türkiye’de yoksullukla mücadelede yerel yönetimlerin rolü: Antalya Kepez belediyesi örneği. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 125-142. https://doi.org/10.55580/oguzhan.1383835 DOI: https://doi.org/10.55580/oguzhan.1383835
United Nations. (2016). Leaving no one behind: The imperative of inclusive development. report on the World social situation 2016. New York: United Nations. https://www.Unilibrary.Org/Content/Books/9789210577106
Usanmaz, A., & Evren, M. (2025). Yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında olan bireyler: TÜİK verileri üzerine bir değerlendirme. Turkish Studies, 20(1), 1033–1053. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.80507 DOI: https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.80507
Van Cooten, G. (1999). Social exclusion and the flexibility of labour, (Ed.) P. Littlewood, Social Exclusion İn Europe, Ashgate Publishing, Aldershot.
Vardar, Ç. (2019). Üniversite mezunu gençlerin istihdam edilebilirliği ve sosyal dışlanma: Kırklareli üniversitesi örneği, [Master’s Thesis, Kırklareli Üniversitesi].
Wang, Q., Wang, L., & Li, R. (2022). Renewable Energy And Economic Growth Revisited: The Dual Roles Of Resource Dependence And Anticorruption Regulation. Journal Of Cleaner Production, 337, 130514. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2022.130514
Worldbank.(2023).https://Databank.Worldbank.Org/Reports.Aspx?Source=2&Series=Sl.Emp.Totl.Sp.Zs&Country=#Advanceddownloadoptions
Yavuz, P. (2025). Evli olmayan kadınların sosyal dışlanması üzerine bir değerlendirme. The Journal of Academic Social Science, 163(163), 496-516. https://doi.org/10.29228/Asos.81059 DOI: https://doi.org/10.29228/ASOS.81059
Yenihan, B., Balcı, B., & Ün, Ç. B. (2020). Farklı şehirlerden gelen üniversite öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar ve sosyal dışlanma ilişkisi: Kırklareli Üniversitesi’nde Nitel Bir Araştırma. Journal of Humanities and Tourism Research, 10(1), 69-83. DOI: https://doi.org/10.14230/johut769
Yıldırımalp, S. (2014). Sosyal dışlanma ve Avrupa Birliği yaklaşımı. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi 2(2), 91-108.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.