Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine ve deneylerine yönelik tutumlarının incelenmesi


Özet Görüntüleme: 12 / PDF İndirme: 3

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.70736/ijoess.1646

Anahtar Kelimeler:

Ortaokul öğrencileri- fen bilimleri dersine yönelik tutum- fen deneyleri

Özet

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine ve fen deneylerine yönelik tutumlarını sınıf düzeyi ve cinsiyet değişkenleri açısından incelemektir. Fen eğitimi, öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmede ve bilime karşı olumlu tutum kazanmalarında kritik rol oynamaktadır. Bu bağlamda çalışma, Ege Bölgesi'nde yer alan Uşak ilindeki ortaokullarda öğrenim gören 474 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak üç alt boyuttan oluşan “Fen Bilimleri Dersine ve Deneylerine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde temel betimsel istatistikler (ortalamalar, yüzdelikler) ve parametrik olmayan analiz tekniklerinden Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre öğrencilerin sınıf düzeyine göre tutumlarında anlamlı farklılıklar görülmüş, özellikle üst sınıflarda fen deneylerine yönelik ilgi ve merak düzeyinin azaldığı gözlemlenmiştir. Cinsiyet değişkenine göre ise anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. Bu bulgular, öğrencilerin fen derslerine yönelik ilgilerinin zamanla azaldığını ve öğretim sürecinde deneysel etkinliklerin artırılması gerektiğini ortaya koymaktadır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, fen öğretiminin uygulamalı etkinliklerle desteklenmesi ve öğrencilerin deney sürecine daha aktif katılımının teşvik edilmesi önerilmektedir.

Referanslar

Abell, S.K., & Lederman, N.G. (2007). Hand book of research on science education. Lowrence Erlboum Asrociates: N.Jercy.

Alkan, A. (2006). İlköğretim öğrencilerinin fen bilgisine karşı tutumları, [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi], Afyon.

Azizoğlu, N., & Çetin, G. (2009). 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri, fen dersine yönelik tutumları ve motivasyonları arasındaki ilişki, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 171-182.

Babaoğlan, B., & Arıkan, T. (2017). Haziran 19. sixth grade students attiude toward science course, Turkish Journal of Educatiion, 6, 68–78. https://doi.org/10.19128/turje.294844 DOI: https://doi.org/10.19128/turje.294844

Balcı A. (2021). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemi, teknik ve ilkeler, Ankara, Pegem Akademi. DOI: https://doi.org/10.14527/9789756802403

Barmby, P., Kind. P. M., Jones, K., & Bush, N. (2005). Evaluation of lab in a lorry, final report Durham University. CEM Centre of School and Education.

Başar, T., & Demiral, Ü. (2020). 2013, 2017 ve 2018 fen bilimleri dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 261–292. https://doi.org/10.19171/uefad.600882 DOI: https://doi.org/10.19171/uefad.600882

Baykul, Y. (1990). İlkokul beşinci sınıftan lise ve dengi okulların son sınıflarına kadar matematik ve fen derslerine karşı tutumda görülen değişmeler ve öğrenci seçme sınavındaki başarı ile ilişkili olduğu düşünülen bazı faktörler, Ankara, ÖSYM Yayınları.

Bayrak, R. (2012). İlköğretim öğrencilerinin fen laboratuvar uygulamalarına karşı tutumlarının incelenmesi. EÜFBED, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5, 119–132.

Bozdoğan, A. E., & Yalçın, N. (2004). İlköğretim fen bilgisi derslerindeki deneylerin yapılma sıklığı ve fizik deneylerinde karşılaşılan sorunlar. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 59–70.

Can Ş., & Dikmentepe E. (2015). Ortaokul öğrencilerin fen ve teknoloji dersi ile fen deneylerine yönelik tutumlarının araştırılması (Muğla Örneği), MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 44–58. DOI: https://doi.org/10.21666/mskuefd.50344

Çakır Kozcu, N., Şenler, B., & Taşkın, B. G. (2007). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının belirlenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 637–655.

Demirbaş, M., & Yağbasan, R. (2005). Türkiye'de etkili fen öğretimi için ilköğretim kurumlarına yönelik olarak gerçekleştirilen program geliştirme çalışmalarının analizi ve karşılaşılan problemlere yönelik çözüm önerileri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 53–67.

Erdoğan, M. (2010). Grup ve gösteri deney tekniklerinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine, başarılarına ve hatırda tutma düzeylerine etkileri. [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi], Konya.

Erökten, S. (2017). Pre-Service elementary teachers’ attitudes towards chemistry course, International Journal of Assessment Tools in Education, 4(2), 115- 121. http://doi.org/10.21449/ijate.275803 DOI: https://doi.org/10.21449/ijate.275803

Fidan Dişikitli, A. (2011). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumları ile fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Konya.

Fidan, N., & Erden, M. (1986). Eğitim bilimine giriş. Kadıoğlu Matbaası.

George, R. (2000). Measuring change in students’ attitudes toward science over time: an application of latent variable growth modeling, Journal of Science Education and Technology, 9 (3), 213-225. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1009491500456

George, R. (2006) A cross‐domain analysis of change in students’ attitudes toward science and attitudes about the utility of science. International Journal of Science Education 28(6), 571- 589. https://doi.org/10.1080/09500690500338755 DOI: https://doi.org/10.1080/09500690500338755

Güden, C., & Timur, B. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimlerine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Çanakkale örneği). International Journal of Active Learning, 1(1), 4972.

Gürkan, T., & Gökçe, E. (2000). İlköğretim öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumları, IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildirileri, 188–192, Ankara.

Gürkan, T. (1988). İlkokul programı ve öğretim yöntemleri. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.

İnternet Kaynağı 1: Türk Dil Kurumu. (2022, Aralık 6). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/

Kakayev, K. (2019). Ortaokul Fen bilimleri öğretmenlerinin laboratuvar yönetimine ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi], Bursa.

Karaer, H. (2007). İlköğretim ikinci kademe 8. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (1), 107-120.

Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi - kavramlar, ilkeler, teknikler, Nobel Yayınevi, Ankara.

Kaya H., & Böyük U. (2011). İlköğretim II. Kademe öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine ve fen deneylerine karşı tutumları, Tübav Bilim Dergisi, 4,120–130.

Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.

Özbaş, S. (2016). Lise öğrencilerinin biyoloji dersine yönelik tutumları, Turkish Studies, 11 (9), 659-668 DOI: https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.9371

Parker, V., & Gerber, B. (2000). Effects of scienceıntervention program on middle-grade student achievement and attitudes. School Science and Mathematics, 100(5), 236-242. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2000.tb17263.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2000.tb17263.x

Pehlivan, H., & Köseoğlu, P. (2010). Ankara fen lisesi öğrencilerinin biyoloji dersine yönelik tutumları ile akademik benlik tasarımları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 225-235.

Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım

Unayağyol S. (2009). Öğretmenlerin fen ve teknoloji programının uygulanması sürecinde karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü], İzmir.

Yalvaç B., & Sungur S. (2000). Fen bilgisi öğretmen adaylarının laboratuvar derslerine karşı tutumlarının incelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 44–56.

Yavru, Ö., & Gürdal, A. (1998). İlköğretim okullarının 4. ve 5. sınıflarında laboratuvar deneylerinin öğrencilerin mekanik konusundaki başarısına ve kavramları kazanmasına etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 327–338.

Yazıcı, M., & Kurt, A. (2018). Ortaokul fen bilimleri dersinde laboratuvar kullanımının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 295–320.

Yücel, M. (2019). İlkokul fen bilimleri dersinde laboratuvar kullanımının öğrencilerin tutum, bilimsel süreç becerileri ve akademik başarılarına etkisi. [Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü], Niğde.

İndir

Yayınlanmış

2025-09-30

Nasıl Atıf Yapılır

Erkol, M., İslamoğlu, A., & Kaya, M. T. (2025). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine ve deneylerine yönelik tutumlarının incelenmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 16(61), 1607–1622. https://doi.org/10.70736/ijoess.1646