İhsan Raif Hanım ve Nigâr Hanım evlilikleri örneğinde erken yaşta evlilikler
Özet Görüntüleme: 31
/ 
PDF İndirme: 20
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1650Anahtar Kelimeler:
Halk edebiyatı- evlilikler- erken evlilikler- İhsan Raif Hanım- Nigar HanımÖzet
Bu çalışmada, İhsan Raif Hanım ve Nigâr Hanım’ın evlilikleri ve edebi kimlikleri bağlamında erken yaşta evliliklerin sonuçları ve erken yaşta evliliklerin halk kültüründe nasıl temsil edildiği ve günümüzde nasıl eleştirildiği incelenecektir. Bu değerlendirme, Web of Science taramalı yayınlar, bu konuda yapılan tezler ve internet ortamında yazılan yazılar ışığında gerçekleştirilecektir. İhsan Raif Hanım, ilk eşini seçme hakkına sahip olamamış, hile ve oyunlarla kandırılarak 13 yaşında zorla evlendirilmiştir. 27 yaşında 3 çocuk annesi iken eşinden ayrılmıştır. Nigâr Hanım 13 yaşında evlenmiş ve mutsuz bir evlilik yaşamıştır. Bu evlilikten üç çocuğu olmuş ancak eşinden mutluluğu bulamamış ve ruhsal sorunlar yaşamıştır. Nigâr Hanım’ın anı kitabı Hayatımın Hikâyesi de evliliğindeki sıkıntılı dönemi dile getirmiştir. İhsan Raif Hanım ve Nigâr Hanım, küçük yaşta zorla evlendirilmeleri ve daha sonraki mutsuz evliliklerini şiirlerine yansıtarak edebiyat tarihimizde önemli bir yer edinmiştir. Dünyada her yıl on iki milyon kız çocuğu on sekiz yaşından önce evlendirilmektedir. 20-24 yaş arasındaki evli kadınların %20’sini çocuk yaşta evlendirilenler oluşturmaktadır. Erken ve zorla evlilikler, insan hakları ihlali olarak devam eden bir toplumsal sorundur. Kız çocuklarının eğitimini desteklemek, yoksulluğu ve cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak bu sorunun çözümüne katkıda bulunur.
Referanslar
Ağyel, M. (2020). Erken yaşta evlenen ve evlenmeyen kadınların çocuk yaşta evliliğe ve aile içi şiddete ilişkin görüşlerinin belirlenmesi, [Yüksek lisans tezi. Kafkas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.]
Akyüz, K. (2010). Batı tesirinde Türk şiiri antolojisi. İnkılap kitapevi.
Altıkulaç Demirdağ, R. (2015). Giriş: Şair Nigâr Hanım ve Şiirlerinde Kadın. Nigâr Hanım Toplu Şiirleri. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları, 12-29.
Altıkulaç Demirdağ, R. (2020). Edebiyatta Ölüm ve Şair Nigar Hanım’ın Şiirlerinde İntihar Yazını. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(2), 28-41. https://doi.org/10.35379/cusosbil.757991
Araz, Y (2016). Osmanlı İstanbul’unda çocukluk, çocuk evlilikleri ve cinsellik yaşı üzerine bir değerlendirme Toplumsal Tarih, 274, 42-49.
Asiltürk, B. (2009). 1980 kuşağı Türk şiiri içerisinde kadın şairler. Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi, 21, 221-238.
Aydemir, E. (2011). Evlilik mi evcilik mi? Erken ve zorla evlilikler; Çocuk gelinler [Marriage or housekeeping? Early and forced marriages; Child brides] Usak Yayınları. https://books.google.com.tr/books?id=jpHHAgAAQBAJ&pg=PT25&hl=tr&source=gbs_selected_pages&cad=1#v=onepage&q=bunlar%C4%B1%20belgeleme%20ve%20kay%C4%B1t%20alt%C4%B1na%20almak%20m%C3%BCmk%C3%BCn%20de%C4%9Fil&f=false
Aydoğan, B. (2020). Nigar Hanım’ın Elhan-ı Vatan Kitabı ve Vatan. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(2), 91-115. https://doi.org/10.35379/cusosbil.760945
Baykuş, S. (2020). İhsan Raif Hanım`ın şiirlerinde millî romantik duyuş tarzı. [Yüksek Lisans Tezi Amasya: Amasya Üniversitesi].
Baykuş, S., & Ay, İ. (2020). İhsan Raif Hanım’ın “Feryad-I Vicdan” adlı Şiirinde Millî Bilincin Yansımaları. Kesit Akademi Dergisi, 22, 170-182.
Bekiroğlu, N. (2011). Şair Nigâr Hanım: Güftesi garplı, bestesi Şarklı. 2. bs. İstanbul: Timaş.
Coşkuntürk, H. (1987) İhsan Raif Hanım.
Child marriage (2024). https://plan-uk.org/our-work/protection-from-violence/child-marriage [Erişim tarihi: 05.12.2024].
Child marriage in the United States (2024). https://en.wikipedia.org/wiki/Child_marriage_in_the_United_States [Erişim tarihi: 06.12.2024].
Çakır, S (2011). Osmanlı Kadın Hareketi. Metis Yayınları.
Demir, H. (2018). Mezâr, Cânımı Âteşlere Eden İlkâ Nigâr Hanım’ın Eserlerinde Ölüm Teması. Başal H.S., Ulutürk Y, Öner M. N. K (Edt) Modern Dönemde Edebiyat, Eğitim, İktisat ve Mühendislik 71-87.
Demirdağ, R. A. (2015). A Woman in the Ottoman Empıre: Poet Nigâr Hanım and Her Lovepoems. Osmanlı İmparatorluğunda Bir Kadın: Şair Nigâr Hanım ve Aşk Şiirleri. International Journal of Language Academy 3(4), 367-373.
Dögüş, N. (2022) 19. Yüzyıl İstanbul’unda bir erken evlilik olayı veya küçük Nesibe’nin nikâh serencamı. Hitit İlahiyat Dergisi 21(1), 309-354. https://doi.org/10.14395/hid.1073067
Evlenme ve boşanma istatistikleri (2023). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2023-53707 [Erişim tarihi 04.12.2024].
Global Gender Gap Rankings (2023). https://www.weforum.org/publications/global-gender-gap-report-2023/in-full/benchmarking-gender-gaps-2023/ [Erişim tarihi 04.12.2024].
İhsan Raif Hanım (2016). https://www.sehriyar.info/?pnum=527&pt=Bir%20sabiyyenin%20”Gözyaşları [Erişim tarihi 04.12.2024].
Karaosmanoğlu, Y. K. Gençlik ve Edebiyat Hatıraları. https://play.google.com/books/reader?id=gJmaDwAAQBAJ&pg=GBS.PP9_147&hl=tr [Erişim tarihi: 05.12.2024].
Karga Göllü, B. (2020). Şair Nigâr Hanım’ın Hatıra Defteri: “Albüm-i Edîbe”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(2), 1-27. https://doi.org/10.35379/cusosbil.757987
Kemal, Namık. “Aile”, Namık Kemal ve İbret Gazetesi, haz. M. Nihat Özön, İstanbul: YKY, 1997.
Kemal, Namık. Zavallı Çocuk, haz. M. Nihat Özön, İstanbul: Remzi Kitabevi, 3. Basım, 1960.
Kolcu, A. İ. (2017). Millî Edebiyat, II. Meşrutiyet Sonrası Türk Edebiyatı. Salkımsöğüt.
Koç, H. (2020). Nigâr Hanım’ın günlüklerinde benlik inşası: Geç Osmanlı Dönemi’nde kadın özneyi yazmak. Journal of Turkish Language and Literature, 60(2), 669-718. https://doi.org/10.26650/TUDED2020-814104
Nigâr binti Osman. Defter I. 12 Kanunusani 1302 (24 Ocak 1887)- 18 Temmuz 1303 (31 Temmuz 1887). Aşiyan Müzesi, Şair Nigâr Bölümü, 49.
Nigâr Binti Osman. (1959). Hayatımın hikâyesi. Ekin Basınevi.
Nigar Hanım (2025). https://tr.wikipedia.org/wiki/Nigar_Hanım [Erişim tarihi: 24.03.2025].
Öklü M. (2013). Kimseye Etmem Şikâyet. Doğan Kitap. https://www.rebooksandarts.com/icerik/kimseye-etmem-sik-yet-ihsan-raif-hanim-in-hayati [Erişim tarihi: 30.11.2024].
Öztürk, C. (2002). İhsan Raif Hanım (Yaşamı, sanatçı kişiliği. Yayımlanmış ve yayımlanmamış bütün şiirleri). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Öztürk, T. (2012). Yazarlar ve şairler sözlüğü (736 şair ve yazarın hayatı ve eserleri ile ilgili güncellenmiş bilgiler). Eflatun Matbaası. https://www.academia.edu/38907921/Yazarlar_ve_Şairler_Sözlüğü_736_Şair_ve_Yazarın_hayatı_ve_eserleri_ile_ilgili_güncellenmiş_bilgiler [Erişim tarihi: 04.12.2024].
Somerset, C. (2000). Early marriage: Whose right to choose? Forum on marriage and the rights of women and girls. Patersons Printers.
Şahin, H. (2020). Şair Nigâr Hanım’ın yaşamında ve edebiyatında pitoresk. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(2), 53-72. https://doi.org/10.35379/cusosbil.758002
Şahin, H. (2018). Gönlündekini söyleyen bir şair: Nigâr Hanım. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Modern Turkish Literature Researches 10(20), 197-203).
The Economist (2018). Why America still-permits child marriage https://www.economist.com/the-economist-explains/2018/01/03/why-america-still-permits-child-marriage?utm_medium=cpc.adword.pd&utm_source=google&ppccampaignID=18151738051&ppcadID=&utm_campaign=a.22brand_pmax&utm_content=conversion.direct-response.anonymous&gad_source=1&gclid=Cj0KCQiA3sq6BhD2ARIsAJ8MRwXlzXpgk88Tc6_9SC73oh9vzxz8DJTYdmyp0s4VJ8g46rUv4VpBYYwaAoKXEALw_wcB&gclsrc=aw.ds [Erişim Tarihi (06.12.2024].
Türkiye Aile Yapısı Araştırması (2021). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813 [Erişim tarihi: 05.12.2024].
UNICEF. (2012). Türkiye’de çocuk ve genç nüfusun durumunun analizi. https://www.unicef.org/turkiye/raporlar/türkiyede-çocuk-ve-genç-nüfusun durumunun-analizi-2012
UNICEF (2024). Child marriage. https://www.unicef.org/protection/child-marriage [Erişim tarihi: 05.12.2024].
Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi [Descriptive content analysis in social sciences]. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi 10, 188-201. https://doi.org/10.21733/ibad.871703
Yıldırım, M. E. Gençlik ve edebiyat hatıraları. Yakup Kadri Karaosmanoğlu. https://static-gcs.edit.site/users-files/f16f2c6a20fd144e759a14c521b9f9f6/genclik-ve-edebiyat-hatiralari.pdf?dl= [Erişim tarihi: 24.03.2025].
Zengin Taş, E. (2020). Erken yaşta ve zorla evlilikler: İnsan hakları ve sosyal hizmet bağlamında bir değerlendirme. The Journal of International Social Research, 13(69), 1332-1339.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Sibel Karadeniz Yağmur
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
