Âşıklık geleneğinin günümüz temsilcilerinden Bayburtlu Âşık Süphânî
Özet Görüntüleme: 12
/ 
PDF İndirme: 19
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1670Anahtar Kelimeler:
Âşıklık geleneği- Âşık Süphânî- BayburtÖzet
Âşıklık geleneğinin yaşayan günümüz temsilcilerinden Bayburtlu Âşık Süphânî’yi yaşamı, âşıklığı ve çeşitli seçkin eserleriyle birlikte ele alan bu çalışmada; alan araştırması, yapılandırılmamış görüşme ve içerik analizi yöntemlerinden yararlanılmıştır. Âşık Süphânî’nin yaşamı ve âşıklığı hakkında bilgilere ulaşılabilmesi amacıyla kendisi ile bir yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiştir. Âşık Süphânî’nin çalışma kapsamına alınan eserleri biçim, tür, konu içeriği, hece ölçüsü, form, ezgisel yapı, ritmik yapı ve seyir yapısı gibi çeşitli özellikleri bakımından Türk halk müziği ve Türk halk edebiyatı disiplini çerçevesinde çözümlenerek tasnif edilmiş ve tablo halinde gösterilmiştir. Çalışma sonucunda Âşık Süphânî’nin, âşık atışmaları, leb değmez, irticalen çalıp-söyleme gibi âşıklık geleneğinin oldukça önemli pratiklerini uygulayabilen bir gelenek temsilcisi olduğu, incelenen koşma biçimindeki 7 eserde deyiş-nasihat, güzelleme, aşk-sitem, aşk-sevda, yiğitlik-kahramanlık, mizah-taşlama gibi temaların işlendiği ve eserlerin konu içeriği bakımından türkü, deyiş, koçaklama ve güzelleme gibi edebi türlerde oluşturulduğu bulgularına ulaşılmıştır. Bu çalışmanın; yaşayan bir âşıklık geleneği temsilcisini literatüre kazandırması ve kendinden sonraki çalışmalara kaynaklık etmesi bakımından önemli olacağı öngörülmektedir.
Referanslar
Açar, Y. (2022). Âşıklık geleneği kültür elçisi Âşık Yaşar Reyhanî’nin müzikal kimliği üzerine tespitler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(3). 1443-1457. https://doi.org/10.15869/itobiad.1104619 DOI: https://doi.org/10.15869/itobiad.1104619
Akduman, E. (2011). Ali Sırrı Çoban (Süphanî). F. A. Turan ve R. G. Saluk (Ed.). Sazın ve sözün sultanları: yaşayan halk şairleri VI. (1. Baskı, s. 101-111). Ankara: Gazi Kitabevi.
Artun, E. (2008). Âşık Edebiyatı Araştırmaları. (1. Baskı), İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Âşık Süphânî (2025). Yaşamı, âşıklığı ve âşıklık geleneği üzerine Âşık Süphâni ile kişisel söyleşi, (13.01.2025).
Bektaş, E. (2021). Değişen icra mekanları ve geleneğin dönüşümü Kars aşıklık geleneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 7(14), 316-339. https://doi.org/10.36442/AMADER.2021.49
Beyaz Özbey, İ. (2022). Dijitalleşme, sosyal medya ve risk toplumu. İmgelem, 6(10), 141-158. https://doi.org/10.53791/imgelem.1053815 DOI: https://doi.org/10.53791/imgelem.1053815
Boratav, P., N. (1969). 100 soruda Türk halk edebiyatı. (1. Baskı). İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Dilçin, C. (1983). Örneklerle Türk şiir bilgisi. (1. Baskı). Ankara: Sevinç Basımevi.
Doğan, U. (2023). Alevi uyanışı bağlamında âşıklık geleneği ve bir uyanış önderi: Ozan Rehberî (Yayın No: 811943) (Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Güçlü, İ. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri teknik-yaklaşım-uygulama. (2. Baskı). Ankara: Nika Yayınevi.
Günay, U. (2018). Türkiye’de âşık tarzı şiir geleneği ve rüya motifi. (8. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
Kafkasyalı, E., G. & Oğuzhan, M. (2025). Dijitalleşmenin birey ve toplum üzerindeki hegemonyası: Dijital hegemonya. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (70), 55-63. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1564099 DOI: https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1564099
Kaya, D. (1991). Sivas’ta âşıklık geleneği ve Âşık Ruhsatî (Yayın No: 19654) (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Kaya, D. (2000). Âşık edebiyatı araştırmaları. (1. Baskı). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Kaygusuz, İ. (2024). Küreselleşme ve dijitalleşme süreçlerinin kültürel melezleşme eğilimleri
üzerindeki etkisi. Toplum Bilimleri Dergisi, 18(36), 20-38. http://dx.doi.org/10.29228/tbd.2007.76499 DOI: https://doi.org/10.29228/tbd.2007.76499
Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: iletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Özel Sayı 2), 273-294. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227356 DOI: https://doi.org/10.18037/ausbd.1227356
Oğuz, M., Ö. (2001). Halk şiirinde tür, şekil ve makam. (1. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
Öger, A. (2010). Denizli’de aşıklık geleneği ve sorunları. Turkish Studies. 5(3). 1754-1763. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1496 DOI: https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.1496
Ölçer Özünel, E. (2019). Geleneğin Geleceği: Somut Olmayan Kültürel Miras Unsuru Olarak Âşıklık. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 39-45. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/910709
Reinhard, K. & Reinhard, U. (2007). Türkiye’nin müziği. (2. Baskı). (S., Sun, Çev.), Ankara: Sun Yayınevi.
Ritzer, G., & Stepnisky, J. (2014). Sosyoloji Kuramları. (2. Baskı). (H., Hülür, Çev.). Ankara: De Ki Yayınları.
Sakaoğlu, S. (2014). Âşık edebiyatı araştırmaları. (1. Baskı). Konya: Kömen Yayınları.
Şimşek, E. (2016). Âşık Veysel’in âşıklık geleneği içerisindeki yeri üzerine bir değerlendirme. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 4(9), 117-126. https://doi.org/10.31126/akrajournal.328241 DOI: https://doi.org/10.31126/akrajournal.328241
Şişman, B. (2007). Karadeniz yöresinde yaşayan kemençeli âşık geleneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 1(1). 210-224. https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/minstrelsy-tradition-with-fiddle-in-the-black-sea-region.pdf
TRT Arşiv (2018, Aralık 21). Dudak değmez geleneği/TRT arşiv (Video). YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=FzJtr8Km0VM&ab_channel=TRTAr%C5%9Fiv
Türkan, H. K. (2016). Âşıklık geleneği ve Âşık İsmail Tezanî’nin âşıklık geleneği içindeki yeri. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 4(8), 252-265. https://doi.org/10.33692/avrasyad.509348 DOI: https://doi.org/10.33692/avrasyad.509348
Ünal, Ö. N., & Çalışkan, Ş. S. E. (2023). Âşıklık geleneği bağlamında Bayburtlu bir âşık: Âşık Kurbanî. Turkish Studies - Language, 18(1), 597-609. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.63910 DOI: https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.63910
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
