Euromos topluluğunun paleoantropolojik analizi
Özet Görüntüleme: 19
/ 
PDF İndirme: 15
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1690Anahtar Kelimeler:
Euromos- Karia- paleodemografi- paleopatolojiÖzet
Güneybatı Anadolu'da bulunan Karia bölgesi, antik çağlardan Roma İmparatorluğu'na kadar zengin bir tarihe ve kültürel dokuya sahip olmuştur. Kuzeyinde İonia ve Lydia, doğusunda ise Lykia yer almaktadır. Karia bölgesinde bulunan Euromos, kıyı Karia’sını iç Karia’ya bağlayan yol üzerinde yer almaktadır. Günümüzde Muğla, Milas ilçesinin Selimiye Mahalle sınırları içinde yer alan Euromos Antik Kenti, Geç Geometrik Dönemden Bizans Dönemi’ne kadar kesintisiz bir biçimde yerleşim görmüştür. 2013 yılında Güney Nekropolünde yapılan kazılarda Anıt mezar kompleksi ve çevresinde mezarlar tespit edilmiştir. Geç Geometrik Dönemden Roma dönemine kadar süreklilik gösteren mezarlardan 45 birey ele geçirilmiştir. İskeletlerin korunma durumları kötüdür. 45 bireyin 9’u bebek, 10’u çocuk, 11’i kadın ve 14’ü erkektir. Bir erişkin bireyin ise cinsiyeti tespit edilememiştir. Topluluğun %42,2’si bebek ve çocuk, %57,8’i erişkin bireylerden oluşmaktadır. Euromos topluluğunda trepanasyon, kültürel deformasyondan kaynaklı lezyonlar ve kırıklar, periostitis ve osteomyelit gibi enfeksiyonel rahatsızlıklar ve kan hastalıklarının birer göstergesi olan porotic hyperostosis ve cribra orbitalia gözlenmiştir. Topluluğun ortalama boy uzunluğu ise kadınlarda 154,78 cm, erkeklerde 166,36 cm olarak hesaplanmıştır. Genel olarak bakıldığında Karia toplulukları içinde Euromos bebek ve çocuk ölümlülüğü bakımından yüksek bir oran vermektedir. Ortalama ömür uzunluğu da diğer topluluklara oranla daha düşüktür. Ayrıca toplulukta enfeksiyon ve anemi hastalıklarının yüksek oranlarda olması Euromoslular’ın stresli bir yaşam sürdüklerini göstermektedir.
Referanslar
AlQahtani, S. J., Hector, M. P., & Liversidge, H. M. (2010). Brief communication: The London atlas of human tooth development and eruption. American Journal of Physical Anthropology, 142(3), 481–490. https://doi.org/10.1002/ajpa.21258 DOI: https://doi.org/10.1002/ajpa.21258
Angel, J. L. (1966). Porotic hyperostosis, anemias, malarias and marshes in the prehistoric Eastern Mediterranean. Science, 153(3737), 760–763. https://doi.org/10.1126/science.153.3737.760 DOI: https://doi.org/10.1126/science.153.3737.760
Arıhan, S. (2013). Beybağ Mevkii (Muğla) Bizans Dönemi toplumunda beslenmeye bağlı gelişen paleopatolojik rahatsızlıklar [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
Aufderheide, A. C., & Rodriguez-Martin, C. (2006). The Cambridge Encyclopedia of Human Paleopathology (1st edition). Cambridge University Press.
Bresson, A. (2012). Euromos/Philippoi. In R.S. Bagnall, K. Brodersen, C.B. Champion, A. Erskine, & S.R. Huebner (Eds.), The encyclopedia of ancient history (pp. 2574) John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/9781444338386.wbeah14100 DOI: https://doi.org/10.1002/9781444338386.wbeah14100
Brothwell, D. R. (1981). Digging up bones: The excavation, treatment, and study of human skeletal remains. Cornell University Press.
Bruno, M., Attanasio, D., Prochaska, W., & Yavuz, A. B. (2018). Euromos of caria: The origin of an hitherto unknown grey veined stepped marble of roman antiquity. In D.M. Poljak and K. Marasović (Eds.), ASMOSIA XI. Interdisciplinary studies on ancient stone (pp. 639-649). Art Academy In Split University of Split. https://doi.org/10.31534/XI.asmosia.2015/05.04 DOI: https://doi.org/10.31534/XI.asmosia.2015/05.04
Buikstra, J.E., & Ubelaker, D.H. (1994). Standards for data collection from Human Skeletal Remains. Fayetteville Arkansas: Arkansas Archaeological Survey, Research Series No. 44.
Cunningham, C., Scheuer, L., & Black, S. (2016). Developmental Juvenile Osteology (2 edition). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-382106-5.00003-7 DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-382106-5.00003-7
Çağlayan, A. (2017). Strabon’un Geographika’sına göre Anadolu’daki Bölgeler. In F. Arslan (Eds.), Türkiye Coğrafyası Araştırmaları (pp. 43–79). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786053188858.03 DOI: https://doi.org/10.14527/9786053188858.03
Delrieux, F. (2024). The Cities of Caria. In A. Heller & M. Hallmannsecker (Eds.), The Oxford Handbook of Greek Cities in the Roman Empire (pp. 607–621). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780192870933.013.42 DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780192870933.013.42
Diler, A. (2010). Olive oil and wine production of the Halikarnassos Peninsula in Karia. In Ü. Aydınoğlu and A. K. Şenol (Eds.), Olive oil and production In Anatolia during antiquity (pp. 135–174). Research Center of Cilician Archaeology.
Filippini, A. (2024). The Cities of the Lykos Valley. In A. Heller & M. Hallmannsecker (Eds.), The Oxford Handbook of Greek Cities in the Roman Empire (pp. 651-669). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780192870933.013.45 DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780192870933.013.45
Flensted-Jensen, P. (2004). Karia. In M. H. Hansen & T. H. Nielsen (Eds.), An inventory of archaic and classical poleis (pp. 1308-1137). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780198140993.001.0001 DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198140993.003.0066
Goodman, A., Martin, D., & Armelagos, G. (1984). Indicators of stress from bones and teeth. In M. N. C. George and G. J. Armelagos (Eds.), Paleopathology and the origins of agriculture (pp. 13–49). Academic Press.
Güleç, E., Özer, İ., Sağır, M., & Satar, Z. (2006). Lagina Kazısı iskeletlerinin paleoantropolojik incelenmesi. 21. Arkeometri sonuçları toplantısı (pp.21–28). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Güleç, E., Sağır, M., Özer, İ., & Satar, Z. (2004). 2003 Yılı Börükçü Kazısı iskeletlerinin paleoantropolojik incelenmesi. 20. Arkeometri Sonuçları Toplantısı (pp.167–172). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Gygax, M. D., & Tietz, W. (2012). Lycia. In R.S. Bagnall, K. Brodersen, C.B. Champion, A. Erskine, & S.R. Huebner (Eds.), The encyclopedia of ancient history (pp. 4179–4181). John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/9781444338386.wbeah14191 DOI: https://doi.org/10.1002/9781444338386.wbeah14191
Held, W., & Kaan, A.Ş. (2010). “Rhodian Wine” From Karia the production of “Rhodian Wine” on the Karian Chersonesos in the Hellenistic Period. In Ü. Aydınoğlu and A. K. Şenol (Eds.), Olive oil and production in anatolia during antiquity (pp. 175-184). Research Center of Cilician Archaeology.
Hülden, O. (2024). The Cities of Lycia. In M. Hallmannsecker & A. Heller (Eds.), The Oxford Handbook of Greek Cities in the Roman Empire (pp. 622–636). https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780192870933.013.43 DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780192870933.013.43
İşcan, M. Y. (1989). Age markers in the human skeleton. Charles C. Thomas.
Kızgut, B. (2018). Milas-Belentepe Doğu Roma/Bizans toplumunun paleodemografik analizi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
Kızıl, A., & Doğan, T. (2018). Euromos Güney Nekropolis’te ortaya çıkarılan geometrik ve arkaik dönem mezarları. Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 23, 137–155. https://doi.org/10.22520/tubaar.2018.23.008 DOI: https://doi.org/10.22520/tubaar.2018.23.008
Killgrove, K. (2014). Bioarchaeology in the Roman Empire. In C. Smith (Ed.), Encyclopedia of Global Archaeology (pp. 876–882). Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4419-0465-2_946 DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4419-0465-2_946
Lovejoy, C. O., Meindl, R. S., Pryzbeck, T. R., & Mensforth, R. P. (1985). Chronological metamorphosis of the auricular surface of the ilium: A new method for the determination of adult skeletal age at death. American Journal of Physical Anthropology, 68(1), 15–28. https://doi.org/10.1002/ajpa.1330680103 DOI: https://doi.org/10.1002/ajpa.1330680103
Mays, S. (1998). The archaeology of human bones. Taylor & Francis.
McKern, T. W., & Stewart, T. D. (1957). Skeletal age changes in young American males: analysed from the standpoint of age identification. Quartermaster Research & Development Center, Environmental Protection Research Division. https://doi.org/10.21236/AD0147240 DOI: https://doi.org/10.21236/AD0147240
Meindl, R. S., & Lovejoy, C. O. (1985). Ectocranial suture closure: A revised method for the determination of skeletal age at death based on the lateral-anterior sutures. American Journal of Physical Anthropology, 68(1), 57–66. https://doi.org/10.1002/ajpa.1330680106 DOI: https://doi.org/10.1002/ajpa.1330680106
Ortner, D.J. (2003). Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remains. Academic Press.
Ortner, D.J. (2007). Differential diagnosis of skeletal lesions in infectious disease. In R. Pinhasi & S. Mays (Eds.), Advances in Human Palaeopathology (pp. 189–214). John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/9780470724187.ch10 DOI: https://doi.org/10.1002/9780470724187.ch10
Özer, İ., Sağır, M., Satar, Z., & Güleç, E. (2012). Gümüşlük milas iskeletleri ve anadolu klasik-helenistik dönem toplumlarının sağlık profili. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 52(1), 29-42. https://doi.org/10.1501/Dtcfder_0000001284 DOI: https://doi.org/10.1501/Dtcfder_0000001284
Reger, G. (2004). Sympoliteiai in hellenistic Asia minor. In S. Colvin (Ed.), The Greco-Roman East: Politics, culture, society (pp. 145-180). Cambridge.
Reger, G. (2020). Bölgesel Bağlamda Karia’nın Sınırları, Hudutları ve Sınır Bölgeleri. In O.C. Henry & A. Belgin-Henry (Eds.), Karialılar-Denizcilerden Kent Kuruculara (pp. 2–13). Yapı Kredi Yayınları.
Roberts, C., & Manchester, K. (2007). The archaeology of disease. Cornell University Press.
Sağır, M., Özer, İ., Satar, Z., & Güleç, E. (2016). Stratonikeia İnsanları. In B. Söğüt (Ed.), Stratonikeia ve Çevresi Araştırmaları (pp. 249–256). Ege Yayınları.
Sağır, M., Satar, Z., Özer, İ., & Güleç, E. (2010). Gümüşlük-Milas iskeletlerinin ağız ve diş sağlığı. 25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı (pp. 69–78). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Scheuer, L., Black, S., & Schaefer, M. C. (2009). Juvenile osteology: A laboratory and field manual (1 edition). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-374635-1.00001-1 DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-374635-1.00001-1
Schour, I., & Massler, M. (1941). The development of the human dentition. The Journal of the American Dental Association, 28(7), 1153–1160.
Sevin, V. (2001). Anadolu’nun tarihi coğrafyası. Türk Tarih Kurumu.
Stull, K. E., & James, D. M. (2010). Determination of age at death using the acetabulum. In K. E. Latham & J. M. Finnegan (Eds.), Age Estimation of the Human Skeleton (pp. 137–146). Charles C Thomas Pub Ltd.
Suchey, J. M., & Katz, D. (1986). Evaluation of the todd and mckern-stewart methods for aging the male os Pubis. In K. J. Reichs (Ed.), Forensic Osteology (pp. 33-67). Charles C Thomas Pub Ltd.
Todd, T. W. (1921). Age changes in the pubic bone. American Journal of Physical Anthropology, 4(1), 1–70. https://doi.org/10.1002/ajpa.1330040102 DOI: https://doi.org/10.1002/ajpa.1330040102
Ubelaker, D. H. (1999). Human skeletal remains: Excavation, analysis, interpretation (2nd ed.). Manuals on Archaeology.
Waldron, T. (2008). Palaeopathology. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511812569 DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511812569
WEA. (1980). Reccommendation for age and sex diagnoses of skeleton. Journal of Human Evolution, 9, 517–549. https://doi.org/10.1016/0047-2484(80)90061-5 DOI: https://doi.org/10.1016/0047-2484(80)90061-5
Webb, P. A., & Suchey, J. M. (1985). Epiphyseal union of the anterior iliac crest and medial clavicle in a modern multiracial sample of American males and females. American Journal of Physical Anthropology, 68(4), 457–466. https://doi.org/10.1002/ajpa.1330680402 DOI: https://doi.org/10.1002/ajpa.1330680402
White, T. D., Black, M. T., & Folkens, P. A. (2011). Human Osteology (3rd ed.). Academic Press.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
