Futbol taraftarlarının fanatiklik, kindarlık ve intikam düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Özet Görüntüleme: 18
/ 
PDF İndirme: 10
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1987Anahtar Kelimeler:
Fanatiklik- Futbol- İntikam- Kindarlık- TaraftarÖzet
Bu çalışmada futbol taraftarlarının sosyodemografik özelliklerine göre fanatiklik, intikam ve kindarlık düzeylerindeki farklılıklar ile bu değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeliyle yürütülmüş olup örneklem grubunu Türkiye’nin farklı kulüplerinden gönüllülük esasına göre seçilen 564 taraftar oluşturmuştur. Veriler Futbol Taraftarı Fanatiklik Ölçeği, İntikam Ölçeği ve Kindarlık Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Bulgular, erkek taraftarların kadınlara kıyasla daha yüksek fanatiklik, intikam ve kindarlık eğilimleri sergilediğini göstermiştir. Genç taraftarların özellikle intikam eğilimlerinin daha yüksek, ileri yaş gruplarının ise fanatiklik eğilimlerinin daha düşük olduğu belirlenmiştir. Bekâr bireylerin evlilere göre daha yüksek fanatiklik ve intikam düzeyine sahip oldukları, takım üyeliği bulunan taraftarların ise daha yüksek fanatiklik ve intikam puanları sergiledikleri görülmüştür. Ayrıca, maçları televizyondan izleyen taraftarların izlemeyenlere kıyasla daha yüksek fanatiklik düzeyine sahip oldukları, deplasman maçlarına katılanların ise daha yoğun fanatiklik eğilimi gösterdikleri saptanmıştır. En dikkat çekici sonuç, Futbol Taraftarı Fanatiklik Ölçeği puanı ile intikam arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmasıdır; ölçek puanı azaldıkça (fanatiklik arttıkça) intikam düzeyi de yükselmektedir. Bu bulgular, özellikle genç, erkek ve bekâr taraftarlara yönelik şiddet önleyici programların geliştirilmesi ve kulüplerin taraftar aidiyetini barışçıl bir destek kültürüne yönlendirecek stratejiler uygulamasının önemini ortaya koymaktadır.
Referanslar
Aksoy, Y., & Çakıcı, H. A. (2023). The relationship between emotional attachments of football fans, levels of fanaticism and perceptions of club image. International Journal of Education Technology & Scientific Researches, 8(24). http://doi.org/10.35826/ijetsar.639 DOI: https://doi.org/10.35826/ijetsar.639
Bilgin, K. V. (2021). Okul müdürlerinin kindarlık davranışları ile öğretmenlerin sessizlik algıları arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
Bracht, J., & Zylbersztejn, A. (2018). Moral judgments, gender, and antisocial preferences: An experimental study. Theory and Decision, 85(3–4), 389–406. https://doi.org/10.1007/s11238-018-9668-6 DOI: https://doi.org/10.1007/s11238-018-9668-6
Brislin, R. W., Lonner, W. J., & Thorndike, R. M. (1973). Cross-cultural research methods. John Wiley & Sons.
Çakıroğlu, B. (2022). Futbol taraftarlarının fanatizm duyguları ile siber zorbalık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Dal, S., Odabaş, İ., Suna, N., Bulgan, Ç., & Akkaya, S. (2014). Türkiye futbol süper ligi derbi maçı izleyicilerinin öfke ve saldırganlık davranışlarının incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1-2), 45-48.
Dever, A. (2010). Spor sosyolojisi. Başlık Yayınları.
Durmaz, E., & Buran, A. (2023). Futbol fanatikliğinin saldırganlık davranışı, öfke duygusu ve dürtüsellik ile ilişkisi. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 7(2), 594–612. https://doi.org/10.5281/zenodo.7995654
Icekson, T., Toder Alon, A., Shuv-Ami, A., & Sela, Y. (2021). The impact of ageing on aggression among sport fans: The mediating role of fan hatred. International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 22(4), 780–797. https://doi.org/10.1108/IJSMS-09-2020-0164 DOI: https://doi.org/10.1108/IJSMS-09-2020-0164
İlk, Ç. (2022). The relationship between football fans’ fanaticism and their psychological commitment. European Journal of Physical Education and Sport Science, 9(2). http://doi.org/10.46827/ejpe.v9i2.4522 DOI: https://doi.org/10.46827/ejpe.v9i2.4522
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (10. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
Küçük, H., Öz, F., Demirci, A., Kusan, M., & Çankaya, S. (2024). Futbol taraftarlarının sportif başarıya hasret düzeylerinin incelenmesi. Mediterranean Journal of Sport Science, 7(1), 122–135. https://doi.org/10.38021/asbid.1442349 DOI: https://doi.org/10.38021/asbid.1442349
Marcus, D. K., Zeigler-Hill, V., Mercer, S. H., & Norris, A. L. (2014). The psychology of spite and the measurement of spitefulness. Psychological Assessment, 26(2), 563–574. https://doi.org/10.1037/a0036039 DOI: https://doi.org/10.1037/a0036039
Satıcı, S. A., Can, G., & Akın, A. (2015). İntikam Ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(Ek 1), 36–43. http://doi.org/10.5455/apd.170563 DOI: https://doi.org/10.5455/apd.170563
Stuckless, N., & Goranson, R. (1992). The vengeance scale: Development of a measure of attitudes toward revenge. Journal of Social Behavior and Personality, 7(1), 25–42. DOI: https://doi.org/10.1037/t67863-000
Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (5. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
Taşmektepligil, M. Y., Çankaya, S., & Tunç, T. (2015). Futbol Taraftarı Fanatiklik Ölçeği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 41–49. https://doi.org/10.17155/spd.73408 DOI: https://doi.org/10.17155/spd.73408
Tatlısu, B., Turan, M., Uçan, İ., & Kan, M. E. (2024). Üniversite öğrencilerinin spor ve farklı değişkenlere göre vefakârlık ve kindarlık durumlarının incelenmesi. Educational Academic Research, 52, 161–175. https://doi.org/10.33418/education.1421280 DOI: https://doi.org/10.33418/education.1421280
Tietjen, R. R. (2023). Fear, fanaticism, and fragile identities. The Journal of Ethics, 27(2), 211–230. http://doi.org/10.1007/s10892-023-09418-9 DOI: https://doi.org/10.1007/s10892-023-09418-9
Toffoletti, K., Sveinson, K., & Squire, T. (2025). Advancing gender equality in sport through matricentric activism: Examining the practices of women sport fans. Gender Issues, 42(3), 20. http://doi.org/10.1007/s12147-025-09365-9 DOI: https://doi.org/10.1007/s12147-025-09365-9
Williams, J. M., Dunning, E., & Murphy, P. J. (2014). Hooligans abroad: The behaviour and control of English fans in continental Europe. Routledge.
Yıkılmaz, A. (2017). Süper Lig futbol takım taraftarlarının takımlarına yönelik psikolojik bağlılık düzeyleri ile fanatizm düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doktora tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Yıldız, H., & Açak, M. (2018). Lise öğrencilerinin futbol fanatiklik düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 738–748. http://doi.org/10.17679/inuefd.454735 DOI: https://doi.org/10.17679/inuefd.454735
Yılmaz, H. (2019). Kindarlık Ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması ve kindarlığın demografik faktörlerle ilişkisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(1), 50–66. http://doi.org/10.19160/ijer.533654 DOI: https://doi.org/10.19160/ijer.533654
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
