Palyatif evde sağlık hizmetlerinin optimize edilmesi: Duygusal yük ve hasta-bakıcı tercihleriyle yönlendirme ve zamanlama modeli
Özet Görüntüleme: 25
/ 
PDF İndirme: 10
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1998Anahtar Kelimeler:
Palyatif Bakım- Sağlık Lojistiği- Duygusal Yük- Optimizasyon- MILPÖzet
Evde sunulan palyatif hizmetlerde kişiselleştirilmiş ve insan odaklı bakım talebinin artması, verimli ama aynı zamanda empatik sağlık lojistiği çözümlerini gerekli kılmaktadır. Bu çalışma, Duygusal Yük Göz Önünde Bulundurularak Palyatif Evde Sağlık Hizmeti Bakıcı Yönlendirme ve Zamanlama Problemi (PHHCRSP-E) ile ilgilenmektedir. Amaç, evde palyatif bakım hizmeti alan hastaları ziyaret eden hemşirelerin günlük görev ve güzergâhlarını optimize etmektir. Model, toplam seyahat süresi ile hemşireler arasındaki duygusal dengesizliğin ağırlıklı toplamını minimize etmektedir. Bu süreçte hizmet süreleri, zaman pencereleri ve hemşire iş yükü sınırları gibi operasyonel kısıtlar dikkate alınmıştır. Çalışmada alt-tur engelleme (subtour elimination) ve duygusal yük dengesi içeren bir karma tamsayılı doğrusal programlama (MILP) formülasyonu önerilmiştir. Model, her biri konum bilgileri, hizmet gereksinimleri, zaman tercihleri ve duygusal yük puanlarıyla tanımlanan beş hasta ve iki hemşireden oluşan sentetik bir veri kümesi üzerinde uygulanmıştır. Sonuçlar, modelin lojistik ve psikososyal kısıtlamalara saygılı biçimde uygulanabilir ve dengeli hemşire–hasta atamaları sağlayabildiğini göstermektedir. Duygusal dinamikleri doğrudan bakım planlamasına yerleştirerek, bu çalışma sağlık lojistiğine yeni ve insan merkezli bir bakış açısı kazandırmakta ve palyatif evde bakım hizmetlerinde daha empatik, veri odaklı kararları desteklemektedir.
Referanslar
Atta, S., Basto-Fernandes, V., & Emmerich, M. (2025). A concise review of home health care routing and scheduling problem. Operations Research Perspectives, 15, 100347. https://doi.org/10.1016/j.orp.2025.100347 DOI: https://doi.org/10.1016/j.orp.2025.100347
Busquet-Duran, X., Mateu-Carralero, B., Bielsa-Pascual, J., Milian-Adriazola, L., Salamero-Tura, N., & Torán-Monserrat, P. (2024). Systemic strengths and needs in palliative home care: exploring complexity. Revista Clínica Española (English Edition), 224(1), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.rceng.2023.12.004 DOI: https://doi.org/10.1016/j.rceng.2023.12.004
Crape, B., Akhmetova, M., Akhmetniyaz, P., Foster, F., Nadyrov, K., & Toleubekova, L. (2024). Number of palliative care nurse home visits and duration of palliative care associated with domains of the good death inventory: A National survey of bereaved family caregivers in a middle income country. International Journal of Nursing Studies Advances, 7, 100217. https://doi.org/10.1016/j.ijnsa.2024.100217 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijnsa.2024.100217
Erel, B., & Tural-Büyük, E. (2021). The effect of emotional labor levels on the attitudes of neonatal intensive care nurses towards palliative care. Journal of Medicine and Palliative Care, 2(2), 40-46. https://doi.org/10.47582/jompac.887579 DOI: https://doi.org/10.47582/jompac.887579
García-López, I., Chocarro-González, L., Martín-Romero, I., Vázquez-Sánchez, J. M., Avilés-Martínez, M., & Martino-Alba, R. (2023). Pediatric palliative care at home: a prospective study on subcutaneous drug administration. Journal of Pain and Symptom Management, 66(3), e319-e326. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2023.05.011 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2023.05.011
Huu, P. H., & Gandhi, I. (2025). Strategies to enhance palliative care access in rural populations and increase awareness of life-limiting illnesses in India: A scoping review. Journal of Cancer Policy, 45, 100612. https://doi.org/10.1016/j.jcpo.2025.100612 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jcpo.2025.100612
Isenberg, S., Hsu, A., Spruin, S., Budhwani, S., Gill, A., Goldman, R., & Tanuseputro, P. (2019). Evaluating the impact and costs of home-based palliative care at the system level (FR420C). Journal of Pain and Symptom Management, 57(2), 410. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2018.12.122 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2018.12.122
Jersak, T., Steinfeldt, L., Velasquez, A. L., Ellis, K. L., Gunya, E. K., Brooks, J. V., … et al. (2024). Development of specialty-based pediatric palliative care clinics. Journal of Pain and Symptom Management, 67(5), e596. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2024.02.412 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2024.02.412
Kumar, S., Kumar, S., & Shiwlani, A. (2025). Machine learning for labor optimization: A systematic review of strategies in healthcare and logistics. Pakistan Social Sciences Review, 9(1), 631-651. https://doi.org/10.35484/pssr.2025(9-I)48
Mercadante, S., Tartaglia, L., Cascio, A. L., & Casuccio, A. (2025). Practice of palliative sedation in patients followed by a palliative home care team. Journal of Pain and Symptom Management, 69(6), 598–602. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2025.02.469 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2025.02.469
Migiddorj, B., Batterham, M., & Win, K. T. (2025). Systematic literature review on the application of explainable artificial intelligence in palliative care studies. International journal of medical informatics, 200, 105914. https://doi.org/10.1016/j.ijmedinf.2025.105914 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijmedinf.2025.105914
Özçelik, S. (2020). Palyatif bakıma bakış ve hemşireliğin rolü. Journal of Medicine and Palliative Care, 1(3), 76–82. https://doi.org/10.47582/jompac.742274 DOI: https://doi.org/10.47582/jompac.742274
Parreno-Torres, C., Reula, M., Alvarez-Valdes, R., & Parreño, F. (2024). Solving the palliative home health care routing and scheduling problem with an integer linear programming model. Expert Systems with Applications, 249, 123728. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2024.123728 DOI: https://doi.org/10.1016/j.eswa.2024.123728
Pask, S., Murtagh, F. E., & Boland, J. W. (2025). Palliative care–what’s the evidence?. Clinical Medicine, 25 (4), 100320. https://doi.org/10.1016/j.clinme.2025.100320 DOI: https://doi.org/10.1016/j.clinme.2025.100320
Ritchie, C. S., & Leff, B. (2018). Population health and tailored medical care in the home: the roles of home-based primary care and home-based palliative care. Journal of Pain and Symptom Management, 55(3), 1041-1046. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2017.10.003 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2017.10.003
Sítima, G., Galhardo-Branco, C., & Reis-Pina, P. Equity of access to palliative care: a scoping review. International Journal for Equity in Health, 23, 248 (2024). https://doi.org/10.1186/s12939-024-02321-1 DOI: https://doi.org/10.1186/s12939-024-02321-1
YinHu, T., Xue, L., Wei, M., HuiMin, X., Yang, W., & Yan, G. (2024). A scoping review of digital technology applications in palliative care. BMC Palliative Care, 23, 290, https://doi.org/10.1186/s12904-024-01626-w DOI: https://doi.org/10.1186/s12904-024-01626-w
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
