Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumları ve öfke kontrol becerileri arasındaki ilişki


DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.627Anahtar Kelimeler:
Beceri- öfke- öfke kontrol- spora yönelik tutum- üniversite öğrencisiÖzet
Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerin spora yönelik tutumları ile öfke kontrol becerilerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesidir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın aktif olarak eğitim hayatına devam eden lisans öğrencileri oluşturmakta iken araştırmanın örneklemini ise, Dicle Üniversitesi’nde farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, spora yönelik tutum ölçeği ve sürekli öfke-öfke tarz ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde “frekans dağılımları, aritmetik ortalamaları, standart sapmalara yönelik hesaplamalar yapılmış, “bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve korelasyon analizi” kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, Cinsiyet değişkeni öfke kontrol becerileri arasında kadınların lehine, spor yapma durumu ile spora yönelik tutum arasında erkeklerin lehine, yaş değişkeni ile spora ilgi duyma, spora yönelik tutum toplam boyutu ve öfke kontrol sıklığı alt boyutunda 25 yaş ve üzeri yaş aralığı olan bireylerin lehine, fakülte değişkeni ile spora yönelik tutum ve öfke kontrol becerileri arasında spor bilimleri, sanat ve tasarım fakültesi lehine, sınıf değişkeni ile aktif spor yapma, sürekli öfke ve dışa yöneltilmiş öfke ve öfke kontrol becerisi toplam boyutunda 2. ve 4.sınıfların lehine, spor yılı değişkeni ile spora yönelik tutum toplam boyutu ve öfke kontrol becerilerinde 1-3 yıldır spor yapanların lehine anlamlı fark bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmaya katılan öğrencilerin spora yönelik tutumları ile öfke kontrol becerileri arasında düşük düzeyde pozitif yönlü bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir.
Referanslar
Aksoy, D., Canlı, U., & Atmaca, K. (2020). Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının incelenmesi (Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi örneği). Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 162-170. https://doi.org/10.38021/asbid.743961
Aydın, Ş., & Arcan, K. (2021). Öfke kontrol sorununun bilişsel ve davranışçı psikoterapisi: Bir olgu sunumu. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 8(1), 91-110. https://doi.org/10.31682/ayna.785789
Aygün, G., & Karayol, M. (2024). Investigation of the relationship between exercise addiction and depression, anxiety and stress levels of individuals doing sports in fitness centers. International Journal of Sport Exercise & Training Sciences. https://doi.org/10.18826/useeabd.1447088
Bayram, N., & Bilgel, N. (2008). The prevalence and socio-demographic correlations of depression, anxiety and stress among a group of university students. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 43(8), 667–672. https://doi.org/10.1007/s00127-008-0345-x
Belli, E. (2019). Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 89-103. https://doi.org/10.29157/etusbe.123
Biddle, S. J. H., & Asare, M. (2011). Physical activity and mental health in children and adolescents: A review of reviews. British Journal of Sports Medicine, 45(11), 886–895. https://doi.org/10.1136/bjsports-2011-090185
Bozkurt, T. (2024). Üniversite ve lise öğrencilerinin spora yönelik tutumları: Psiko-sosyal, fiziksel ve zihinsel gelişme ile ilişkisi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. https://doi.org/10.23863/kalem.2023.251
Bredemeier, B. J., Cooper, B. B., Shields, D. L., & Weiss, M. R. (1987). The relationship between children’s legitimacy judgments and their moral reasoning, aggression tendencies, and sport involvement. Sociology of Sport Journal, 4, 48–60.
Cooper-Cuttin, J. (2022). SPSS: Descriptive Statistics. Erişim Adresi: https://psychology.illinoisstate.edu/jccutti/psych340/fall02/oldlecturefiles/spsstut.html
Çakmak, A., & Özdemir, S. (2022). Farklı tür liselere devam eden öğrencilerin yaşam becerilerinin incelenmesi. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 65(65), 2207-2215. https://doi.org/10.29228/smryj.66235
Çevik, A., Dokuzoğlu, G., & Zorba, E. (2023). Fitness egzersizi yapan bireylerin beslenmeye yönelik tutumlarının belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(3), 1375-1383. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1321804
Çulcuoğlu, T., & Şentürk, H. (2021). Spor bilimleri öğrencilerinin okul iklimi algılarını yordayan faktörlerin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 176-190. https://doi.org/10.33689/spormetre.898872
Duman, S. (2020). Anadolu ve spor lisesi öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının incelenmesi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 89-103. https://doi.org/10.29157/etusbe.133
Eime, R. M., Young, J. A., Harvey, J. T., Charity, M. J., & Payne, W. R. (2013). A systematic review of the psychological and social benefits of participation in sport for children and adolescents: Informing development of a conceptual model of health through sport. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 10, 98. https://doi.org/10.1186/1479-5868-10-98
Eisenberg, N., Spinrad, T. L., & Eggum, N. D. (2010). Emotion-related self-regulation and its relation to children's maladjustment. Annual Review of Clinical Psychology, 6, 495–525. https://doi.org/10.1146/annurev.clinpsy.121208.131208
Göksel, A., Caz, Ç., Yazıcı, Ö., & İkizler, H. (2017). Farklı bölümlerdeki öğrencilerin spora yönelik tutumlarının karşılaştırılması: Marmara Üniversitesi örneği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 8 (2), 123-123. https://doi.org/10.17155/omuspd.322783
Hacıcaferoğlu, S., Gündoğdu, C., Hacıcaferoğlu, B., & Yücel, A. (2013). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin serbest zaman (rekreasyon) aktivitelerine katılımlarının belirlenerek incelenmesi (İnönü Üniversitesi örneği). Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 5(1). https://doi.org/10.17155/spd.23458
Kalfa, M. (2019). Diş hekimliği fakültesindeki öğrencilerin spora yönelik tutumları. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 165-181. https://doi.org/10.33689/spormetre.467670
Kalkavan, A., Karaca, B., & Işık, U. (2022). Amatör ve profesyonel futbolcuların öfke düzeylerinin incelenmesi. Sportive, 5(2), 55-68. https://doi.org/10.53025/sportive.1185677
Karaş, Z., & Altun, F. (2022). Okul öncesi çocuklarının duygu düzenleme becerileri: Çocuğun mizacı ile ebeveyninin duygusal zekâsı ve psikolojik iyi oluşunun rolü nedir?. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(2), 1268-1283. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.987751
Keating, X. D., Guan, J., Piñero, J. C., & Bridges, D. M. (2005). A meta-analysis of college students’ physical activity behaviors. Journal of American College Health, 54(2), 116–126. https://doi.org/10.3200/JACH.54.2.116-126
Kim, Y. R., Choi, H. G., & Yeom, H. A. (2019). Relationships between exercise behavior and anger control of hospital nurses. Asian Nursing Research, 13(1), 86–91. https://doi.org/10.1016/j.anr.2019.01.009
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York: Guilford Press.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607–610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308
Kurtuluş, E., & Kurtuluş, H. (2023). Naratif (öyküsel) terapiye dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının ergenlerin öfke ve öfke ifade tarzları üzerindeki etkisi: Karma yöntem araştırması. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. https://doi.org/10.23863/kalem.2023.266
Kuzu, A. (2013). Veri toplama yöntem ve araçları. A.A. Kurt (Yay. haz.) Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 93-116). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Lubans, D. R., Richards, J., Hillman, C. H., Faulkner, G., Beauchamp, M. R., Nilsson, M., ... et al. (2016). Physical activity for cognitive and mental health in youth: A systematic review of mechanisms. Pediatrics, 138(3), e20161642. https://doi.org/10.1542/peds.2016-1642
Önder, F., & Ayazseven, Ö. (2020). Ergenlerde saldırganlık: Duygu düzenleme ve duygusal başa çıkmanın rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1198-1208. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3696
Özdemir, E. (2016). Öfke kontrolü eğitiminin üniversite öğrencilerinin sürekli öfke, öfke kontrolü ve yaşam doyumları üzerindeki etkisi. Journal of International Social Research, 9(44), 945-951. https://doi.org/10.17719/jisr.20164420164
Özer, A. K. (1994). Sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçekleri ön çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 26–35.
Pascoe, M. C., & Parker, A. G. (2019). Physical activity and exercise as a universal depression prevention in young people: A narrative review. Early Intervention in Psychiatry, 13(4), 733–739. https://doi.org/10.1111/eip.12737
Ratey, J. J., & Loehr, J. E. (2011). The positive impact of physical activity on cognition during adulthood: A review of underlying mechanisms, evidence and recommendations. Reviews in the Neurosciences, 22(2), 171–185. https://doi.org/10.1515/RNS.2011.017
Reed, J., & Ones, D. S. (2006). The effect of acute aerobic exercise on positive activated affect: A meta-analysis. Psychology of Sport and Exercise, 7(5), 477–514. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2005.11.003
Sarı, A., & Taylan, S. (2020). İlk ve acil yardım önlisans programı öğrenci ve mezunlarının spora yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(2), 39-49. https://doi.org/10.33689/spormetre.579293
Spielberger, C. D. (1999). State-trait anger expression inventory-2 (STAXI-2): Professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
Şimşek, A., & Karahüseyinoğlu, M. (2020). Investigation of the attitudes of university students towards sports: A case of Firat University. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 11(1), 46-54. https://doi.org/10.17155/omuspd.595475
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston, MA: Allyn & Bacon.
Traş, Z., & Atiş, Y. (2020). Ergenlerde sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 154-165. https://doi.org/10.38151/akef.2020.1
Yamak, B., İmamoğlu, O., Eliöz, M., Çebi, M., & İslamoğlu, İ. (2019). Spor lisesi ve spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin öfke ve saldırganlık düzeylerinin araştırılması. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 1-1. https://doi.org/10.26466/opus.592641
Yapıcı, E., & Alpullu, A. (2022). Z kuşağında yer alan öğrencilerin spora yönelik tutumlarının incelenmesi. Sportive, 5(1), 22-35. https://doi.org/10.53025/sportive.1041576
Yavuz, C., & Yücel, A. (2019). Spor yöneticiliği bölümü öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 2050-2058. https://doi.org/10.17755/esosder.584081
Yavuz, Ü., & İlhan, E. (2023). Spor yapmak ve psikolojik iyi oluş: Üniversite öğrencileri profili. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 1-7. https://doi.org/10.53434/gbesbd.1117950
Yetiş, Ü., Aytaç, K., & Çalğan, G. (2022). Ortaöğretim kademesinde öğrenim gören öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 2), 906-917. https://doi.org/10.38021/asbid.1212514
Yu, H., Ma, Q., Sun, Y., Zhang, Y., & Zhu, L. (2024). Analyzing the effects of physical activity levels on aggressive behavior in college students using a chain-mediated model. Scientific Reports, 14, 5795. https://doi.org/10.1038/s41598-024-55534-3
Yüksel, A., & Yılmaz, E. (2019). Üniversite öğrencilerinin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve öfke ifade tarzları. Çukurova Medical Journal, 44(2), 542-548. https://doi.org/10.17826/cumj.487847
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Ender Özbek

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.