Sıklet sporcularının müsabaka öncesi hızlı kilo vermeye ilişkin metaforik algıları
Özet Görüntüleme: 297
/ 
PDF İndirme: 166
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10023173Anahtar Kelimeler:
Algı, hızlı kilo verme, metafor, sıklet sporcusuÖzet
Müsabaka öncesi hızlı kilo verme, sıklet sporlarında mücadele eden sporcuların yarışacakları hedef sıklete ulaşmak ve avantaj sağlamak adına müsabaka öncesi sıklıkla başvurdukları bir uygulamadır. Bu sebeple araştırmada, sıklet sporcularının müsabaka öncesi hızlı kilo verme olgusuna ilişkin algıları metaforlar aracılığıyla aydınlatılmaya çalışılmıştır. Araştırma, yorumlayıcı paradigmaya dayanan nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseniyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya müsabaka öncesi hızlı kilo verme deneyimi bulunan 126 sıklet sporcusu (81 güreş, 45 taekwondo) gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada veriler sporculardan nitel araştırmalarda sıkça kullanılan, mecazlar yoluyla veri toplama yöntemiyle elde edilmiştir. Bu doğrultuda sporculardan, “müsabaka öncesi hızlı kilo verme … gibidir/benzer, çünkü …” ifadesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler, tümevarımsal içerik analiziyle çözümlenmiştir. Analiz sonuçları, müsabaka öncesi hızlı kilo verme olgusuna yönelik sıklet sporcuları tarafından 81 farklı metafor oluşturulduğunu, en yoğun olarak tercih edilen metaforların ise eziyet, ölüm, işkence, zulüm, oruç tutmak, zirveye tırmanmak, halsizlik ve kâbus olduğunu göstermiştir. Sıklet sporcuları tarafından oluşturulan metaforların benzerlik ve farklılıklarından yola çıkılarak gerçekleştirilen tematik kodlama, müsabaka öncesi hızlı kilo verme olgusunun sıklet sporcuları tarafından güçlük/zorluk, mücadele/uğraş, başarı/performans aracı, fedakârlık, tükenmişlik, motivasyon aracı, performans kaybı ve sağlık olarak algılandığını göstermiştir. Sonuç olarak, sıklet sporcularının müsabaka öncesi hızlı kilo vermeye yönelik olumsuz algılarının yanında olumlu algıları da bulunmaktadır.
Referanslar
Artioli, G. G., Gualano, B., Franchini, E., Scagliusi, F. B., Takesian, M., Fuchs, M., … et al. (2010). Prevalence, magnitude, and methods of rapid weight loss among judo competitors. Medicine and Science in Sports and Exercise, 42(3), 436-442.
Aydos, L. (1996). Güreşçilerde kısa süreli kilo kaybının kuvvet ve dayanıklılık üzerine etkilerinin incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(4), 17-26.
Ayyıldız, T. (2016). Üniversite öğrencilerinin dans kavramına yönelik metaforik algılarının analizi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 13-25.
Baranauskas, M., Kupčiūnaitė, I., & Stukas, R. (2022). The association between rapid weight loss and body composition in elite combat sports athletes. Healthcare, 10(4), 665-676.
Bigard, A. X., Sanchez, H., Claveyrolas, G., Martin, S., Thimonier, B., & Arnaud, M. J. (2001). Effects of dehydration and rehydration on EMG changes during fatiguing contractions. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33(10), 1694-1700.
Castor-Praga, C., Lopez-Walle, J. M., & Sanchez-Lopez, J. (2021). Multilevel evaluation of rapid weight loss in wrestling and taekwondo. Frontiers in Sociology, 6, 637671.
Caulfield, M. J., & Karageorghis, C. I. (2008). Psychological effects of rapid weight loss and attitudes towards eating among professional jockeys. Journal of Sports Sciences, 26(9), 877-883.
Connor, J., & Egan, B. (2019). Prevalence, magnitude and methods of rapid weight loss reported by male mixed martial arts athletes in Ireland. Sports, 7(9), 206.
Coswig, V. S., Fukuda, D. H., & Del Vecchio, F. B. (2015). Rapid weight loss elicits harmful biochemical and hormonal responses in mixed martial arts athletes. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 25(5), 480-486.
Cüceloğlu, D. (2008). İnsan ve davranışı. Remzi Kitabevi.
Çatıkkaş, F. (2016). Genç taekwondo sporcularının sağlıksız kilo verme davranışları. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(2), 125-130.
Çimen, K., & Göral, K. (2020). Büyükler serbest stil Türkiye şampiyonasına katılan erkek güreşçilerin kilo düşme profillerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 188-201.
da Silva Santos, J. F., Takito, M. Y., Artioli, G. G., & Franchini, E. (2016). Weight loss practices in Taekwondo athletes of different competitive levels. Journal of Exercise Rehabilitation, 12(3), 202-208.
Drid, P., Figlioli, F., Lakicevic, N., Gentile, A., Stajer, V., Raskovic, B., … et al. (2021). Patterns of rapid weight loss in elite sambo athletes. BMC Sports Science, Medicine and Rehabilitation, 13(39), 1-7.
Filaire, E., Sagnol, M., Ferrand, C., Maso, F., & Lac, G. (2001). Psychophysiological stress in judo athletes during competitions. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 41(2), 263-268.
Gencer, E. (2023). Güreşçilerin müsabaka öncesi hızlı kilo vermeye ilişkin tutumları ve hızlı kilo verme nedenleri: Fenomenolojik bir araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 50-74.
Hall, C. J., & Lane, A. M. (2001). Effects of rapid weight loss on mood and performance among amateur boxers. British Journal of Sports Medicine, 35(6), 390-395.
Kim, H. C., & Park, K. J. (2020). Rapid weight loss and physical and psychological difficulties in national combat sports athletes. Korean Society of Physical Medicine, 15(3), 61-68.
Kim, H. C., & Park, K. J. (2023). The effect of rapid weight loss on sports injury in elite taekwondo athletes. The Physician and Sports Medicine, 51(4), 313-319.
Kiningham, R. B., & Gorenflo, D. W. (2001). Weight loss methods of high school wrestlers. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33(5), 810-813.
Kirk, J., & Miller, M. L. (1986). Reliability and validity in qualitative research. London: Sage Publications.
Koç, İ. (2023). Sporda tükenmişlik. M. Çolak & D. S. Yılmaz (Ed.), Spor bilimlerinde multidisipliner yaklaşımlar-II (s. 16-32). Duvar Yayınları.
Koral, J., & Dosseville, F. (2009). Combination of gradual and rapid weight loss: Effects on physical performance and psychological state of elite judo athletes. Journal of Sports Sciences, 27(2), 115-120.
Kordi, R., Ziaee, V., Rostami, M., & Wallace, W. A. (2011). Patterns of weight loss and supplement consumption of male wrestlers in Tehran. Sports Medicine, Arthroscopy, Rehabilitation, Therapy & Technology, 3(1), 1-7.
Kurt, C., & Sağıroğlu, İ. (2015). Rapid weight loss practice and perceived problems during reduction periods of Turkish young combat athletes. Journal of Physical Education and Sport, 15(4), 748-751.
Kurtipek, S., & Güngör, N. B. (2018). Determination of the perceptions of sport manager candidates related on the concept of manager: A metaphor analysis study. International Journal of Higher Education, 7(5), 158-166.
Kurtipek, S., & Güngör, N. B. (2019). Determination of the perceptions of sport managers on the concept of organization: A metaphor analysis study. Journal of Education and Training Studies, 7(2), 57-63.
Kurtipek, S. (2019). Spor kulüplerine üye bireylerin spor kulübü kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metafor analizi çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 209-145.
LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52(1), 31-60.
Morales, J., Ubasart, C., Solana-Tramunt, M., Villarrasa-Sapiña, I., González, L. M., Fukuda, D., … et al. (2018). Effects of rapid weight loss on balance and reaction time in elite judo athletes. International Journal of Sports Physiology and Performance, 13(10), 1371-1377.
Pettersson, S., Ekström, M. P., & Berg, C. M. (2013). Practices of weight regulation among elite athletes in combat sports: A Matter of mental advantage? Journal of Athletic Training, 48(1), 99-108.
Sackmann, S. (1989). The role of metaphors in organization transformation. Human Relations, 42(6), 463-485.
Sevinç, Ö. S., & Ergenç, M. (2017). Düzce Üniversitesi’nin bazı fakültelerinde öğrenim görmekte olan lisans öğrencilerinin “spor” hakkındaki metaforları. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 106-131.
Roberts, G. C. (2001). Understanding the dynamics of motivation in physical activity: The influence of achievement goals on motivational processes. In G. C. Roberts (Ed.), Advances in motivation in exercise and sport (pp. 1–50). Champaign, IL: Human Kinetics.
Roberts, G. C., Treasure, D. C., & Conroy, D. E. (2007). Understanding the dynamics of motivation in sport and physical activity: An achievement goal interpretation. In G. Tenenbaum & R. C. Eklund (Eds.), Handbook of sport psychology (p. 3–30). John Wiley & Sons, Inc.
Roklicer, R., Rossi, C., Bianco, A., Stajer, V., Ranisavljev, M., Todorovic, N., ... et al. (2022). Prevalence of rapid weight loss in Olympic style wrestlers. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 19(1), 593-602.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67.
Sarı, İ., & Şahin, D. (2021). Sporcunun ailesi kene gibi zararlı mı kale gibi güvenli mi? Antrenörlerin sporcuların ailesine yönelik metaforik algıları. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 110-123.
Seyhan, S. (2018). Evaluation of the rapid weight loss practices of taekwondo athletes and their effects. Journal of Education and Training Studies, 6(10), 213-218.
Štangar, M., Štangar, A., Shtyrba, V., Cigić, B., & Benedik, E. (2022). Rapid weight loss among elite-level judo athletes: methods and nutrition in relation to competition performance. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 19(1), 380-396.
Tarnopolsky, M. A., Cipriano, N., Woodcroft, C., Pulkkinen, W. J., Robinson, D. C., Henderson, J. M., … et al. (1996). Effects of rapid weight loss and wrestling on muscle glycogen concentration. Clinical Journal of Sport Medicine, 6(2), 78-84.
Thomas, S., Gonzalez, A. M., & Ghigiarelli, J. J. (2021). The relationship between weight cutting and the female athlete triad in combat sport athletes. International Journal of Kinesiology and Sports Science, 9(1), 9-14.
Trivic, T., Roklicer, R., Zenic, N., Modric, T., Milovancev, A., Lukic-Sarkanovic, M., ... et al. (2023). Rapid weight loss can increase the risk of acute kidney injury in wrestlers. BMJ Open Sport & Exercise Medicine, 9(2), e001617.
Xiong, N. Q., Xian, C. Y., Karppaya, H., Jin, C. W., & Ramadas, A. (2017). Rapid weight loss practices among elite combat sports athletes in Malaysia. Malaysian Journal of Nutrition, 23(2), 199-209.
Viveiros, L., Moreira, A., Zourdos, M. C., Aoki, M. S., & Capitani, C. D. (2015). Pattern of weight loss of young female and male wrestlers. The Journal of Strength & Conditioning Research, 29(11), 3149-3155.
Yadollahzadeh, R., Jourkesh, M., Antonio, J., & Soori, R. (2015). The effects of rapid weight loss on aerobic and anaerobic power on athletes in weight-sensitive sports. Sport Science, 8(2), 30-34.
Yarar, H., Türkyılmaz, R., & Eroğlu, H. (2019). The investigation of weight loss profiles on weight classes sports athletes. International Journal of Applied Exercise Physiology, 8(4), 62-68.
Yarar, H., Türkyılmaz, R., Eroğlu, H., Kurt, S., & Eskici, G. (2017). Elit güreşçilerin kilo düşme profillerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 52-63.
Yetim, A. A., & Kalfa, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin sporla ilgili metaforik algıları ve spor etkinliği dersi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 41-54.
Yıldırım, A., & Şimsek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, A. B., & Doğu, G. A. (2022). Sporda teknoloji kullanımı: Bir metafor çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 67-80.
Zengin, B., Yılmaz, S., Gülmez, İ., Ramazanoğlu, N., Soykan, A., & Demir, A. (2003). Elit genç bayan judocularda müsabaka öncesi hızlı kilo vermenin genel kuvvet üzerine etkilerinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 123-126.
Zubac, D., Šimunič, B., Buoite Stella, A., & Morrison, S. A. (2020). Neuromuscular performance after rapid weight loss in Olympic-style boxers. European Journal of Sport Science, 20(8), 1051-1060.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
