İnternet bağımlılığı, psikolojik dayanıklılık, sosyal izolasyon ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinin incelenmesi
Özet Görüntüleme: 377
/ 
PDF İndirme: 222
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10867915Anahtar Kelimeler:
İnternet bağımlılığı, örgütsel vatandaşlık davranışı, psikolojik dayanıklılık, sosyal izolasyonÖzet
Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi öğretmenlerinde internet bağımlılığı, sosyal izolasyon ve psikolojik dayanıklılık ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, ilgili literatüre dayalı olarak bir hipotetik model geliştirilmiştir. Araştırma, 2020-2021 eğitim öğretim yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan 840 beden eğitimi öğretmeni ile yapılmıştır. Araştırmada, Young İnternet Bağımlılık Ölçeği, Nottingham Sağlık Profili (NSP), Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, betimsel istatistikler ve yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak belirlenmiştir. Analizlerden elde edilen sonuçlara göre önerilen hipotetik model doğrulanmıştır. Buna göre internet bağımlılığı, sosyal izolasyonu olumlu yönde etkilemektedir. Buna karşın internet bağımlılığı, psikolojik dayanıklılığı olumsuz yönde etkilemektedir. Sosyal izolasyonun psikolojik dayanıklılık üzerindeki etkisi olumsuz yöndedir. Psikolojik dayanıklılık örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde olumlu yönde bir etkiye sahiptir. Önerilen modelde internet bağımlılığı, sosyal izolasyon, psikolojik dayanıklılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında doğrudan etkilerin söz konusu olduğu ancak dolaylı etkilerin bulunmadığı saptanmıştır.
Referanslar
Agbaria, Q. (2020). Internet addiction and aggression: The mediating roles of self-control and positive affect. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-16.
Akkuş, Z. (2015). The relationship between psychological resilience in adolescents and self- confidence and parental attitudes. (Unpublished Master’s Thesis). Dokuz Eylül University, Izmir.
Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411–423.
Avey, J.B., Wernsing, T.S., & Luthans, F. (2008). Can positive employees help positive organisational change? Impact of psychological capital and emotions on relevant attitudes and behaviours. The Journal of Applied Behavioural Science, 44(3), 48-70.
Basım, H.N., & Çetin, F. (2011). Yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeği’nin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22 (2), 104-114.
Basım, H.N., & Şeşen, H. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği uyarlama ve karşılaştırma çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4), 83-101.
Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü. (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Castells, M. (2008). The information age: Economy, society and culture, Volume 1: The Rise of the Network Society, Istanbul Bilgi University Publications, Istanbul.
Chebbi, P., Koong, K. S., Liu, L., & Rottman, R. (2000). Some observations on internet addiction disorder research. Journal of Information Systems Education, 11(3), 97-104.
Çaycı, A. E., & Çaycı, B. (2017). The illusion of socialisation: individuals becoming lonely in digital crowds. Communication Studies, (44).
Çetin, F., Yeloğlu, H.O., & Basım, H.N. (2015). The role of five factor personality traits in explaining psychological resilience: A canonical relationship analysis. Turkish Journal of Psychology, 30 (75), 81-92.
De Jong-Gierveld, J., van Tilburg, T. G., & Dykstra, P. A. (2006). Loneliness and social isolation. In The Cambridge handbook of personal relationships (pp. 485-500). Cambridge University Press.
Effatpanah, M., Moharrami, M., Damavandi, G. R., Aminikhah, M., Nezhad, M. H., Khatami, F., ... et al. (2020). Association of internet addiction with emotional and behavioral characteristics of adolescents. Iranian journal of psychiatry, 15(1), 55.
Erbaşı, A., & Zaganjori, O. (2017). Sosyal izolasyonun örgütsel sinizm üzerindeki etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 39-52.
Erdoğan, E. (2014). The relationship of god perception, religious orientation forms and religiosity with psychological resilience. (Doctoral Thesis). Ankara University, Ankara.
Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS for Windows: Advanced techniques for the beginner. London: Sage Publications.
Finney, S. J., & DiStefano, C. (2006). Non-normal and categorical data in structural equation modelling. In Hancock, G. R., & Mueller R. O. (Eds.), Structural equation modelling: A second course, (pp. 269-314). Information Age Publishing, U.S.A.
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
Griffiths, M. D. (2003). Internet abuse in the workplace- Issues and concerns for employers and employment counsellors. Journal of Employment Counseling, (40), 87-96.
Günüç, S., & Kayri, M. (2010). Internet addiction profile in Turkey and development of internet addiction scale: A validity-reliability study. Hacettepe University Journal of Faculty of Education, 39(39), 220-232.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cut off criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modelling, 6(1), 55-65.
Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research (6th ed). Boston: Pearson.
Hunt, S. M., McEwen, J., & McKenna, S. P. (1985). Measuring health status: A new tool for clinicians and epidemiologists. The Journal of the Royal College of General Practitioners, 35(273), 185-188.
James, L.R., Mulaik, S.A. & Brett, J.M. (1982). Causal analysis: Assumptions, models and data. Beverly Hills: Sage.
Kanbur, E.; Kanbur, A., & Özdemir, B. (2017). Mediating role of job satisfaction in the relationship between psychological resilience and organisational citizenship behaviour: A research in aviation sector. Journal of Business and Human, 4 (2), 127- 141.
Karaca, H. (2019). Investigation of the relationship between cyberbullying and victimisation, ınternet addiction, family functions and parents’ ınternet use in secondary school students. (Master’s Thesis). Near East University, Kıbrıs.
Karasar, N. (2010). Scientific research method. Ankara: Nobel Publishing House.
Kim, H. Y. (2013). Statistical notes for clinical researchers: Assessing normal distribution (2) using skewness and kurtosis. Restorative Dentistry & Endodontics, 38(1), 52-54.
Kim, S. J., & Byrne, S. (2011). Conceptualising personal web usage in work contexts: A preliminary framework. Computers in Human Behaviour, 27(6), 2271-2283.
Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.
Kodaman, U. (2019). Examination of the relationship between 14-18 years old adolescents’ psychological resilience and internet addiction. (Master’s Thesis). Istanbul Aydin University. Istanbul.
Korkmaz, A. (2018). Evaluation of the factors affecting the social ısolation status of tracheostomy patients. (Master’s Thesis), Hasan Kalyoncu University. Gaziantep.
Kücükdeveci, A. A., McKenna, S. P., Kutlay, S., Gürsel, Y., Whalley, D., & Arasil, T. (2000). The development and psychometric assessment of the Turkish version of the Nottingham Health Profile. International Journal of Rehabilitation Research, 23(1), 31-38.
Luthar S., Cicchetti D., & Becker B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation & guidelines for future work, Child Development, 71(3), 543- 562.
Marcoulides, G., & Schumacher, R. (2001). New developments and techniques in structural equation modelling. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Maydeu-Olivares, A., Shi, D., & Rosseel, Y. (2018). Assessing fit in structural equation models: A monte-carlo evaluation of RMSEA versus SRMR confidence intervals and tests of close fit. Structural Equation Modelling: A Multidisciplinary Journal, 25(3), 389-402.
Organ, D. (1988) Organizational citizenship behavior: the good soldier syndrome, Lexington Books/D. C. Heath and Com.
Saraçoğlu, M., & Aküzüm, C. (2017). Investigation of university students’ attitudes towards social media. Journal of Dicle University Ziya Gökalp Faculty of Education, (32), 803-817.
Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Schumacher, R., & Lomax, R. (2004). A beginner’s guide to structual equation modelling. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Soysal, M.N. (2016). Facebook addiction and psychological resilience. (Master’s Thesis), Istanbul Gelisim University, Istanbul.
Taş, İ. (2018). Ergenlerde internet bağımlılığı ve psikolojik belirtilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 31-41.
Tatar, Y. (2009). An Overview of Remote Sensing History. http://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/b56beb4fb3143ab_ek.doc.
URL-1: http://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64 E.T. 15.09.2020.
Ünlü, F. (2018). Social media addiction and social isolation in middle-aged individuals. PESA International Journal of Social Research, 4(1), 161-172.
Yalçın, C. (2003). Internet from a sociological perspective, Cumhuriyet University Journal of Social Sciences, 27 (1)
Young, K. (2010). Policies and procedures to manage employee internet abuse. Computers in Human Behaviour, 26(6), 1467-1471.
Young, K. S., & Rodgers, R. C. (1998). Internet addiction: Personality traits associated with its development. In 69th Annual Meeting of the Eastern Psychological Association (pp. 40-50).
Young, K.S. (1996). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychol Behavior, 3, 237-244.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
