Fitness salonları bağlamında spor yapan bireylerin bilinçli farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Özet Görüntüleme: 187
/ 
PDF İndirme: 91
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13908940Anahtar Kelimeler:
Bilinçli farkındalık, sedanter birey, spor, sporcuÖzet
Sporcu bilinçli farkındalık, sporcuların antrenman ve performansları sırasında fiziksel ve zihinsel durumlarının farkında olma, odaklanma ve konsantrasyon yeteneklerini artırma olarak tanımlanmaktadır. Bu bilinçli farkındalık düzeyi, spor performansını doğrudan etkileyebileceği için spor yapan bireylerin farkındalık düzeylerinin belirlenmesi hem performans gelişimi hem de antrenman süreçlerinin verimliliği açısından önem arz etmektedir. Bu önemden yola çıkarak araştırmanın amacı fitness salonlarında spor yapan bireylerin bilinçli farkındalık düzeylerinin araştırılması olarak belirlenmiştir. Araştırma, 295 kişinin gönüllü olarak katılımı ile yürütülmüştür. Araştırmada kişisel verileri toplamak için araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve sporcu bilinçli farkındalık verilerini toplamak için Sporcu Bilinçli Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi işlemlerinde t-testi, tek yönlü varyans analizi ANOVA ve Tukey testi kullanılmıştır. Genel olarak, araştırma sonuçları incelendiğinde, fitness salonlarında spor yapan bireylerin bilinçli farkındalık düzeyleri üzerinde cinsiyet, eğitim seviyesi ve spora ayrılan sürenin etken bir değişken olmadığı; spor araştırması yapma durumu ve antrenman programına sahip olup olmama durumlarının etken birer değişken olduğu görülmüştür. Bu bulgu, antrenman programı uygulamanın ve spor araştırmaları yapmanın dikkat, farkındalık ve güveni artırabileceğine işaret etmektedir Sonuç olarak spor araştırmaları yapan bireylerin bilinçli farkındalık düzeylerinin daha yüksek olması, spor hakkında bilgi edinmenin ve araştırmanın bu süreci derinleştirebileceğinin göstergesidir. Antrenman programı olan bireylerin bilinçli farkındalık düzeylerinin daha yüksek olması, düzenli ve planlı spor yapmanın bilinçli farkındalığı artırabileceğini ortaya koymaktadır.
Referanslar
Acar, E., & Eker, C. (2019). Psikolojik danışman adaylarının bilinçli farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 421-443. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.22
Aherne, C., Aidan, P. M., & Lonsdale, C. (2011). The effect of mindfulness training on athletes’ flow: An initial investigation. The Sport Psychologist, 25, 177–189.
Akça, N. Ş., & Sunay, H. (2012). Özel spor merkezlerine üye olan bireylerin spora yönelme nedenleri ve beklentilerinin gerçekleşme düzeyleri. Opus International Journal of Society Researches, 11(18), 1474-1493.
Alper, R., Akpınar, S., & Akpınar, Ö. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin bilinçli farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-8.
Altun-Ekiz, M, Tunçel, M., & Tunçel, S. (2022). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda ve spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin sınav kaygısı, genel özyeterlik algısı ile bilinçli farkındalık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Psiko-Sosyal Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 63-76.
Amemiya, R., & Sakairi, Y. (2020). The role of self-compassion in athlete mindfulness and burnout: Examination of the effects of gender differences. Personality and Individual Difterince, 166, 110167. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.110167
Arslan, I. (2018). Bilinçli farkındalık, depresyon düzeyleri ve algılanan stress arasindaki ilişki. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 73-86.
Aydın, C. (2019). Dindarlık ile bilinçli farkındalık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (47), 241-269.
Aygün, M. (2020). Spor lisesi ve düz lise öğrencilerinin kariyer kaygısı ve bilinçli farkındalıklarının incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(4), 90-100.
Baer, R. A., Samuel, D. B., & Lykins, E. L. (2011). Differential item functioning on the five facet mindfulness questionnaire is minimal in demographically matched meditators and nonmeditators. Assessment, 18(1), 3-10. https://doi.org/10.1177%2F1073191110392498
Baltzell, A., & Akhtar, V. L. (2014). Mindfulness meditation training for sport (mmts) intervention: Impact of mmts with division I female athletes. The Journal of Happiness& Well-Being, 2(2), 160-173.
Berk, Y., & Bingöl, M. (2023). Fitness ve vücut geliştirme yapan bireylerin sağlıklı yaşam alışkanlıklarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 93-105.
Birrer, D., Röthlin, P., & Morgan, G. (2012). Mindfulness to enhance athletic performance: Theoretical considerations and possible impact mechanisms. Mindfulness, 3(3), 235-246.
Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 822–848. https://doi.org/10.1037/0022-3514.84.4.822.
Bühlmayer, L., Birrer, D., Röthlin, P., Faude, O., & Donath, L. (2017). Effects of mindfulness practice on performance-relevant parameters and performance outcomes in sports: A meta-analytical review. Sports Medicine, 47, 2309-2321.
Bulğay, C., Tingaz, E. O., Bayraktar, I., & Çetin, E. (2022). Athletic performance and mindfulness in track and field athletes. Current Psychology, 41(7), 4482-4489.
Carraça, B., Serpa, S., Guerrero, J. P., & Rosado, A. (2018). Enhance sport performance of elite athletes: The mindfulness-based interventions. Cuadernos De Psicología Del Deporte, 18(2), 79-109.
Cathcart, S., Mcgregor, M., & Groundwater, E. (2014). Mindfulness and flow in elite athletes. Journal Of Clinical Sport Psychology, 8(2), 119-141.
Chuang, H.Y., Wang, F.J., & Chi, L.K. (2023). Mechanisms of mindfulness for professional golfers: The mediating role of basic psychological needs. Current Psychology, 42(7), 5462–5469. https://doi.org/10.1007/s12144-021-01877-333.
Coffey, K. A., Hartman, M., & Fredrickson, B. L. (2010). Deconstructing mindfulness and constructing mental health: Understanding mindfulness and its mechanisms of action. Mindfulness, 1, 235–253.
Cohen, L. Manion. L. & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. London: Routledge.
Çolakoğlu, F.F. (2003). 8 Haftalık koş-yürü egzersizinin sedanter orta yaşlı obez bayanlarda fizyoloji, motorik ve somatotip değerleri üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 275-290.
De Petrillo, L. A., Kaufman, K. A., Glass, C. R., & Arnkoff, D. B. (2009). Mindfulness for long-distance runners: An open trial using mindful sport performance enhancement (Mspe). Journal of Clinical Sport Psychology, 3(4), 357-376.
Dönmez, G. & Aydos, L. (2000). Kalistenik calışmaların orta yaşlı sedanter bayanların fizyolojik ve fiziksel parametreleri üzerine etkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2),17-25.
Ekiz, M. A., Tunçel, M., & Tunçel, S. (2023). Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin sınav kaygısı, genel özyeterlik algısı ile bilinçli farkındalık arasındaki ilişkinin incelenmesi. UluslararasıPsiko-Sosyal Eğitim Araştırmaları Dergisi 3(4),63-76.
Esentürk, O. K., & Yalçın, S. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının bilinçli farkındalık düzeyleri ile kendilerine ilişkin yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir yem analizi örneği. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 22-34.
Ferrand, A., Robinson, L., & Valette, P. (2010). The intention-to-repurchase paradox: A case of the health and fitness industry. Journal of Sport Management, 24, 83–105.
Gardner, F. L., & Moore, Z. E. (2004). A mindfulness-acceptance-commitment-based approach to athletic performance enhancement: Theoretical considerations. Behavior Therapy, 35(4), 707-723. https://doi.org/10.1016/S0005-7894(04)80016-9
Gardner, F. L., & Moore, Z. E. (2012). Mindfulness and acceptance models in sport psychology: A decade of basic and applied scientific advancements. Canadian Psychology/ Psychologie Canadienne, 53(4), 309.
Gardner, F. L., & Moore, Z. E. (2017). Mindfulness-based and acceptance-based interventions in sport and performance contexts. Current Opinion in Psychology, 16, 180-184.
Gardner, F. L., & Moore, Z. E. (2020). Mindfulness in sport contexts. Handbook of Sport Psychology, 738-750.
George, D., & Mallery, P. (1999). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference. Contemporary Psychology, 44, 100-100.
Göncü, B. S., & Balcı, B. (2023). Sporda mücadele ve tehdit algısı açısından bilinçli farkındalığın önemi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 9(2), 59-60.
Goodman F.R., Kashdan T.B., Mallard T.T., & Schumann M. (2014). A brief mindfulness and yoga intervention with an entire NCAA Division I athletic team: An initial investigation. Psychology of Consciousness: Theory, Research, and Practice, 1(4), 339–356. https://doi.org/10.1037/cns0000022.
Güler, K., & Usluca, M. (2021). Yetişkin bireylerde bilinçli farkındalık ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 372-383.
Gür, Y., & Alataş, M. (2022). Engelli sporcu antrenörlerinin bilinçli farkındalık seviyelerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 6(1), 57-62.
Hussey, J., Weinberg, R., & Assar, A. (2020). Mindfulness in sport: An intervention for a choking-susceptible athlete. Case Studies in Sport and Exercise Psychology, 4(1), 1-10.
Josefsson, T., Ivarsson, A., Gustafsson, H., Stenling, A., Lindwall, M., Tornberg, R., & Böröy, J. (2019). Effects of mindfulness-acceptance-commitment (MAC) on sport-specific dispositional mindfulness, emotion regulation, and self-rated athletic performance in a multiple-sport population: An RCT study. Mindfulness, 10, 1518-1529.
Josefsson, T., Ivarsson, A., Lindwall, M., Gustafsson, H., Stenling, A., Böröy, J., ... & Falkevik, E. (2017). Mindfulness mechanisms in sports: Mediating effects of rumination and emotion regulation on sport-specific coping. Mindfulness, 8, 1354-1363.
Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future. Clinical psychology: Science and Practice. 10(2), 144-156.
Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Edt.) Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Klinger, E., Barta, S. G., & Glas, R. A. (1981). Thought content and gap time in basketball. Cognitive Therapy and Research, 5(1), 109-114.
Konan, N., & Yılmaz, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalık düzeyleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 42-50.
Kozak, M., Zorba, E., & Bayrakdar, A. (2021). Sporcularda zihinsel antrenman becerileri ile bilinçli farkındalık. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 3(2), 89-97.
Kumartaşlı, M., & Atabaş, E. (2015). Spor merkezi fitness salonunu kullanan bireylerin beklentilerinin değerlendirilmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 2 (Special Issue 1), 898-904.
Li, C., Zhu, Y., Zhang, M., Gustafsson, H., & Chen, T. (2019). Mindfulness and athlete burnout: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16 (3), 449.
Moen, F., Federici, R. A., & Abrahamsen, F. (2015). Examining possible relationships between mindfulness, stress, school-and sport performances and athlete burn out. International Journal of Coaching Science, 9(1).
Myall, K., Montero-Marin, J., Gorczynski, P., Kajee, N., Sheriff, R. S., Bernard, R., ... & Kuyken, W. (2023). Effect of mindfulness-based programmes on elite athlete mental health: A systematic review and meta-analysis. British Journal of Sports Medicine, 57(2), 99-108.
Sassatelli, R. (2015). Healthy cities and instrumental leisure: The paradox of fitness gyms as urban phenomena. Modern Italy, 20(3), 237-249.
Scott-Hamilton J., Schutte N. S., & Brown R. F. (2016). Effects of a mindfulness intervention on sports-anxiety, pessimism, and flow in competitive cyclists. Applied Psychology: Health and Well-Being, 8(1), 85–103. https://doi.org/10.1111/aphw.1206330.
Shapiro, S. L., Carlson, L. E., Astin, J. A., & Freedman, B. (2006). Mechanisms of mindfulness. Journal of Clinical Psychology, 62(3), 373-386.
Tabachnick B. G., & Fidell L. S. (2013) Using multivariate statistics, 6th ed. Boston, MA: Pearson.
Thienot, E., Jackson, B., Dimmock, J., Grove, J. R., Bernier, M., & Fournier, J. F. (2014). Development and preliminary validation of the mindfulness inventory for sport. Psychology of Sport and Exercise, 15(1), 72-80.
Tingaz, E. O. (2020). Spor bilimleri fakültesindeki sporcu öğrencilerde bilinçli farkındalığın (mindfulness) bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 21-28.
Tingaz, E. O. (2020). Sporcu bilinçli farkındalık (mindfulness) ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 71-80.
Topal, A., Yılmaz, M., Dal, M., & Alıncak, F. (2021). Lise düzeyindeki öğrencilerin farklı değişkenler açısından bilinçli farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), 165-175.
Vural, C., & Okan, İ. (2021). Sporda bilinçli farkındalık: Atıcılık spor branşları üzerine bir araştırma. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 265-273.
Woessner, M. N., Tacey, A., Levinger-Limor, A., Parker, A. G., Levinger, P., & Levinger, I. (2021). The evolution of technology and physical inactivity: The good, the bad, and the way forward. Frontiers in Public Health, 9, 655491.
Yalçın, S., Tingaz, E. O., & Bilgin, U. (2023). Bilinçli farkındalık ve yarışma kaygısı arasındaki ilişki: Kadın voleybolcular üzerine bir araştırma. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 42-47.
Zorba, E. (2012). Herkes için yaşam boyu spor. Ankara: Nehir Yayınları.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
