Sporcu öğrencilerin stresle mücadele tutumlarının sosyodemografik özelliklerle ilişkisinin incelenmesi
Özet Görüntüleme: 29 / PDF İndirme: 24
DOI:
https://doi.org/10.70736/jrolss.484Anahtar Kelimeler:
Başa çıkma, sporcu öğrenci, stresÖzet
Stres durumunda bireyler tehdit durumu hissetmektedirler. Öyle ki tehdit algılamanın özünde birey için engellenme, imkanlar veya kişinin istekleri bulunmaktadır. Stres faktörü normal durumlarda kontrol altında tutulamadığında canlıları bütüncül olarak etkileyen bir kavramdır. Araştırmanın amacı Türk Toplumu’nun spor, sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda geleceği olan sporcu öğrencilerin stres düzeylerinin belirli değişkenler üzerinden incelenerek aralarındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Araştırmanın evrenini 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Trabzon Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan öğrenciler oluştururken, örneklemini ise basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen Trabzon Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören 153 aktif spor yapmakta olan sporcu öğrenciler oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından oluşturulan kişisel bilgi formu ile ‘Stresle Başa Çıkma Tutumları Envanteri’ kullanılmıştır. Nicel bir bakış açısıyla ele alınan çalışmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Veriler basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile yüz yüze anket yoluyla toplanmıştır. Verilerin karşılaştırmalarında katılımcıların demografik özeliklere göre dağılımının tespiti amacı ile tanımlayıcı analizler uygulanmıştır. Bu kapsamda Parametrik testlerin uygunluğu test edilerek basıklık, çarpıklık değerleri kontrol edilmiş olup, T testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarında cinsiyette kaçma soyutlama-duygusal eylemsel alt boyutunda kadınların erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek ortalamalara sahip oldukları belirlenmiştir. Öğrencilerin bölüm, yapılan spor türü, psikiyatrik servise gitme, psikiyatrik ilaç kullanma, anne-baba hayatta olma, gelir durumu, yaş ve spor yapma yılı değişkenleri ile stresle mücadele tutumları arasında anlamlı ilişki olmadığı tespit edilmiştir.
Referanslar
Akbaş, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ yetenekleri ve stresle başa çıkma stilleri: Pamukkale Üniversitesinde bir araştırma. [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi].
Altıntaş, A., & Akalan, C. (2008). Zihinsel antrenman ve yüksek performans. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 39-43.
Altundağ, G. Üniversite öğrencilerinde bağlanma stilleri, stresle başa çıkma tutumları ve stresi algılama düzeyinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi].
Altungül, O. (2006). Futbol aktivitelerine katılanların kişilik özellikleri ışığında stres düzeylerinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi].
Anuradha, R., Dutta, R., Raja, J. D., Sivaprakasam, P., & Patil, A. B. (2017). Stress and stressors among medical undergraduate students: A cross-sectional study in a private medical college in Tamil Nadu. Indian Journal of Community Medicine, 42(4), 222–225.
Aşçı, Ö., Hazar, G., Kılıç, E., & Korkmaz, A. (2015). Üniversite öğrencilerinde stres nedenlerinin ve stresle başa çıkma biçimlerinin belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 213–232.
Ayaz, S., Tezcan, S., & Akıncı, F. (2005). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 26–34.
Aysan, F., & Bozkurt, N. (2000). Bir grup üniversite öğrencisinin kullandığı başa çıkma stratejileri ile depresif eğilimleri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 25–38.
Balcı, A. (2014). Çalışanlarda stres kaynakları, stresle başa çıkma yöntemleri ve sağlık sektörü. [Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi].
Baltaş, A., & Baltaş, Z. (2000). Stres ve başa çıkma yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Bulut, N. (2005). İlköğretim öğretmenlerinde stres yaratan yaşam olayları ve stresle başa çıkma tarzlarının çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 467–478.
Caz, Ç. (2024). Algılanan stres ile egzersize yönelik sağlık inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 247-257.
Çankaya, M., & Çiftçi, G. E. (2019). Hemşirelerin stresle başa çıkma tarzlarında duygusal zekânın etkisi: Çorum ilinde bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 391–414.
Çelik, A., Zengin, S., & Baş, M. (2017). Sporcu lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin belirlenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(4), 20–31.
Çetin, M., & Kuru, E. (2010). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin stresle başa çıkma stillerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 40(187), 193–206.
Doğan, B., & Eser, M. (2013). Üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yöntemleri: Nazilli MYO örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(4), 29–39.
Durna, U. (2006). Üniversite öğrencilerinin stres düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 319–343.
Erdem, Ç. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüğüne müracaat eden eğitim düzeyi ve gelir seviyesi düşük bireylerde bağlanma stillerinin umutsuzluk düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi].
Erseven, N. (1993). Üniversite öğrencilerinde stres düzeyleri, psikopatoloji ve stresle başa çıkma. [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi].
Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F., & Dereboy, Ç. (2013, October). Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik analizi. New Symposium Journal, 51(3), 132-140.
Frost, D. (1987). Sport psychology (A. Alijani & M. Noorbakhsh, Edt.). Tehran: Department of Research and Education of Physical Education.
Karabulut, E. O. (2024). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 13(1), 86–94.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Kargün, M., Togo, O. T., Biner, M., & Pala, A. (2016). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 61-72.
Kazemi, A., & Kohandel, M. (2015). The relationship between self-efficacy and stress-coping strategies among volleyball players. Biological Forum, 7(1), 656–661.
Konter, E. (2006). Sporda karşılaşma psikolojisi. Ankara: Nobel Yayınları.
Korkmaz, M., Yücel, A. S., Çelebi, N., & Kılıç, B. (2014). 7-17 yaş arası farklı gelişimsel özellikleri olan çocuklara sahip ailelerin stresle başa çıkma yöntemlerinin incelenmesi. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 4(2), 16.
Matud, M. P. (2004). Gender differences in stress and coping styles. Personality and Individual Differences, 37, 1401–1415.
Maville, J. A., & Huerta, C. G. (2002). Health promotion in nursing. Delmar, Australia.
Mummery, K. W. (2010). The role of coping style, social support and self-efficacy in resilience of sport performance. Athletic Insight: The Online Journal of Sport Psychology, 3, 187–199.
Özbay, Y., & Şahin, B. (1997). Stresle başa çıkma tutumları envanteri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. IV. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Ankara.
Özdemir, L. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin özyeterlik düzeyi ve stresle başa çıkma düzeylerinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi].
Pehlivan, İ. (2002). İş yaşamında stres. Ankara: Pegem A Yayınları.
Rasti, M. (2009). Stress-obsession-fear. Tehran: Purang Publication.
Salmon, J., Booth, M.L., Phongsavan, P., Murphy, N., & Timperio, A. (2007). Promoting physical activity participation among children and adolescents. Epidemiologic Reviews, 29(1), 144-59.
Schneiderman, N., Ironson, G., & Siegel, S. D. (2005). Stress and health: psychological, behavioral, and biological determinants. Annual Review of Clinical Psychology, 1(1), 607-628.
Soysal, A. (2009). İş yaşamında stres. Çimento İşveren Dergisi, 23(3), 17–40.
Şahin, N. H., & Durak, A. (1995). Stresle başa çıkma tarzları ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56–73.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
Taşğın, Ö., & Çağlayan, H. (2011). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzlarının incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 73–82.
Turgut, E. (2016). Ortaöğretimde öğrenim gören karatecilerin stresle başa çıkma yollarının incelenmesi. [Doktora Tezi, Bartın Üniversitesi].
Türkçapar, Ü. (2007). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencileri ile eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği öğrencilerinin strese karşı problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi].
Uçman, P. (1990). Ülkemizde çalışan kadınlarda stresle başa çıkma ve psikolojik rahatsızlıklar. Psikoloji Dergisi, 7(24), 58–75.
Yazkan, G. Otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanısı almış çocukların aile bireylerinin stresle başa çıkma tarzlarının depresyon ve kaygı düzeylerindeki rolü. [Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi].
Zengin, S., Çelik, A., & Günay, K. (2024). Kulüp yöneticilerinin kadın ve erkek takımlarına ilişkin yönetimsel algılarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 233–245.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.