Çözümleyici çizelgeyle karşılıklı koşul ve bağdaşmaz seçeneklilik önermelerini kısa yoldan denetleme kuralları
Özet Görüntüleme: 24
/ 
PDF İndirme: 30
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1754Anahtar Kelimeler:
Karşılıklı koşul- bağdaşmaz seçeneklilik- çözümleyici çizelge- çatala gitme- çengele gitmeÖzet
Bu makalede, çözümleyici çizelge yöntemiyle karşılıklı koşul ve bağdaşmaz seçeneklilik önermelerini kısa yoldan denetleme kuralları belirlenmeye çalışılmaktadır. Çalışmanın birinci kısmında, karşılıklı koşul ve bağdaşmaz seçeneklilik önermelerinin tümel evetleme, tikel evetleme, koşul ve evrik koşul önermelerine doğrudan indirgenemedikleri için çengele ve çatala gitmeyle ilgili önce ön bileşenin sonra art bileşenin alınarak yapılan ayrıştırmaların çözümleyici çizelge yöntemiyle birer kısa yoldan denetleme kuralı olarak belirlenemeyecekleri ortaya koyulmaktadır. Çalışmanın ikinci kısmında, karşılıklı koşul ve bağdaşmaz seçeneklilik önermelerinin önce art bileşenin sonra ön bileşenin alınarak ayrıştırılmasına yer verilmektedir. Bu doğrultuda, çatala gitmenin dört varyasyonundan hiçbirinin, çengele gitmenin de önce art bileşenin kendisinin sonra ön bileşenin kendisinin ve önce art bileşenin kendisinin sonra ön bileşenin değilinin alınması şeklindeki varyasyonlarının standart çözümleyici çizelge kurallarıyla yapılan çözümlemelerle aynı sonucu vermediği, dolayısıyla da bu ayrıştırmaların çözümleyici çizelge yöntemiyle kısa yoldan denetleme kuralları olarak belirlenemeyecekleri gösterilmektedir. Bununla birlikte, çengele gidilip önce art bileşenin değili sonra ön bileşenin değili alındığında, karşılıklı koşul önermesinin evetlemesinin ve bağdaşmaz seçeneklilik önermesinin değillemesinin standart çözümleyici çizelge kurallarıyla aynı sonucu; çengele gidilip önce art bileşenin değili sonra ön bileşenin kendisi alındığında, karşılıklı koşul önermesinin değillemesinin ve bağdaşmaz seçeneklilik önermesinin evetlemesinin standart çözümleyici çizelge kurallarıyla aynı sonucu verdiği ortaya koyulmaktadır.
Referanslar
Agler, D. W. (2013). Symbolic logic: Syntax, semantics and proof. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers.
Çüçen, A. K. (2009). Mantık. (5. Baskı). Bursa: Asa Kitabevi.
Forbes, G. (1994). Modern logic: A text in elementary symbolic logic. New York and Oxford: Oxford University Press.
Gensler, H. (2002). Introduction to logic. New York: Routledge.
Gödelek, K. (2003). Akıl yürütmeye dair (mantık). İstanbul: Su Kitap Dünyası Yayınları.
Grünberg, T., Onart, A. & Batuhan, H. (1976). Modern mantık ve uygulamaları. (3. Baskı). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Guttenplan, S. (1997). The languages of logic: An ıntroduction to formal logic. (2. Baskı). Oxford: Blackwell Publishing.
Howson, C. (1997). Logic with trees: An introduction to symbolic logic. London and New York: Routledge.
Jeffrey, R. (1991). Formal logic: Its scope and limits. (3. Baskı). New York: McGraw-Hill Inc.
Klenk, V. (2008). Understanding Symbolic Logic. (5. Baskı). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Kutlusoy, Z. (2000). Bir doğruluk fonksiyonu mantıksal değişmezi olarak bağdaşmaz-seçeneklilik eklemi. Felsefe Dünyası, (31), 33-45.
Leblanc, H. & Wisdom, W. A. (1972). Deductive logic. Boston: Allyn and Bacon Inc.
Menne, A. (2005). Mantığa giriş. (L. Çilingir, Çev.). Ankara: Elis Yayınları.
Osman, F. (2024a). Doğrudan indirgemeler üzerine iki değerli mantık açısından bir inceleme –III: Farklı basit önermelerden oluşturulan bileşik önermelerin birbirine indirgenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 884-954. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1490222
Osman, F. (2024b). Geleneksel/klasik mantığın modern/sembolik yorumu: İki değerli kiplikli olmayan mantık açısından bir değerlendirme. (2. Baskı). Ankara: Sentez Yayıncılık.
Osman, F. (2024c). Modern mantığa giriş -1: İki değerli mantık. (3. Baskı). Ankara: Sentez Yayıncılık.
Özlem, D. (2004). Mantık: Klasik/sembolik mantık, mantık felsefesi. (7. Baskı). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Yıldırım, C. (2019). Mantık: Doğru düşünme yöntemi. Ankara: FOL Kitap.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Fikret Osman
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
