Kültürel, sosyal ve duygusal zekânın bireysel spor ve takım sporu açısından incelenmesi
Özet Görüntüleme: 161
/ 
PDF İndirme: 119
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10043061Anahtar Kelimeler:
Spor, sporcu, zekâ türleriÖzet
Bu çalışmada takım sporu ile bireysel spor yapan sporcuların sosyal, kültürel ve duygusal zekâ düzeylerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma grubunu 94 kadın ve 218 erkek olmak üzere toplamda 312 aktif sporcu oluşturmaktadır. Verilerin toplanması için kişisel bilgi formu, kültürel zekâ ölçeği, duygusal zekâ ölçeği ve Tromso sosyal zekâ ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları duygusal zekâ ve alt boyutlarında takım ve bireysel sporcular arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktur (p>0,05). Sosyal zekâda istatistiksel olarak takım sporu veya bireysel spor açısından anlamlı farklılık olmadığı belirlenmiştir (p>0,05). Benzer şekilde kültürel zekâ yönünden de takım ve bireysel spor yapan sporcu grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Araştırmanın sonuçlarına göre üç farklı zekâ türünde de yapılan spor türünün anlamlı bir etkisi olmadığı görülmüştür. Çalışmalar sporun insanlar üzerinde olumlu etkilerini belirtmesine rağmen zekâ türleri açısından bir farklılaşma olmadığı ve spora katılımın teşvik edilmesinin önemli bir etken olduğu söylenebilir.
Referanslar
Adiloğulları, İ. (2011). Profesyonel futbolcularda duygusal zekâ ile örgütsel bağlılık ilişkisi [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Aka, S.T. & Çam, D. (2022). Beden eğitimi öğretmenlerinin" kültürel zekâ" düzeyleri ile "mesleki etik ilkelere bağlılıkları" arasında bir ilişki var mıdır? Iğdır ili örneği 22. TURAN: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 14(56), 129-137.
Akın, Y. (2021). Elit sporcuların çoklu zekâ düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Al Rubaye, N.N.N. (2022). Sporcuların duygusal zekâ ve sosyal iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi]. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Ang, S. Dyne, L.V., Koh, C., & Chandrasekar, N.A. (2007). Cultural Intelligence: Its Measurement and Effects on Cultural Judgment and Decision Making, Cultural Adaptation, and Task Performance. Management and Organization Review, 3(3), 335-371.
Arslan, A., & Kılıç, M. (2021). Farklı spor branşlarındaki sporcuların duygusal zekâ ve liderlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Modern Leisure Studies, 3(1), 12-34.
Ayan, S., Soylu, Y., Bozdal, Ö., & Alincak, F. (2017). Investigation of emotional intelligence level of university students. European Journal of Physical Education and Sport Science, 3(5), 1-11.
Çakmak Yıldızhan, Y., & Çağlayan, G.N. (2019). Öğrencilerin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile sosyal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 24(4), 227-240.
Çetin, F., Yeloğlu, H.O., & Basım, H.N. (2015). Psikolojik dayanıklılığın açıklanmasında beş faktör kişilik özelliklerinin rolü: Bir kanonik ilişki analizi. Türk Psikoloji Dergisi, 30(75), 81-92.
Doğan, T., & Çetin, B. (2009). Tromso sosyal zekâ ölçeği Türkçe formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 691-720.
Davies, G., Tenesa, A., Payton, A., Yang, J., Harris, S. E., Liewald, D. C., … et al. (2011). Genome-wide association studies establish that human intelligence is highly heritable and polygenic. Molecular Psychiatry, 16(10), 996-1005.
Deary, I., Johnson, W., & Houlihan, L. (2009). Genetic foundations of human intelligence. Human Genetics, 126(1), 215-232.
Earley, P.C. & Ang, S. (2003). Cultural intelligence: Individual interactions across cultures. Stanford University Press.
Gardner, H. (1983), Frames of mind: The theory of multiple intelligences, Basic Books.
Jado, S. (2015). The level of multiple intelligences in Arabic language textbooks for grades from (1 - 4) in Jordan in light of Gardner's theory. Creative Education, 6(14), 1558-1572.
Kartal, B. (2012). Farklı branşlarda spor yapan ve spor yapmayan öğrencilerin çoklu zekâ kuramına göre karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi] Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kartal, M. (2019). Beden eğitimi ve spor bölümü öğretmen adaylarının konuşma kaygısı ve kültürel zekâ arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Mayer, J. D., & Salovey, P. (1993). The intelligence of emotional intelligence. intelligence, 17(4), 433-442.
Nikolaenko, N. Y., & Kolosova, E. A. (2020, Haziran). Multiple intelligences profile of young sportsmen in individual and team sports. The 3rd International Open Science Conference, Russia.
Öztürk-Çelik, D., Yılmaz, O., Şahin, İ., & Besler, M. (2021). Elit seviyedeki bireysel kadın sporcuların duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 110-122.
Salar, B., Hekim, M., & Tokgöz, M. (2012). 15-18 yaş grubu takım ve ferdi spor yapan bireylerin duygusal durumlarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 123-135.
Salman, M. N., Toros, T., & Soylu, Y. (2018). Elit sporcuların duygusal zekâ yönünden karşılaştırılması: takım ve bireysel sporlar. Electronic Turkish Studies, 13(26).
Setyowati, H., & Sugirin, S. (2021). Developing reading materials based on the student's multiple intelligence types for junior high school students. Celt a Journal of Culture English Language Teaching & Literature, 19(2), 244.
Silvera, D., Martinussen, M., & Dahl, T. I. (2001). The Tromsø Social Intelligence Scale, a self‐report measure of social intelligence. Scandinavian journal of psychology, 42(4), 313-319.
Soylu, Y. (2021). Comparison of emotional intelligence levels of soccer players according to age and playing position. Acta Gymnica, 51(1), 1-5.
Soylu, Y., Salman, M., Yılmaz, O., & Güzelgöz, G. (2016). The investigation of emotional intelligence of men and women futsal athletes. International Journal of Sport Culture and Science, 4(2), 206-217.
Şahin, F., Gürbüz, S., Köksal, O., & Ercan, Ü. (2012). Kültürel zekâ, duygusal zekâ ve sosyal zekâ’dan farklı mıdır? 11. Ulusal İşletmecilik Kongresi, Konya.
Şentürk, B., & Yazıcı, A. G. (2020). Sporcuların çoklu zekâ düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi: Ordu ili örneği. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 2(1), 36-48.
Taşkın, A. K. (2008). Beden eğitimi öğrencilerinde duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Tekin, M. (2009). Ferdı̇ ve takım sporlarında erkek ve kız sporcuların farklı zekâ tiplerı̇ndekı̇ sevı̇yelerı̇nı̇n karşılaştırılması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,4(11).
Thorndike, E.L. (1920). Intelligence and its uses. Harper's magazine, 140, 227-235.
Turhan, M., & Çetinsöz, B. C. (2019). Duygusal zekâ ve motivasyon arasındaki ilişki: turizm programı öğrencileri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69), 268-287.
Van Dyne, L., & Ang, S. (2004). The 20 item four factor cultural intelligence scale. Singapore: Cultural Intelligence Center, Nanyang Technological University.
Varol, İ. (2020). Sporcuların liderlik özellikleri ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi] Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Winarti, A., Yuanita, L., & Nur, M. (2019). The Effectiveness of Multiple Intelligences Based Teaching Strategy in Enhancing the Multiple Intelligences and Science Process Skills of Junior High School Students. Journal of Technology and Science Education, 9(2), 122-135.
Wong, C.S., & Law, K.S. (2002). Wong and law emotional intelligence scale. The leadership quarterly.
Yaşar, M. (2010). Duygusal zekâ ve sporcu performansı ilişkisi: Kayseri’de bir araştırma. TC Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Eylül, Kayseri, 1-90.
Yılmaz, O. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Kültürel Zekâ ve Spor ile Sosyalleşme Düzeylerinin Belirlenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi]. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Yılmaz, O., Taşkın, M., Kaplan, T., & Taşkın, H. (2022). Evaluating tactical skills of amateur soccer players with respect to their positions. Turkish Journal of Sport and Exercise, 24(3), 279-284.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
