40-65 yaş arasındaki bireylerin fiziksel aktivite ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Özet Görüntüleme: 640
/ 
PDF İndirme: 399
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7060244Anahtar Kelimeler:
Fiziksel Aktivite, Uyku, Pittsburgh uyku kalitesi indeksi, Uluslararası fiziksel aktivite anketiÖzet
Bu araştırmanın amacı, 40-65 yaş arasındaki bireylerin fiziksel aktivite düzeyini ve uyku kalitesini incelemek ve fiziksel aktivite düzeyi ile uyku kalitesi arasında ilişki olup olmadığını saptamaktır. Araştırmaya, İstanbul ili, Asya yakasından 12 ilçede (Ümraniye, Pendik, Üsküdar, Kadıköy, Maltepe, Kartal, Ataşehir, Sultanbeyli, Sancaktepe, Beykoz, Tuzla, Çekmeköy) yer alan seçilmiş spor merkezlerine üye 40-65 yaş arası 600 (313 Erkek, 287 Kadın) birey katılmıştır. Ölçüm aracı olarak, Pittsburgh uyku kalitesi indeksi anketi (PUKİ) ve Uluslararası fiziksel aktivite anketi (IPAQ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistik uygulanmış, normallik testlerinden ve varyanslarından homojenlik test edilerek parametrik testlerin kullanılmasına karar verilmiştir. Tüm ölçek maddelerinde cinsiyetler arası karşılaştırmada bağımsız iki grupta t-testi; ikiden fazla grupların karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Tüm ölçek maddelerinin yüzde/frekans dağılımları yapılmıştır. Bağımlı değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesinde pearson korelasyonu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, fiziksel aktivite düzeyi ile uyku kalitesi arasında genel olarak istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Fiziksel aktivite düzeyi ile istatistiksel açıdan aralarında ilişki bulunan uyku kalitesi alt boyutları genelde negatif yönde ve zayıf olarak görülmektedir.
Referanslar
Ağargün, M.Y., Kara, H. & Anlar, Ö. (1996). Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-115.
Aktaş, H., Şaşmaz, C. T., Kılınçer, A., Mert, E., Gülbol, S., Külekçioğlu, D., ... & Demirtaş, A. (2015). Yetişkinlerde fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 60-70.
Aysan, E., Karaköse, S., Zaybak, A. & İsmailoğlu, A. G. (2014). Üniversite öğrencilerinde uyku kalitesi ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(3), 193-198.
Barutçu, B. (2009). Stabil koah olgularında gündüz uykululuk eğilimi ve uyku kalitesinin öznel değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Borodulin, K., Evenson, K. R., Monda, K., Wen, F., Herring, A. H. & Dole, N. (2010). Physical activity and sleep among pregnant women. Paediatric and Perinatal Epidemiology, 24(1), 45-52. https://doi.org/10.1111/j.1365-3016.2009.01081.x
Corbin, C. B., Welk, G. J., Corbin, W. R. & Welk, K. A. (2007). Fitness i wellness. Kondycja, sprawność, zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Zyska I s-ka.
Craig, C. L, Marshall, A. L., Sjöström, M., et al. (2003) International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine and Science in Sports and Exercise, 35, 1381-95.
Çakıroğlu, T. (2022). Hareketsizliğin insan sağlığına olumsuz etkileri. ROL Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 99-114. https://doi.org/10.29228/roljournal.57818
Çalık, İ. (2013). Yaşlılarda fiziksel aktivite ile uyku kalitesi arasındaki ilişki. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 24(1), 110-117.
Eraslan, A. (2022a). Stratejik insan kaynakları yönetiminde wellness programları. ROL Spor Billimleri Dergisi, 3(2), 22-33. http://dx.doi.org/10.29228/roljournal.61171
Eraslan, A. (2022b). Fitness uzmanlarının çalışma yaşam kalitelerinin incelenmesi. Journal of Educational Issues, 8(2), 1-19. https://doi.org/10.5296/jei.v8i2.19933
Eraslan, A., Alvurdu, S. & Bıyıklı, T. (2020). Fitness ve wellness eğitmenliği: kavramsal bir yaklaşım. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 25(2), 127-139.
Genç, A., Şener, Ü., Karabacak, H. & Üçok, K. (2011). Kadın ve erkek genç erişkinler arasında fiziksel aktivite ve yaşam Kalitesi farklılıklarının araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi, Eylül (12), 145-150.
Gotay, C.C., Korn, E. L., McCabe, M.S., Moore, T.D. & Cheson, B.D. (1992). Quality-of-life assessment in cancer treatment protocols: research issues in protocol development. JNCI: Journal of the National Cancer Institute, 84(8), 575-579.
Göktaş, E., Çelik, F., Özer, H. & Gündüzoğlu, N. Ç. (2015). Obez bireylerin uyku kalitesinin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(3), 156-161.
Group. Study protocol for the World Health Organization project to develop a Quality of Life assessment instrument (WHOQOL). (1993). Qual Life Res, 2, 153-159.
Research Committee Guidelines For Data Processing And Analysis Of International Physical Activity Questionnaire, IPAQ. (2005). 13 Ocak 2008. http://www.İpaq.Ki.Se
Kalan, I. ve Yeşil, Y. (2010). Obezite ile ilişkili kronik hastalıklar. Diyabet ve obezite, 78.
Koçoğlu, D. ve Akın, B. (2009). Sosyoekonomik eşitsizliklerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(4), 145-154.
Liu, X., Zhao, Z., Jia, C. & Buysse, D. J. (2008). Sleep patterns and problems among Chinese adolescents. Pediatrics. 121, 1165–1173.
Öztürk, M. (2005). Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Potter, P. A. and Perry, A. G. (2009). Fundamentals of nursing. (6rd ed.). St Louis, Missouri: Mosby Year Book.
Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, SAGEM. 03.01.2016 http://www.sagem.gov.tr/daireler/saglik_istatistikleri/saglik_istatistikleri_yayinlar.aspx
Şenol, V., Soyuer, F., Pekşen, A. R. & Argun, M. (2012). Adolesanlarda uyku kalitesi ve etkileyen faktörler. Kocatepe Tıp Dergisi, 14, 93-102.
Şenol, V., Soyuer, F. & Şenol, P. N. (2013). Huzurevinde kalan yaşlıların uyku kalitesinin Pittsburg, Epworth ve Sabahçıl-Akşamcıl Anketi Ölçekleri ile değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi, 16(1), 60-68.
Soyuer, F. ve Soyuer, A. (2008). Yaşlılık ve fiziksel aktivite. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15(3), 219-224.
Tekkanat, Ç. (2008). Öğretmenlik bölümünde okuyan öğrencilerde yaşam kalitesi ve fiziksel aktivite düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
Türkiye İstatistik Kurumu, TUİK. 11.08.2022 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2021-45635#:~:text=T%C3%9C%C4%B0K%20Kurumsal&text=Adrese%20Dayal%C4%B1%20N%C3%BCfus%20Kay%C4%B1t%20Sistemi,1'ini%20ise%20erkekler%20olu%C5%9Fturdu.
Ölçücü, B., Vatansever, Ş., Özcan, G. & Çelik, A. (2015). Orta yaşlılarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi. 2(2), 63-73.
Yıldız, M. ve Akıl, M. (2019, Nisan). Fiziksel aktivite düzeyinin uyku kalitesine etkisi. 2. Uluslararası Herkes İçin Spor ve Wellness Kongresi, Antalya.
Zorba E. (2005). Vücut yapısı ölçüm yöntemleri ve şişmanlıkla başa çıkma. İstanbul: Morpa Yayıncılık.
Zorba E. ve Saygın Ö. (2009). Fiziksel aktivite ve fiziksel uygunluk. Ankara: İnceler Ofset.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
