GECEKONDUDA VAROŞLAŞMA EĞİLİMİ: MERSİN İLİ ÖRNEĞİ

Özet

Makalede gecekondunun varoşa dönüşme süreci Mersin örneği üzerinden betimlenmiştir. Ele alınan konu modern toplumun mekân-kültür krizi olarak isimlendirilebilir. Modernleşme teorilerinde farklı toplum kesimlerinin bütünleşmesi öngörüldüğü halde, özellikle büyük metropollerde ayrışma süreçleri giderek derinleşmektedir. Türkiye’de 1950’lerden itibaren kentleri saran gecekondular, başlarda, kırsaldan yeni gelen sosyal gruplar için kente tutunma umudunu içinde barındırdığı halde, süreç içerisinde kaybedenlerin mekanı haline gelmiştir. Bu bağlamda gecekondular ‘varoşlaşmaktadır’. Bir yandan çıkarcı yeni kapitalist ilişkiler ve artan yoksulluk diğer yandan etnik, mezhepsel ve sınıfsal karakterde olabilen yeni gruplaşmalar geleneksel gecekondu yapısını çözmektedir. Gecekondular hem niteliksiz işgücünü içerisinde barındıran yoksulluk yuvaları olarak hem de şiddet ve terör ve hırsızlık ve uyuşturucu gibi faaliyetlerin yoğunlaştığı suç bölgeleri olarak anılmaya başlamıştır. Gecekondularda mekâna aidiyet hissi giderek kaybolmaktadır. İşte bu gözlem üzerine, Mersin gecekondularında, 250 haneye uygulanan anket çalışması verilerine dayalı olarak varoşlaşma eğilimi betimlenmek istenmiştir.