TÜRKİYE'DEKİ ORTAÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİNİN İYİ OLUŞ VE STRES DÜZEYLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Özet

Çalışmada Türkiye'deki ortaöğretim öğretmenlerinin iyi oluş ve stres düzeylerini etkileyen faktörler incelenmektedir. Özellikle öğretmen motivasyonu, disiplin algısı, öğretmen-öğrenci ilişkileri gibi öğretmen düzeyindeki faktörlerin ve okul suçu ve şiddeti gibi okul düzeyindeki faktörlerin etkileri ele alınmıştır. TALIS 2018 verilerine dayalı olarak 196 okuldan 3952 öğretmenden oluşan bir örneklem kullanılmıştır. Bu çalışmada hiyerarşik doğrusal modelleme (HLM) analizleri yoluyla hem öğretmen hem de okul düzeyindeki öğretmen iyi oluş ve stres faktörleri incelenmiştir. Çalışmada iki düzeyli hiyerarşik bir yapı ile verilerde öğretmen ve okul düzeyleri için örneklem ağırlıklandırma işlemleri gerçekleştirilmiştir. Bulgulara göre kadın öğretmenler erkek öğretmenlere göre daha az stres yaşarken, mesleği ilk kariyer olarak seçenler daha fazla stres yaşamaktadır. Ayrıca öğretmenlerin topluma fayda sağlama motivasyonu, öğretmen-öğrenci ilişkisi ve disiplin iklimi öğretmenlerin stres düzeylerini etkileyen temel faktörlerdir. Okul düzeyinde, şehirlerde çalışan öğretmenlerin köylerde çalışan öğretmenlere göre daha fazla stres yaşadıkları, okul suçunun ve şiddetin öğretmenlerin refahını ve stresini olumsuz etkilediği, akademik baskının stres düzeyini azalttığı belirlenmiştir.