KOLAJIN ZAMAN VE MEKAN BAĞLAMINDA RESİM VE MİMARLIK ALANLARINA KATKISI

Özet

20. yüzyılın başında geleneksel sanattan modern sanata geçişte Kübizm akımı ve Albert Einstein’in görelilik kuramı temelinde dördüncü boyut olarak zaman sanata eklenmiştir. Böylece sanatçılar nesneleri, zaman ve mekânın eşzamanlılığı ışığında parçalara ayırmış, kolaj tekniği sayesinde şeffaflık ve mekânsal katmanlama yoluyla yeniden bir araya getirmiştir. Kübist kolajda bir araya getirme teknikleri; yeni anlamlar üreten düzenlemelerle üst üste bindirme, çok katmanlı bir teknik olarak katmanlama ve iki nesneyi yan yana yerleştirerek zıt bir etki elde etmeyi sağlayan yan yana getirme şeklinde üç açıdan değerlendirilmiştir. Bunun sonucunda sanatçının temsilin temel geleneklerinden bağımsız hareket etmesini sağlamada dönüm noktası olarak görülen Kübizm ve onun yenilikçi tekniği olarak kolaj sayesinde sanat eseri çoklu söylemlere ve okumalara olanak sağlamıştır. Bu düşünce ile kübist kolaj olarak isimlendirilen bu tekniğin, sanatın yanı sıra mimarlık alanına sağladığı katkıların bazı noktalar ışığında irdelenmesi ihtiyacı doğmuştur. Sanat ve bilim ışığında ilişkilendirilen Kübizm ve görelilik teorisinin resim ve mimaride bir yöntem olarak önemsenen kolaj tekniği bağlamında zamanın ve mekânın eşzamanlılığı, şeffaflık ve mekânsal katmanlama kavramları açısından ortak noktaları yönünden değerlendirilmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Kübizm düşüncesi ve kolaj tekniğinden hem mimari anlamda hem de sanat eseri bağlamında etkilenen, eser ortaya koyan sanatçıların yönelimlerine yer verilmiştir. Konu kapsamında resim sanatından Pablo Picasso, George Braque ve Juan Gris ile mimariden Le Corbusier, Bernhard Hoesli, Richard Meier ve Eduardo Chillida örnek eserleriyle değerlendirilmiştir. Böylece yaratıcı bir birleştirme yöntemi olarak kolaj tekniğinin hem resim hem de mimarlık alanına katkıları, gelişimi ve çağdaş mimariye yol göstermede hala başarılı bir tasarım yöntemi olduğu örneklerle ortaya konmuştur. Bu çalışmada konuya ilişkin kuramsal bilgi ve görsellere yer verilen yayımlanmış kitap, makale, tez ve internet kaynaklarından oluşan literatür taraması yöntemi kullanılmıştır.