Türkiye yüzyılı maarif modeli öğretim programı ortak metninde yer alan sürdürülebilirlik yeterliğinin incelenmesi
Özet Görüntüleme: 11
/ 
PDF İndirme: 15
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1651Anahtar Kelimeler:
Sürdürülebilirlik- öğretim programı- Maarif Modeli- sürdürülebilirlik kalkınma hedefiÖzet
Sürdürülebilirlik kavramı toplumların gelecek nesillerin yaşam gereksinimlerini karşılama yeterliliklerini tehlikeye atmadan ortak kaynaklarımızı bilinçli kullanma şekli olarak ifade edilebilir. Sürdürülebilirliğin ekolojik, ekonomik ve sosyal boyutları vardır. Bu boyutların bireylere yüklediği sorumlulukların topluma nüfuz etmesi için politika yapıcılara ve programcılara büyük sorumluluklar düşmektedir. Bu bağlamda araştırma 2024 yılında yayımlanan ve 2024-2025 eğitim öğretim yılında uygulamaya konulan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli program içeriğinin Sürdürülebilirlik Kalkınma Hedefleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç ile nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yolu ile çözümlenmiştir. Çalışma dokümanı olarak öğretim programları ortak metni ile sürdürülebilirlik kalkınma hedefleri belgeleri kullanılmıştır. Öğretim programları ortak metninde yer alan: temel yaklaşımlar, genel amaçlar, öğrenci profili, kavramsal beceriler, eğilimler, bütünleşik beceriler, erdem değer eylem çerçevesi, okuryazarlık becerileri başlıkları on yedi sürdürülebilirlik kalkınma hedefi ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda öğretim programları ortak metninde yer alan başlıkların sürdürülebilirlik hedefleri ile örtüştüğü bulgusu elde edilmiştir. Programlarda yer verilen öğrenci profili, genel amaçlar ve okuryazarlık becerileri başlıkları sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik olarak en fazla içerik barındıran bölümlerdir. Araştırmada en az içerik barındıran bölümün bütünleşik beceriler başlığı olduğu görülmüştür. Çalışma sonucu dikkate alınarak öğretim programlarında sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik olarak öğrenme çıktılarında daha net ifadeler kullanılabilir.
Referanslar
Anor, C. E. (2024). Teaching sustainability in science education: Pre-service science teachers’ perceptions of the role of indigenous knowledge. African Journal of Research in Mathematics, Science and Technology Education, 28(3), 373-388. https://doi.org/10.1080/18117295.2024.2402143b
Ayvaz, A., & Ergun, M., (2025, 20-22 January). Analysis of the sustainable living and recycling unit in the Maarif Model from the perspective of the theory of didactic transposition. 12th International New York Congress of Academic Studies in Social, Human, Administrative and Educational Sciences (pp.661-676). New York, United States of America
Başgelen Akkaş, L. (2019). Sürdürülebilir kalkınma konusunda yapılan eğitim araştırmalarına yönelik doküman analizi [Yayımlanmamış yüksek Lisans tezi]. Kastamonu Üniversitesi.
Bulut, B. & Çakmak, Z. (2018). Sürdürülebilir kalkınma eğitimi ve öğretim programlarına yansımaları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2680-2697. https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/42447/511230#article_cite
Cebrián, G., Junyent, M. & Mulà, I. (2021). Sürdürülebilir kalkınma için eğitimde yeterliliklere doğru güncel uygulamalar ve gelecekteki yollar. Sürdürülebilirlik, 13 (16), 8733. https://doi.org/10.3390/su13168733
Cebrián, G., Mulà, I. & Junyent, M. (2020). Sürdürülebilir kalkınma için eğitimde yeterlilikler: Ortaya çıkan öğretim ve araştırma gelişmeleri. Sürdürülebilirlik, 12 (2), 579. https://doi.org/10.3390/su12020579
Cutting, R., & Summers, D. (2016). Introducing education for sustainable development. R. Cutting ve D. Summers (Eds.). Education for sustainable development in further education: Embedding sustainability into teaching, learning and the curriculum içinde (s. 1-9). Palgrave Macmillan Published.
Duyul, S., Duyul, Y., Kesman, M., & Kesman, M. (2025). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Konusunda Öğretmen Görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 5(3), 20262-20262. https://uleder.com/index.php/uleder/article/view/562
Erkol, M. (2019). Farklı öğretim etkinlikleri ile desteklenmiş öğrenme ortamının sürdürülebilir kalkınma konusuna etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Giangrande, N., Saloff Coste, M., Clarke, T., Penha-Lopes, G., Jackson, R., East, M., … et al. (2019). Sürdürülebilir kalkınma için eğitimi değerlendirmek ve etkinleştirmek için bir yeterlilik çerçevesi: bm sürdürülebilir kalkınma hedefleri 4.7 zorluğunu ele alma. Sürdürülebilirlik, 11 (10), 2832. https://doi.org/10.3390/su11102832
Gill, J. C., & Smith, M. (2021). Introduction: Geoscience for sustainable futures. In J. C. Gill & M. Smith (Eds.), Geosciences and the sustainable development goals (pp. xiii–xxi). Springer.
Johan, K. & Turan, FM (2016). Proje Yönetiminde Sürdürülebilirlik için GPM P5 Standardını kullanan endüstriyel eğitim yaklaşımı: 21. yüzyılda sürdürülebilirlik yeterlilikleri için bir çerçeve. IOP Konferans Serisi: Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, 160 (1), 012075. https://doi.org/10.1088/1757-899x/160/1/012075
Krippendorff, K. (2019). Content analysis: An Introduction to its methodology. (4th. ed.). SAGE Publications, Inc.
MacPherson, S. (2011). Education and sustainability: Learning across the diaspora, indigenous, and minority divide. (1th. ed.). Routledge.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. An expanded sourcebook. London. Sage
Orr, D. W. (2004). Earth in mind: On Education, environment, and the human prospect. (2th.ed.). Island Press.
Özerdinç, F., Kızılay, E., & Hamalosmanoğlu, M. (2022). Eğitimde sürdürülebilir kalkınma ile ilgili yapılan çalışmaların analizi: Bir meta-sentez çalışması. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 33–51. https://doi.org/10.38122/ased.976188
Soysal, H., & Akbulut, S. (2024). 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Kapsamında Hazırlanan 5. Sınıf Türkçe ve Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında sürdürülebilir kalkınma amaçlarının görünümü. Journal of Emerging Educational Studies, 1(1), 33-46. https://doi.org/10.5281/zenodo.14563283
Tecimer Altınel, Z., Hamalosmanoğlu, M., & Kızılay, E. (2024). Sürdürülebilir kalkınma için eğitim uygulamalarının öğrenciler üzerindeki etkisinin incelenmesi: Sistematik bir inceleme çalışması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-24. https://dergipark.org.tr/en/pub/neueefd/issue/85157/1334064
Temur, S. (2025). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları ortak metninin kapsayıcı ölçme ve değerlendirme ilkeleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 50. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2025.13988
Tosun, A., & Gökçe, N. (2024). 2018 ve 2024 Sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının sürdürülebilir kalkınma amaçları açısından incelenmesi. The Journal of International Educational Sciences, 11(40), 249-283. http://dx.doi.org/10.29228/INESJOURNAL.78214
Ülçay, O. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli değerlendirmesi. Ulusal Eğitim Toplum ve Dünya Dergisi, 1(2), 70-75. https://doi.org/10.5281/zenodo.11097248
Yıldırım, G. (2020). Sürdürülebilirlik konusundaki eğitim araştırmalarının tematik olarak incelenmesi. Mediterranean Journal of Educational Research, 14(33), 70–106. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.4
Yıldırım, Y., & Çalışkan, A. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin 21. yüzyıl insan profili açısından değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(26), 204-220. https://doi.org/10.55605/ejedus.1548121
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Güven Kemerkaya- Solmaz Damla Gedik Altun- Ali Meydan
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
