Firma performansının belirleyicileri: BIST imalat sanayi üzerine bir araştırma

Mehmet Akarçay

doi:10.70736/ijoess.1661

Yazarlar

Mehmet Akarçay Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Mucur Meslek Yüksekokulu, Kırşehir, Türkiye https://orcid.org/0000-0003-1933-3510

DOI:

https://doi.org/10.70736/ijoess.1661

Anahtar Kelimeler:

ARDL sınır testi- firma performansı- karlılık

Özet

Firma performansı, bir işletmenin verimliliğini ölçmenin ve yönetmenin en etkili yollarından bir tanesi olarak kabul edilmektedir İşletmelerin amaçlarına ulaşmada, elde ettiği varlıklarını ne kadar etkin kullanılabildiğinin temel göstergesidir. Çalışmanın temel amacı, Türk imalat sanayisinde faaliyet gösteren işletmelerin firma performanslarının belirleyicilerinin neler olduğunun tespit edilmesidir. Varlık getirisi (ROA), özkaynak getirisi (ROE) ve esas faaliyet karı oranının (EFKO) bağımlı değişken olarak kullanıldığı çalışmada, 2015Q1-2024Q1 yılları arası çeyrek dönem verilerinden yararlanarak ARDL sınır testi ile uzun dönem ilişkileri test edilmiştir. Çalışmanın ampirik bulgularına bakıldığında, özkaynak getirisi ile firma büyüklüğü ve maddi duran varlık oranları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki söz konusudur. Varlık getirisi ile firma büyüklüğü, kaldıraç oranı ve maddi duran varlık oranı ve net kâr marjı değişkenleri arasında anlamlı, nakde dönüşüm süresi değişkeni ile sınırda bir anlamlılık göstermektedir. Esas faaliyet karı ile cari oran, firma büyüklüğü, kaldıraç oranı, maddi duran varlık oranı ve net kâr marjı değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki söz konusu iken, nakde dönüşüm süresi değişkeni ile anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.

Referanslar

Ahmad,M., Bashir, R., & Waqas, H. (2022). Working capital management and firm performance: are their effects same in covid 19 compared to financial crisis 2008? Cogent Economics & Finance, 10, 1-18.

Akel, V., & İltaş, Y. (2018). Firma performansının belirleyicileri: Türkiye örneği (1990-2016). Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 642, 93-116.

Altaf, N., & Ahmad, F. (2019). İşletme sermayesi finansmanı, şirket performansı ve finansal kısıtlamalar: Hindistan'dan ampirik kanıtlar. Uluslararası Yönetimsel Finans Dergisi, 15(4), 464-477.

Amarasekara, A.G.D.T., Rathnayake, R.M.S.S., & Pathirawasam, C. (2021). The impact of working capital management on firm profitability and value. Journal of Business and Technology, 5(1). 34-47.

Arbelo, A., Arbelo-Pérez, M., & Pérez-Gomez, P. (2020). Profit efficiency as a measure of performance and frontier models: A resource-based view. BRQ Business Research Quarterly, 24(2) 143-159.

Avcı, E. (2016). Capital structure and firm performance: An application on manufacturing industry. Marmara University Journal of Economics and Administrative Sciences, 38(1), 15–30.

Aydın, Y. (2019). Firma performansının belirleyicileri: BİST-100 endekste yer alan firmalarından kanıtlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(1), 65-78.

Bhatia, S., & Srivastava, A. (2016). Working capital management and firm performance in emerging economies: Evidence from India. Management and Labour Studies, 41(2), 71–87.

Burkhardt, J. H., & Wheeler, J. R. C. (2013). Examining financial performance indicators for acute care hospitals. Journal of Health Care Finance, 39(3), 1–13.

Dash, S.R., Sethi, M., & Swain, R.K. (2023). Financial condition, working capital policy and profitability: Evidence from Indian companies. Journal of Indian Business Research, 15, 318–355.

Dasilas, A., Karanovic, G. (2025), The role of ESG in high-pollution industries: implications for market and financial performance. Journal of Risk Finance, https://doi.org/10.1108/JRF-08-2024-0249

Demirbag, M., Tatoglu, E., Tekinus, M., & Zaim, S. (2006). An analysis of the relationship between TQM implementation and organizational performance: evidence from Turkish SMEs. Journal of Manufacturing Technology Management, 17(6), 829-847.

Demirhan, D. (2023). İmalat ve hizmet sektörlerinde karlılık oranlarını etkileyen faktörlerin analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 94, 31-52.

Dickey, D.A., & Fuller, W.A. (1979). Distributions of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of American Statistical Association, 74(366), 427-481.

Dickey, D.A., & Fuller, W.A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.

Gadenne, D., & Sharma, B. (2002). An inter-industry comparison of quality management practices and performance. Managing Service Quality, 12(6), 394 – 404.

Glynn, J., Perera, N., & Verma, R. (2007). Unit root tests and structural breaks: A survey with applications. Revista de Métodos Cuantitativos para la Economía y la Empresa, 3, 63–79.

Hassan, N.U., Imran, M.M., Amjad, M., & Hussain, M. (2014). Effects of working capital management on firm performance: An empirical study of nonfinancial listed firms in Pakistan. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 4(6), 114-132.

Herranz, E. (2017). Unit root tests. Wiley Interdisciplinary Reviews: Computational Statistics, 9(3) 1-20.

Işıldak, M.S. (2023). Çalışma sermayesinin işletme karlılığına etkisi: BIST XKOBI endeksinde bir uygulama. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 15-30.

Johnson, R.A., & Wichern, D.W. (2007). Applied multivariate statistical analysis. Pearson Prentice Hall: New Jersey: U.S.

Kayani, U., Hasan, F., Choudhury, T.,  Nawaz, F. (2025). Unveiling WCM and firm performance relationship: Evidence from Shariah compliance United Kingdom firms. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and management,

Linh, N.T.P., & Mohanlingam, S. (2018). The effects of cash conversion cycle on profitability: An ınsight into the agriculture and food ındustries in Thailand. Asian Journal of Business and Accounting, 11(1), 97-119.

Madu, C., Aheto, J., Kuei, C., & Winokur, D. (1996). Adoption of strategic total quality management philosophies Multi-criteria decision analysis model. International Journal of Quality and Reliability Management, 13(3),57-72.

Matar, A., Al-Rdaydeh, M., & Odeh, M. (2018). Factors affecting the corporate performance: Panel data analysis for listed firms in Jordan. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 22(6), 1–10.

Menegaki, A.N. (2019). The ARDL method in the energy-growth nexus field; best implementation strategies. Economies, 7(4), 1– 16. https://doi.org/10.3390/economies7040105

Muya, T., & Gathogo, G. (2016). Effect of working capital management on the profitability of manufacturing firms in NAKURU town, KENYA. International Journal of Economics, Commerce and Management, 4(4), 1082-1105.

Nguyen, T.T.C., Le, A.T.H., & Nguyen, C.V. (2023). Internal factors affecting the financial performance of an organisation's business processes. Business Process Management Journal, 29(5), 1408–1435.

Nkoro, E., & Uko, A.K. (2016). Autoregressive Distributed Lag (ARDL) cointegration technique: application and interpretation. Journal of Statistical and Econometric Methods 5(4), 63–91.

Nobanee, H.E., & Ellili, N.O. (2015). Working capital management and performance of Kuwait Construction companies. Corporate Ownership & Control, 12(2), 349–355.

Pesaran, M.H., Shin, Y., & Smith, R.J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.

Pesaran, M.H., Ullah, A., & Yamagata, T. (2008). A bias-adjusted LM test of error cross-section independence. The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.

Phillips P.C.B., & Perron P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika 75, 335–346.

Ren, T., Liu, N., Yang, H., Xiao, Y., & Hu, Y. (2019). Working capital management and firm performance in China. Asian Review of Accounting 27, 546–562.

Sawarni, K.S., Narayanasamy, S., & Ayyalusamy, K. (2021). Working capital management, firm performance and nature of business: An empirical evidence from India. International Journal of Productivity and Performance Management, 70(1), 179–200.

Sivashanmugam, C., & Krishnakumar, S. (2016). Working capital management and corporate profitability: empirical evidences from Indian cement companies. Asian Journal of Research in Social Sciences and Humanities, 6(7), 1471-1486.

Snow, C., & Hrebiniak, L. (1980). Strategy, distinctive competence, and organizational performance. Administrative Science Quarterly, 25(2), 317-336.

Soy Temür, A. (2024). Çalışma sermayesi yönetiminin turizm firmalarının karlılığı üzerindeki etkisinin panel veri analizi ile incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 14(2), 577-594.

Sudiyatno, B., Puspitasari, E., Nurhayati, I., & Rijanti, T. (2021). The relationship between profitability and firm value: Evidence from manufacturing ındustry in Indonesia. International Journal of Financial Research. 12(3), 466–476.

Şamiloğlu, F., Öztop, A.O., & Kahraman, Y.E. (2017). The determinants of firm financial performance: Evidence from Istanbul Stock Exchange (BIST). IOSR Journal of Economicsand Finance, 8(6), 62-67.

Taouab, O., & Issor, Z. (2019). Firm performance: Definition and measurement models. European Scientific Journal ESJ, 15(1), 93–106. https://doi.org/10.19044/esj.2019.v15n1p93

Umar, I.A., Hussaini, I., & Halad, A.Y. (2023). Working capital management and firm profitability: An empirical review. Management Journal for Advanced Research, 3(3), 10–18.

Umenzekwe, P.C., Okoye, E.I., & Aggreh, M. (2021). Working capital management and financial performance: Evidence from selected Nigerian manufacturing firms. Journal of Contemporary Issues in Accounting, 2(1). 141-156.

Yazdanfar, D., & Ohman, P. (2014). The impact of cash conversion cycle on firm profitability: An empirical study based on Swedish data. International Journal of Managerial Finance. 10, 442–452.

Zeidan, R., & Shapir, O.M. (2017). Cash conversion cycle and value-enhancing operations: Theory and evidence for a free lunch. Journal of Corporate Finance 45, 203–219. https://doi.org/10.1016/J.JCORPFIN.2017.04.014

Firma performansının belirleyicileri: BIST imalat sanayi üzerine bir araştırma

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Makale Gönder

Dil

Bilgi