21. Yüzyıl Becerileri Yeterlik Algıları Ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması


DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1666Özet
Araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri yeterlik algılarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırma örneklemini 2020-2021 eğitim öğretim yılında Dokuz Eylül, Fırat, Kilis 7 Aralık, Tokat Gaziosmanpaşa, Burdur Mehmet Akif Ersoy, İnönü, Kahramanmaraş Sütçü İmam, Nevşehir Hacı Bektaş Veli ve Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde farklı bölümlerde 1., 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören 5396 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma, tarama modeline uygun olarak yürütülmüştür. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin toplam varyansın %64,43’ünün açıklandığı ve 44 maddeden oluşan 3 faktörlü yapı oluşturduğu belirlenmiştir. Ölçeğin yapısı birinci ve ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen uyum indeksleriyle (ki-kare/serbestlik derecesi=5,04, yaklaşık hatalarının ortalama karekökü=0,041, karşılaştırmalı uyum indeksi=0,91, normlaştırılmamış uyum indeksi=0,91, standardize edilmiş artık ortalamalarının karekökü=0,042) doğrulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek amacıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi örneklem grubu üzerinde Cronbach’s Alpha katsayısı hesaplanmış ve ölçeğin geneli ve alt boyutlarının Cronbach’s Alpha katsayılarının 0,84 ile 0,96 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Ölçeğin test-tekrar test analizi sonucunda korelasyon katsayısı ölçeğin toplam puanı için 0,93 olarak belirlenirken, birinci faktör için 0,94, ikinci faktör için 0,83, üçüncü faktör için 0,94 olarak belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, 21. yüzyıl becerileri yeterlik algıları ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.
Referanslar
Anagün, Ş. S., Atalay, N., Kılıç, Z., & Yaşar, S. (2016). Öğretmen adaylarına yönelik 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 160-175.
Aydın, A. (2019). İngilizce öğretmen adaylarının görüşleri çerçevesinde öğretmen eğitiminde 21. yüzyıl becerilerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
Başol, G. (2020). Araştırmacılar için istatistik (2. baskı). Pegem Akademi.
Belet Boyacı, Ş. D., & Atalay, N. (2016). A scale development for 21st century skills of primary school students: A validity and reliability study. International Journal of Instruction, 9(1), 133-148.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research (1st ed.). Guilford publications, Inc.
Bursal, M. (2019). SPSS ile temel veri analizleri (2. baskı). Anı Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (28. baskı). Pegem Akademik Yayıncılık. http://dx.doi.org/10.14527/9789756802748
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (15. baskı). Pegem Akademi.
Can, A. (2019). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (8. baskı). Pegem Akademi.
Cevik, M., & Senturk, C. (2019). Multidimensional 21st century skills scale: Validity and reliability study. Cypriot Journal of Educational Sciences, 14(1), 11-28.
Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
Çelebi, M., & Sevinç, Ş. (2019, 26-27 Nisan). Öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine ilişkin yeterlik algılarının ve bu becerileri kullanım düzeylerinin belirlenmesi. 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
Çelikkaya, T. (2020). 21. yüzyıl becerileri ve sosyal bilgiler öğretimi. T. Çelikkaya., Ç. Öztürk Demirbaş., T. Yıldırım & H. Yakar (Ed.), Yeni program ve ders içeriklerine göre sosyal bilgiler öğretimi I içinde (2. baskı, s. 121-155). Pegem Akademi. http://dx.doi.org/10.14527/9786052418369
Çiftci, S., Sağlam, A., & Yayla, A. (2021). 21. yüzyıl becerileri bağlamında öğrenci, öğretmen ve eğitim ortamları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 718-734. http://dx.doi.org/10.29000/rumelide.995863
Çiftçi, B., & Bakar, M. H. D. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algılarının incelenmesi: (Nevşehir ili örneği). Kapadokya Eğitim Dergisi, 1(2), 44-60.
Çoban, Ö., Bozkurt, S., & Kan, A. (2019). Eğitim yöneticisi 21. yy. becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1059-1071. http://dx.doi.org/10.24106/kefdergi.2572
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (5. baskı). Pegem Akademi. http://dx.doi.org/10.14527/9786055885670
Çolak, M. (2018). Ortaokul fen bilimleri dersinin 21.yüzyıl becerilerini kazandırmadaki etkililiğine ilişkin öğretmen görüşleri (Kayseri ili örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
Dede, C. (2010). Comparing frameworks for 21st century skills. In J. Bellanca & R. Brandt (Eds.), 21st century skills: Rethinking how students learn (1st ed., pp.1-16). Solution Tree Press.
Dilekli, Y., & Karagöz, S. (2018, 27 Haziran-1 Temmuz). Genç öğretmen adaylarının 21.yüzyıl becerilerine sahip olma düzeylerinin incelenmesi (Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). III. Uluslararası Gençlik Araştırmaları Kongresi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
Doğan, M., Şen, R., & Yılmaz, V. (2015). İnternet bankacılığına ilişkin davranışların planlanmış davranış teorisi ve teknoloji kabul modeli kullanılarak önerilen bir yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 1-22.
EARGED. (2011). MEB 21. yüzyıl öğrenci profili. http://devrekanihem.meb.gov.tr/earged/earged/21.%20yy_og_pro.pdf
Ecevit, T., & Kaptan, F. (2021). 21. yüzyıl becerilerinin kazandırılmasına yönelik tasarlanan argümantasyon destekli araştırma sorgulamaya dayalı öğretim modelinin betimlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 470-488. http://dx.doi.org/10.16986/HUJE.2019056328
Ellis, D. L. (2012). A new generation: A new model of education in the 21st century [Unpublished doctoral dissertation]. University of Southern California.
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. http://dx.doi.org/10.1177/002224378101800104
Güçlü, M. (2022). 21. yüzyıl becerileri için öğrenme ortaklığı. S. Büyükalan Filiz (Ed.), 21. yüzyıl becerilerinin eğitime yansımaları içinde (1. baskı, s. 43-58). Pegem Akademi.
Gülen, Ş. B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin 21. yüzyıl öğrenme becerileri ve bilişim teknolojileri ile destekleme düzeylerinin cinsiyet ve sınıf seviyesine göre incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Gürbüz, S. (2021). Amos ile yapısal eşitlik modellemesi (2. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Gürbüz, S., & Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz (3. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Gürültü, E., Aslan, M., & Alcı, B. (2018). İlköğretim öğretmenlerinin yeterliliklerinin 21. yüzyıl becerileri ışığında incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (71), 543-560. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.13770
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2009). Multivariate Data Analysis (7th ed.). Pearson.
Hamlı, D., Hamlı, S., & Taneri, P. O. (2020). Temel eğitimde 21. yüzyıl becerilerinin sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi. A. Ceylan, İ. Durmuş & S. Çeçen (Ed.), Current debates on social sciences 4: Multidisciplinary studies içinde (1. baskı, s. 94-107). Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
Hillman, N. (2012). Learning 21st century skills: Implementation of programs and practices [Unpublished doctoral dissertation]. University of Southern California.
Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55. http://dx.doi.org/10.1080/10705519909540118
IBM Corporation (2021). IBM SPSS Statistics for Windows (Version 26.0). IBM Corporation.
ISTE. (2007). National educational technology standards (NETS-S) and performance ındicators for students. https://sites.google.com/site/elps710/readings---curriculum/the-iste-national-educational-technology-standards-nets-s-and-performance-indicators-for-students
İslamoğlu, H., & Alnıaçık, Ü. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (6. baskı). Beta.
Kalaycı, Ş. (2006). Faktör analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (2. baskı, s. 319-332). Asil Yayın Dağıtım.
Kalyoncu, A. T. (2012). Yirmibirinci yüzyılda öğrencilerin sahip olması gereken bazı temel becerilere ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
Karagöz, Y., & Bardakçı, S. (2020). Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçme araçları ve ölçek geliştirme (1. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
Karataş, H. (2021). 21. yy. becerilerinden robotik ve kodlama eğitiminin Türkiye ve dünyadaki yeri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(30), 693-729.
Kaya, S. (2017). Lise öğrencilerinin 21. yüzyıl becerilerinin öğrenci tükenmişliği ve okul bağlılığı ile ilişkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
Kline, R. B. (2019). Yapısal eşitlik modellemesinin ilkeleri ve uygulaması (1. baskı). (S. Şen, Çev. Ed.). Nobel Yayıncılık.
Kotluk, N., & Kocakaya, S. (2015). 21. yüzyıl becerilerinin gelişiminde dijital öykülemeler: Ortaöğretim öğrencilerinin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 354-363.
MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (1998-2017). Mplus User’s Guide (8th ed.). Muthén & Muthén.
OECD. (2012). Connected minds: Technology and today’s learners, educational research and innovation. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264111011-en
Orhan Göksun, D. (2016). Öğretmen adaylarının 21. yy. öğrenen becerileri ve 21. yy. öğreten becerileri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Öğretir Özçelik, A. D. (2020). İnovasyon, yaratıcılık ve yenilenme. A. D. Öğretir Özçelik & M. N. Tuğluk (Ed.), Eğitimde ve endüstride 21.yüzyıl becerileri içinde (4. baskı, s. 1-25). Pegem Akademi. http://dx.doi.org/10.14527/9786052414699
Öğretir Özçelik, A. D., & Eke, K. (2020). 21. yüzyıl öğretmenlerinde sosyal beceriler. A. D. Öğretir Özçelik & M. N. Tuğluk (Ed.), Eğitimde ve endüstride 21.yüzyıl becerileri içinde (4. baskı, s. 231-254). Pegem Akademi. http://dx.doi.org/10.14527/9786052414699
P21. (2019a). Framework for 21st century learning definitions. https://www.battelleforkids.org/networks/p21/frameworks-resources
P21. (2019b). Framework for 21st century learning. https://www.battelleforkids.org/networks/p21/frameworks-resources
P21., & AACTE. (2010). 21st century knowledge and skills in educator preparation. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED519336.pdf
Pallant, J. (2016). SPSS kullanma kılavuzu: SPSS ile adım adım veri analizi. (S. Balcı, B. Ahi, Çev.). Anı Yayıncılık.
PPRC. (2010). 21st century skills for students and teachers. Kamehameha Schools, Research & Evaluation Division.
Scherer, R. F., Luther, D. C., Wiebe, F. A., & Adams, J. S. (1988). Dimensionalty of coping: Factor stability using the ways of coping questionnaire. Psychological Reports, 62(3), 763-770. http://dx.doi.org/10.2466/pr0.1988.62.3.763
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (1996). A beginner’s guide to structural equation modeling (1st ed.). Lawrence Erlbaum Associate, Inc.
Sönmez Çakır, F. (2020). Kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modellemesi (PLS-SEM) SmartPLS uygulamaları (1. baskı). Gazi Kitabevi.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik (1. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2020). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (M. Baloğlu, Çev. Ed.). Nobel Akademik Yayıncılık.
Tavşancıl, E. (2018). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (6. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
Teddlie, C., & Tashakkori, A. (2020). Karma yöntem araştırmalarının temelleri (2. baskı). (Y. Dede, S. B. Demir, Çev. Eds.). Anı Yayıncılık.
Tekindal, S. (2015). Duyuşsal özelliklerin ölçülmesi için araç oluşturma (3. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
Topçu, M. S., & Çiftçi, A. (2020). 21. yüzyıl becerileri ve STEM. A. D. Öğretir Özçelik & M. N. Tuğluk (Ed.), Eğitimde ve endüstride 21. yüzyıl becerileri içinde (4. baskı, s. 95-115). Pegem Akademi. http://dx.doi.org/10.14527/9786052414699
Tosun, A. (2019). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin XXI. yüzyıl öğrenen ve öğreten becerilerini kullanım düzeyleri. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (42), 287-309. http://dx.doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.638476
Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. Jossey-Bass A Wiley İmprint.
Tuncer, M. (2020). Nicel araştırma desenleri. B. Oral & A. Çoban (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (1. baskı, s. 205-228). Pegem Akademi. http://dx.doi.org/10.14527/9786257880176
Uyar, A., & Çiçek, B. (2021). Farklı branşlardaki öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 1-11. http://dx.doi.org/10.21733/ibad.822410
Velez, A. (2012). Preparing students for the future 21st century skills [Unpublished doctoral dissertation]. University of Southern California.
Wagner, T. (2014). The global achievement gap: Why even our best schools don’t teach the new survival skills our children need and what we can do about it (3rd ed.). Basic Books.
Wilborn, J. W. (2013). Teacher self-efficacy: Common core state standards within a 21st century skills framework [Unpublished doctoral dissertation]. University of Liberty.
Worthington, R. L., & Whittaker, T. A. (2006). Scale development research a content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806-838. http://dx.doi.org/10.1177/0011000006288127
Yalçın İncik, E. (2020). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve 21. yüzyıl öğreten becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 1099-1112. http://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-638602
Yalçın, V., Simsar, A., & Dinler, H. (2020). 5-6 yaş çocukları için 21. yy becerileri ölçeği (DAY-2): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(32), 78-97. http://dx.doi.org/10.29329/mjer.2020.258.5
Yılmaz, K. (2021). Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin 21. yüzyıl becerileri [Yayınlanmamış doktora tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Selda Aksüt- Feyzullah Ezer

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.