Ahıska Türkü kadınların işgücü piyasasına katılım ve uyumları üzerine fenomenolojik bir araştırma


DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1672Anahtar Kelimeler:
Ahıska Türkü kadınları- fenomenoloji- işgücü piyasası- güzellik ve kişisel bakım sektörü- göçmenÖzet
Fenomenoloji yöntemiyle yürütülen bu araştırmanın amacı, Bursa ilinde yaşayan Güzellik ve Kişisel Bakım Sektöründe çalışan Ahıska Türkü kadınların işgücü piyasasına katılım ve uyumlarını ortaya koyarak uyum sorunlarını tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda sektörde aktif olarak çalışan 20 Ahıska Türkü kadınla, 19 sorunun yer aldığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak röportajlar yapılmıştır. Toplanan veriler deşifre edilmiş ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Analizler neticesinde 9 tema elde edilmiş, bu temalar altında toplamda 27 kategori belirlenmiş ve bu kategoriler altında toplanan 493 kod değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Ahıska Türkü kadınların geldikleri ülkelerde ayrımcılık ve dışlanmaya maruz kaldıkları sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için Türkiye’ye göç ettikleri anlaşılmıştır. Kadınların Güzellik ve Kişisel Bakım Sektöründe çalışmalarında, dişil meslek algısı, mesleğin evrensel oluşu, Eski Sovyet ülkelerinden alınan mesleki eğitim ve ilgi/yeteneklerin etkili olduğu görülmüştür. Katılımcılar, Türkiye’de Güzellik ve Kişisel Bakım Sektörünün gelişmediğini ve Ahıskalı uzmanlara ihtiyaç duyulduğunu düşünmektedirler. Ek olarak Ahıska Türkü kadınlarının işgücü piyasasına uyumlarında, mesleki yeterlilik, dişil meslek algısı, Türkiye ile dil-din-etnik köken benzerliği ve mesleklerinin kazancının diğer sektörlere nazaran daha yüksek olmasının kolaylaştırıcı birer unsur olduğu ortaya çıkmıştır. Ahıska Türkü kadınlar yaptıkları işten genel olarak memnun olmakla birlikte mesleğin kendine has zorlukları ile diploma denkliği, oturma izni ve vatandaşlık alma gibi resmi işlemlerde yaşanan aksaklıklar, kadınların işgücü piyasasına uyumlarını geciktirmekte ve zorlaştırmaktadır.
Referanslar
Açıkgöz, M. A., & Kurt, H. (2017). ABD’de yaşayan Ahıska Türkleri. MUTAD, 4(1), 107-127.
Akalın, A. (2023). Görsel-işitsel eserler üzerinden Ahıska Türklerinde kadın imgesi. Ahıska Araştırmaları Dergisi, 3(1), 27-40.
Akpınar, E. (2016, Ekim 13-14). Donetsk’ten Erzincan’a: Ahıska sürgünlerinin son göçü. Erzincan Üniversitesi TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara, ss. 327-343.
Alim, M., Doğanay, S., & Şimşek, O. (2006). Ülkemize yönelik göçlere bir örnek: Ahıska Türkleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 11(15), 303-322.
Alpbaz, E. (2022). Geri Dönüş Yasası Çerçevesinde Ahıska Türklerinin Gürcistan Cumhuriyeti’ne Dönüşü. Kronoloji Yayınları.
Alptekin, M. Y. (2013). ABD-Colorado’da yaşayan Ahıskalı Türk topluluğunda ekonomik, sosyal ve kültürel hayat. Sosyoloji Konferansları, 47 (2013-1), 1-30.
Amasyalı, G. N. (2021). Patriyarkal kapitalizm kıskacında göçmen kadın olmak: Şanlıurfa’daki Suriyeli Kadınların Deneyimleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
Arı, F., & Güngör, F. (2022). Ahıska Türklerinin Türkiye’ye göç sonrası sosyal uyum sorunları: Bursa-Gürsu ilçesi örneği. Turkish Studies- Social, 17(6), 1047-1073.
Arpacı, M. (2020). Ulus aşırı göç ve toplumsal cinsiyet: Erzincan’da yaşayan Afgan kadınlar örneği. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 135-154.
Aydıngün, A. (2007). Resettlement and belonging among cultural and ethniv kin: The Meskhetian Turks in Turkey. İçinde T. Trier, & A. Khanzhin (Eds.), The Meskhetian Turks at a Crossroads: Integration, Repatriation Or Resettlement? (pp. 340). Lit;London: Global Book Marketing.
Baştürk, H. Ç. (2015). Kadın Emeğinin Dişil Mesleklerdeki Yeri: Kuaför ve Güzellik Salonlarında Çalışan Kadınlar. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Bobkov, F. (2003). KGB i Vlast. Moskva: ESKMO.
Boyd, M. (1989). Family and personal networks in international migration: Recent developments and new agendas. The International Migration Review 23(3), 638-670.
Castles, S. (2000). International migration at the beginning of the twenty‐first century: Global trends and issues. International Social Science Journal, 52(165), 269-281. https://doi.org/10.1111/1468-2451.00258
Cook, D., & Davíðsdóttir, B. (2021). An appraisal of interlinkages between macro-economic indicators of economic well-being and the sustainable development goals. Ecological Economics, 184, 1-11.
Constant, A. F., & Zimmermann, K. F. (2011). Migration, ethnicity, and economic integration. International Handbook of Economic Integration, 4620, 145-168.
Creswell, J. W., & Poth, C, N. (2018). Qualitative Inquiry Research Design: Choosing Among Five Approaches. Sage Publications.
Çakıcı, A. (2003). Mersin’deki Kadın Girişimcilerin İş Kurma Öyküsü ve İş Kuracak Kadınlara Öneriler. 11. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, ss. 59-71, Afyon.
Çetin, V., & Akıllı, H. S. (2020). Rasyonel ve normatif politikaya uyma davranışı: Suriyelilerin işgücü piyasasına entegrasyonunda işverenlerin yabancıları kayıtlı çalıştırma niyetlerini etkileyen faktörler. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 5(1), 43-65.
Çoban, B. (2018). Türkiye’de işsizlik profili bağlamında Suriyeli gençlerin İstanbul işgücü piyasasına katılım sorunları. Çalışma ve Toplum, 1, 193-216.
Demirtaş, S. (2019). Göç ve Değişim: Antalya İlinde Yaşayan Ahıska Türkleri Örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karabük Üniversitesi.
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2011). The Sage Handbook of Qualitative Research. Sage Publications.
Devrisheva, K. (2018). Ahıska Türklerinde aile kültürü. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri, 4(7), 1-8.
Devrisheva, K. (2019). Ahıska Türklerinin bitmeyen göçü. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (45), 333-352.
Elmas, F. Y., & Kaya, A. (2023). Kırsal bölgelerde göçmenlerin işgücü piyasasına katılımı ve yerel ekonomiye etkisi: Karacabey Örneği. Çalışma ve Toplum, 2(77), 1123-1170.
Entzinger, H., & Biezeveld, R. (2003). Benchmarking in immigrant integration. European Commission under contract No. DG JAI-A-2/2002/006.
Ereş, F. (2017). Mesleki eğitim merkezine devam eden göçmenlerin meslek kurslarına yönelik sorunları. TÜBAV, 10(2), 93-101.
Faigov, O. (2015). Ahıskalı Türklerin Türk Basınında Sunum Biçimi 1944 Ahıska Sürgünü, 1989 Fergana Faciası, 2004 Krosnodar Göçü ve 2010 Kırgızistan Çatışması Örnek Olayları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
Faik, O. (2022). Ahıskalı Türklerin yeni medyada siyasal kimlik sorunu. İçinde Y. Korkut (Edt), Siyasal İletişimde Dijitalleşme, Eğitim Yayınevi, ss. 75-86.
Feyzullah, M. (2022). Türkiye’ye Göç Eden Nitelikli İşgücünün Çalışma Yaşamına Katılımlarında Karşılaştıkları Sorunlar: Ahıska Türkleri Örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Akdeniz Üniversitesi.
Gericke, D., Burmeister, A., Löwe, J., Deller, J., & Pundt, L. (2018). How do refugees use their social capital for successful labor market integration? An exploratory analysis in Germany. Journal of Vocational Behavior, 105, 46-61.
Günay, N. (2012). Osmanlı’nın son döneminde Ahıska Türklerinin Anadolu’ya göç ve iskânı. Bilig, 61, 121-142.
Güzel, A., & Bayram, F. (2007). Türk Hukukunda Yabancıların Çalışma Hakları ve Çalışma İzinleri, Türkiye’de Yabancı İşçiler. Derin Yayınları: İstanbul.
Hasanoğlu, İ. (2016). Ahıska Türkleri: Bitmeyen bir göç hikâyesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi/Journal of Turkish World Studies, 16(1), 1-20.
Hayta, Y., & Toprak, S. (2017). Ukrayna’dan Ahlat’a bir göç hikayesi: Ahıska Türkleri örneği. Uluslararası 11. Kamu Yönetimi Sempozyumu, 28-30 Eylül 2017 Elazığ, ss. 2082-2092.
Höhne, J. (2016). Migrantinnen und Migranten auf dem deutschen Arbeitsmarkt. Vergleich der Jahre 2005 und 2013. WISTA-Sonderheft Arbeitsmarkt und Migration, 24-40.
İçduygu, A. (2004). Türkiye’de Kaçak Göç. İTO Yayınları.
Jacobson, E., Degener, S., & Purcell-Gates, V. (2003). Creating authentic materials and activities for the adult literacy classroom: A handbook for practitioners. Cambridge, MA: National Center for the Study of Adult Learning and Literacy. http://www.ncsall.net/fileadmin/resources/teach/jacobson.pdf
Joppke, C. (1999). Immigration and the Nation-state. The United States, Germany, and Great Britain. Oxford, Oxford University Press.
Kahraman, S. Ö., & İbrahimov, A. (2013). Kafkaslar’dan sürgün bir toplumun bitmeyen göçü: Çanakkale’de Ahıska Türkleri. Ege Coğrafya Dergisi, 22(2), 77-90.
Kantekin, M. O. (2021). Ahıskalı Türklerde vatan algısı: İstanbul örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü.
Khan‐Gökkaya, S., & Mösko, M. (2021). Labour market integration of refugee health professionals in Germany: challenges and strategies. International Migration, 59(4), 105-126.
Kolukırık, S. (2011). Sürgün, toplumsal hafıza ve kültürel göç: ABD’deki Ahıska Türkleri üzerine bir araştırma. Bilig, 59(Güz), 167-190.
Kütükçü, M. A. (2005). Uluslararası hukuk çerçevesinde Ahıska Türklerinin anavatanlarına dönüş sorunu. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 272-273.
Lee, E. S. (1966). A Theory of Migration. Demography, 3(1), 47-57. https://doi.org/10.2307/2060063
Lordoğlu, K. (2007). Türkiye’deki çalışma hayatının bir parçası olarak yabancı çalışanlar. Yabancı Çalışmalar, 3, 11-31.
Magaldi, D., & Berler, M. (2020). Semi-structured Interviews. In: Zeigler-Hill V., Shackelford T.K. (Eds.) Encyclopedia of personality and individual differences (ss. 4825–4830). Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-24612-3_857
Massey, D. S., Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A., & Taylor, J. E. (1993). Theories of international migration: A review and appraisal. Population and Development Review, 20(4), 431-466. https://doi.org/10.2307/2938462
Mawa, J. (2018). Garo migrant women in Dhaka city: A study in the marginality, aspirations, and realities of Garo beauty workers. Peoples’ Preface, 2(2), 41-54.
McGinnity, F., Grotti, R., Groarke, S., & Coughlan, S. (2018). Ethnicity and nationality in the Irish labour market. Ethnicity and Nationality in the Irish Labour Market. https://iris.unitn.it/bitstream/11572/328024/1/2018_Ethnicity%20and%20Nationality%20in%20the%20Irish%20Labour%20Market.pdf
McKeown, A. (2004). Global migration, 1846-1940. Journal of World History, 15(2), 155-189. http://www.jstor.org/stable/20068611
Meerzon, Y. (2017). On the paradigms of banishment, displacement, and free choice. In J. Rudakoff (Ed.), Performing Exile: Foreign Bodies (pp. 17–36). Intellect. https://doi.org/10.2307/j.ctv9hj90p.5
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An Expanded Sourcebook: Qualitative Data Analysis (2th Edition). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
Mirkhanova, M. (2006). People in Exile: The Oral History of Meskhetian Turks (Akhyskha Turkleri). Journal of Muslim Minority Affairs, 26(1), 33-44.
Morey, B. N., Gee, G. C., Muennig, P., & Hatzenbuehler, M. L. (2018). Community-level prejudice and mortality among immigrant groups. Social Science & Medicine, 199, 56-66.
Mutlu, N. (2017, Ekim, 12-14). Ahıskalı Türkler ve Türkiye’ye 25 yıllık göç süreci. KAYES 2017 I. Uluslararası Kahramanmaraş Yönetim, Ekonomi ve Siyaset Kongresi, ss. 10-25.
Naseem, J., & Adnan, W. (2019). Being a second generation Muslim woman in the French labour market: Understanding the dynamics of (visibility of) religion and gender in labour market access, outcomes and experiences. Research in Social Stratification and Mobility, 61, 79-93.
Osipova, Y., & Kazmina, L. (2021). Priority areas of international activity as a growth driver of the beauty industry in the Rostov region. E3S Web of Conferences 273, 09020, 1-11.
Özaşçılar, M. (2010). Kadınlar arası iletişim ortamı olarak kuaför salonları. Kadın ve mekân: Tutsaklık mı? Sultanlık mı? Der. Ayşen Akpınar ve ark., Turkuvaz Yayınları.
Özdemir, H. (2018). Turgut Özal ve Avrasya. Avrasya Dünyası, 2, 4-15.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3th Edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Çev. M. Bütün, S. B. Demir. Pegem Akademi.
Pentikäinen, O., & Trier, T. (2004). Between integration and resettlement: the Meskhetian Turks. (ECMI Working Paper, 21). Flensburg: European Centre for Minority Issues (ECMI). https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-63131
Piore, M. J. (1979). Birds of passage: Migrant labor in industrial societies. Cambridge University Press.
Poyraz, T., & Güler, A. (2019). Ahıska kimliğinin göç sürecinde inşası: Amerika’ya göç eden Ahıska Türkleri. Bilig, (91), 187-216.
Ramadanova, S. (2014). Antalya’da yaşayan Ahıska Türklerinin sosyo-kültürel yapısı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ravenstein, E. G. (1889). The laws of migration. Royal Statistical Society, LII(June), 241-301. https://doi.org/10.2307/2979333
Resmi Gazete, 21281 sayılı karar. [11.07.1992]. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21281.pdf
Ruck, N. (2018). Beauty industry. Krisis–Journal for Contemporary Philosophy. 2, 9-11.
Schieckoff, B. (2023). Disentangling disadvantages: The labor market entry of recent immigrant women in Germany. [Doctoral thesis]. Universitat Konstanz.
Seferov, R., & Akış, A. (2008). Sovyet döneminden günümüze Ahıska Türklerinin yaşadıkları coğrafyaya göçlerle birlikte genel bir bakış. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 24, 393-411.
Syed, I.U. (2016). Labor exploitation and health inequities among market migrants: A political economy perspective. Journal of International Migration and Integration, 17(2), 449-465.
TBESKGM. (2021). Berberlik ve kuaförlük meslek kılavuzu. https://esnafkoop.ticaret.gov.tr/data/619c0c9413b8764af463e28a/Berberlik%20ve%20Kuaf%C3%B6rl%C3%BCk%20Meslek%20K%C4%B1lavuzu%2012.11.2021.pdf
Topçu, D., & Kaya, K. (2020). Türkiye’deki Ahıska Türklerinin sosyolojik görünümü: İnegöl ilçesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (50), 60-76.
World Bank [Dünya Bankası]. (2021). Labor Markets. https://www.worldbank.org/en/topic/labormarkets#1
Yılmaz, A., & Mustafa, R. (2014). 1992 sonrası Türkiye’ye göçen Ahıska Türklerinin göç, iskân ve uyum sorunlarına ilişkin bir araştırma, Bursa örneği. Studies of The Ottoman Domain (Osmanlı Hâkimiyet Sahası Çalışmaları), 4(6), 1-19.
Yılmaz, N., & Doğan, N. (2015). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının meslek tercihlerini etkileyen faktörler: Hacettepe Üniversitesi Örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 405-421.
Yılmaz, S., & Türk, F. (2014). Çimkent Ahıska Türkleri Derneği başkanı Latif Şen ve Ahıska gazetesi genel yayın yönetmeni Ruşen Mehmetoğlu ile söyleşi. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 56-79.
Zeyrek, Y. (2006). Ahıska araştırmaları. Ankara: Kozan Ofset Matbaacılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Tamilla Şahin- Yusuf Alper

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.