Genç yetişkinlerin sivil toplum kuruluşu algısı: Amasya örneklemi


DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.1733Anahtar Kelimeler:
Algı- genç yetişkinler- sivil toplum kuruluşları- sosyal sorumluluk- üniversite öğrencileriÖzet
Bu çalışma, Amasya’daki üniversite öğrencilerinin Sivil Toplum Kuruluşlarına (STK) yönelik algılarını çoklu sosyo-demografik değişkenler (cinsiyet, yaş, yerleşim yeri ve sosyal sorumluluk deneyimi) doğrultusunda inceleyerek gençlerin sivil topluma bakışını yerel bağlamda analiz etmektedir. Sosyal sorumluluk deneyiminin STK algısına etkisini ele alan nadir araştırmalardan biri olmasıyla, literatüre hem güncel hem de özgün bir katkı sunmaktadır.548 öğrenciden elde edilen veriler, “Sivil Toplum Kuruluşu Algısı Ölçeği” aracılığıyla toplanmış; analizlerde betimsel istatistikler, bağımsız örneklemler için t-testi ve ANOVA kullanılmıştır. Bulgular, öğrencilerin STK algılarının genel olarak yüksek düzeyde olumlu yargı ve orta düzeyde olumsuz yargı içerdiğini göstermiştir. Kadın öğrencilerin olumlu yargı puanlarının daha yüksek, erkek öğrencilerin ise olumsuz yargı puanlarının daha belirgin olduğu saptanmıştır. Araştırma bulguları, şehir merkezinde yaşayan öğrencilerin STK’lara yönelik algılarının kırsalda yaşayanlara göre daha olumlu olabileceğini, sosyal sorumluluk projelerine katılan öğrencilerin ise daha güçlü bir olumlu tutum sergileyebileceğini göstermektedir. Gençlerin sivil topluma yönelik genel olarak olumlu bir bakışa sahip olduğu gözlemlense de, bu bakışın kalıcı ve etkili katılıma dönüşebilmesi için yapısal koşulların geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir. Araştırma, gençlerin sivil katılımını artırmak için üniversitelerde sosyal sorumluluk projeleri ve STK iş birliklerinin teşvik edilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Ayrıca, gençliğin sivil toplumla ilişkisini anlamada yerel bağlamı dikkate alan kuramsal yaklaşımların geliştirilmesi önem arz etmektedir.
Referanslar
Akatay, A., Kıray, A., & Özdemir, S. (2016). STK eğitiminin gönüllük eğilimi üzerindeki etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(1), 18–27.
Akçeşme, F. (2013). Sivil toplum ve Türkiye Cumhuriyetindeki yeri. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2(2), 202-225.
Akpınar, P. & Berk, D. (2017). 15 Temmuz sonrası çatışma çözümü ve demokrasi fırsatları. İstanbul Politikalar Merkezi.
Aslan, M., Demirci, Ç., & Boz, İ. (2019, Kasım). Gelecek nesil iş gören ve işverenleri sivil toplum örgütlerine motive eden faktörler: Üniversite öğrencileri örneği. 10. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi’nde sunulan bildiri, Bandırma, Türkiye.
Aslan, S. (2010). Türkiye’de sivil toplum. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(31), 260–283.
Balaban, A. Y., & İnce, İ. Ç. (2015). Gençlerin sivil toplum kuruluşlarındaki gönüllülük faaliyetleri ve gönüllülük algısı: Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2), 149–169.
Bayraktar, U. (2005). Hangi sivil toplum, nasıl bir demokrasi?, 1990'ların Türkiye'sinde Sivil Toplumlar, Sivil Toplum Düşünce ve Araştırma Dergisi, 3(9), 9-24.
Beckman, B. (1999). Demokratikleşmeyi açıklamak: Sivil toplum kavramı üzerine notlar. E. Özdalga & S. Persson (Ed.), Sivil toplum, demokrasi ve İslam dünyası içinde (ss. 20 ). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Bornstein, M. H., Jager, J., & Putnick, D. L. (2013). Sampling in developmental science: Situations, shortcomings, solutions, and standards. Developmental Review, 33(4), 357–370. https://doi.org/10.1016/j.dr.2013.08.003
Botrić, V. (2023). Urban–rural differences in youth engagement in Croatia. Regional Science Policy & Practice, 15(4), 909–927. https://doi.org/10.1111/rsp3.12585
Can, A. (2024). Üniversite gençliğinin kimlik oluşumunda İslami sivil toplum kuruluşlarının rolü: İstanbul örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Candar, R., & Candar, S. (2024). Üniversite öğrencilerinin sivil toplum kuruluşlarına dair algılarını ölçmeye yönelik uygulamalı bir araştırma. Asya Studies, 8(29), 157–174. https://doi.org/10.31455/asya.1492861
Çekin, A. (2013). Batıda ve Türkiye’de sivil toplum ve din. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 13(1), 23–45. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344418
Chambers, S., & Kopstein, J. (2006). Civil society and the state. In The Oxford handbook of political theory (pp. 363–381). Oxford University Press.
Demir, M. K., & Arı, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin sivil toplum kuruluşlarına ilişkin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi: Kızılay örneği. EKEV Akademi Dergisi, 17(56), 135–150.
Demirci, K., Erbaş, A., & Giderler-Atalay, C. (2009). Üniversite öğrencilerinin STK’lara katılım potansiyellerinin örgütsel vatandaşlık davranışı boyutlarından sivil erdem boyutu çerçevesinde incelenmesi. Journal of Azerbaijani Studies, 12(1–2), 752–767.
Doğan, İ. (2002). Özgürlükçü ve totaliter düşünce geleneğinde sivil toplum. Alfa Yayınları.
Doğan, İ. (2008). Sosyoloji: Kavramlar ve sorunlar. Pegem Akademi.
El Aidi, A., & Yechouti, Y. (2017). Antonio Gramsci’s theory of cultural hegemony in Edward Said’s orientalism. Galaxy: International Multidisciplinary Research Journal, 6(5), 1-9.
Eraslan, L., & Erdoğan, E. (2015). Değerler, gençlik ve sivil toplum kuruluşları. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 122–139. https://doi.org/10.19126/suje.35998
Erkılıç, T. A. (2013). Sivil toplum ve topluma hizmet. A. Hakan (Ed.), Topluma hizmet eğitimi içinde (ss. 56–83). Anadolu Üniversitesi.
Eryılmaz, Ö., Bursa, S., & Ersoy, A. F. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve öğrencilerinin etkin vatandaşlık ile sivil toplum kuruluşu algıları. International Online Journal of Educational Sciences, 10(2), 258-276.
George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10. bas.). Pearson.
Gönenç, A. (2001). Sivil toplum düşünsel temelleri ve Türkiye perspektifi Altkitap Yayınevi.
Gül, Y. E. (2020). Üniversite öğrencilerinin sivilleşme düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 13(83), 125–136. http://dx.doi.org/10.29228/JASSS.42887
Gümüş, A. T. (2014). Demokrasilerde sivil toplum ve devlet-sivil toplum ilişkisinde karşılaşılabilecek sorunlar. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18(3), 529-572.
Halifeoğlu, M. & Yetiş, M. (2013). Gramsci Sivil toplum devlet ikiliği ve kuramsal kökenler, Mülkiye Dergisi, 37(1), 163-188.
Helms, S., & McKenzie, T. (2014). Gender differences in formal and informal volunteering in Germany. International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 25, 887–904. https://doi.org/10.1007/s11266-013-9378-1
Hudson, W. (2003). Civil society in asia: In search of democracy and development in Bangladesh. D.C. Schak, (Ed.) In Civil society in Asia (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003572916 .
Mardin, Ş. (1991). Din ve ideoloji: Türkiye’deki dinî grupların modernleşme sürecindeki rolü. İletişim Yayınları.
McReynolds, J. (2013). Student perceptions of nonprofit organizations. UW-L Journal of Undergraduate Research, 16. https://www.uwlax.edu/globalassets/offices-services/urc/jur-online/pdf/2013/mcreynolds.joel.publicadministration.pdf
Melås, A., Farstad, M., & Frisvoll, S. (2023). Rural youth: Quality of life, civil participation and outlooks for a rural future. In Rural quality of life (ss. 258–273). Manchester University Press.
Mercer, C. (2002). NGOs, civil society and democratization: A critical review of the literature. Progress in Development Studies, 2(1), 5–22. https://doi.org/10.1191/1464993402ps027ra
Ngonyani, H., & Kamando, A. N. (2023). NGOs’ role in improving girl students’ learning environment: Perspectives from teacher mentors in NGO-supported public secondary schools. SN Social Sciences, 3(6), 99. https://doi.org/10.1007/s43545-023-00690-y
Okorley, E. L., Owusu, A. A., & Akuamoah-Boateng, S. (2017). The willingness of undergraduate students to volunteer for NGO work: A Ghanaian case study. International Journal of Social Economics, 44(6), 751–759. https://doi.org/10.1108/IJSE-10-2015-0284
Özer, M. H. (2008). Günümüz itibariyle sivil toplum kuruluşlarının iktisadi ve sosyal fonksiyonları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 86–97.
Özmutaf, N. M. (2011). Mesleki sivil toplum kuruluşları kapsamında üniversite öğrencilerinin algıları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(4), 35–55.
Öztürk, A. (2007). Siyasi kültür bağlamında Türkiye’de devlet-sivil toplum ilişkisi: Sendikacılık örneği. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 1–35.
Öztürk, M. M. (2023). Lisans düzeyinde üniversite öğrencilerinin “sivil toplum örgütleri” algısı: Konya örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Pallant, J. (2020). SPSS survival manual: A step-by-step guide to data analysis using IBM SPSS (7. bas.). Open University Press.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6. bas.). Pearson.
Tuncel, G. (2005). Türkiye’de sivil toplum kuruluşlarının tarihsel gelişimi. S. Bakan, A. Küçük & A. Karadağ (Ed.), 21. yüzyılın eşiğinde Türkiye’de siyasal hayat. Aktüel Yayınları.
Unger, S. B., Pribesh, S., Bol, L., & Dickerson, D. (2014). Students’ perspectives of NGO service-learning experiences: A case study of Operation Smile. The Journal of Nonprofit Education and Leadership, 4(2), 139-161.
Yeşil, R. (2017). Sivil toplum kuruluşu algısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 471–484.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Atıf Çiçekli- Önder Eryılmaz

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.