Kültürel farklılıklar ve çeviri: Türkçe deyimlerin İngilizce ve Fransızca çevirileri üzerine karşılaştırmalı bir inceleme
Özet Görüntüleme: 39
/ 
PDF İndirme: 25
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.542Anahtar Kelimeler:
Çeviribilim- kültürlerarasılık- kültürel farklılıklar- deyim çevirisiÖzet
Çeviri; tıp, teknoloji, edebiyat, felsefe ve daha birçok alanda iletişim aracı olarak kullanılmakta, çevirisi yapılan her metin, bir kültürün yansıması olarak görünmektedir. Çeviri yaparken dilbilimsel hakimiyet yeterli olmamakta hem kaynak dil hem de hedef dilin kültürü hakkında bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Deyimler, çeviride önemli bir rol oynamaktadır zira bir şekilde farklı bir toplumun kültürünü yansıtmaktadır. Bu çalışmanın amacı, deyimlerin çevirisinde kültürlerarası farklılıkların önemine dikkat çekmek ve deyimlerin çevirisi ile ilgili önerilerde bulunmaktır. Çalışmada, kültürlerarasılık ve kültürlerarası iletişim kavramları açıklanmış ve kültürlerarası iletişimde önemli bir yere sahip olan deyimlerin İngilizce ve Fransızca çevirilerinden verilen örneklerle, farklı dillerde deyimlerin ifade edilmesinde karşılaşılan benzerlik ve farklılıklar sözcük ve anlam açısından ortaya konularak kültürel farklılıklar açısından incelenmiştir. Çalışma kapsamında, Türkçede bulunan dil, vücut, yiyecek ve hayvanlarla ilgili deyimlerin İngilizce ve Fransızca çevirileri içerik analizi yöntemiyle incelenmiş ve diller arasındaki farklılık ve benzerlikler saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma, nitel yöntemle tasarlanmıştır. Bu bağlamda kelime/söz ve anlam/konu temelinde bir tarama gerçekleştirilerek Türkçede bulunan dil, vücut, yiyecek ve hayvanlarla ilgili kavram ve eylemleri konu alan deyimlerin İngilizce ve Fransızca çevirileri derlenmiştir. Derlenen deyimler, içerik analizine tabi tutulmuş ve diller arasındaki benzerlik ve farklılıklar tespit edilerek kültürlerarasılık açısından incelenmiş ve deyimlerin çevirisinde dikkat edilecek hususlar hakkında önerilerde bulunulmuştur.
Referanslar
Aksan, D. (2013). Türkçenin gücü. Bilgi Yayınevi.
Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve deyimler Sözlüğü. İnkılâp Kitabevi.
Aksoy, Ö. A. (1995). Atasözleri ve deyimler Sözlüğü I. İnkılâp Kitabevi.
Alabdali, T. S. (2020). Translating idiomatic expressions in literary texts: Saving the pragmatic meaning. Umm Al-Qura University Journal for Languages & Literature, (26).
Baker, M. (1992). In other words: A Coursebook on Translation. Routledge
Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe öğretiminde ilkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (1), 19-30.
Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. The Free Press.
Chaves, R. M., Favier, L., & et Pélissier, S. (2012). L’interculturel en classe. Presses universitaires de Grenoble.
Çankaya, B., Meriç, I., & Kıvanç, M. (2004). Fono Fransızca Büyük Sözlük. Fono Açık Öğretim Kurumu
Demir, O. Ö. (2009). Nitel araştırma yöntemleri, sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri, Editör: Kaan Böke, Alfa Basım Yayım.
González, S. A. (2019). Les Repères Interculturels dans la Traduction Français/Espagnol des Expressions Idiomatiques, Hikma 18(2), 67-85. https://doi.org/10.21071/hikma.v18i2.11433
Gökçe, O. (2006). İçerik analizi- Kuramsal ve pratik bilgiler. Siyasal Kitabevi.
İli, M. (2015). İngilizce deyimlerin Türkçeye çevirisinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm yolları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (14), 112-128.
Kahrizsangi, A., & Haddadi, M. (2017). An inquiry into the challenges of literary translation to improve literary translation competence with reference to an Anecdote by Heinrich von Kleist. Journal of Education and Learning, 6 (3), 350-357. https://doi.org/10.5539/jel.v6n3p350
Kartarı, A. (2014). Kültür, farklılık ve iletişim – Kültürlerarası İletişimin Kavramsal Dayanakları. İletişim.
Longman-Metro Büyük İngilizce-Türkçe Sözlük (1993). Longman Yayınları
Newmark, P. (1988), A Textbook of Translation. Prentice Hall International.
O’dell, F., & McCarthy, M. (2010). English Idioms in Use Advanced. Cambridge University Press.
Saraç, T. (1976). Fransızca-Türkçe Büyük Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
Shojaei, A. (2012). Translation of idioms and fixed expressions: Strategies and difficulties. Theory and Practice in Language Studies, 2 (6), 1220-1229. https://doi.org/10.4304/tpls2.6.1220-1229
Erişim 1: https://kelimeler.gen.tr/deyim-nedir-ne-demek-88532/ Erişim tarihi: 15.09.2023
Erişim 2: https://sozluk.gov.tr/Erişim tarihi: 16.09.2023
Erişim 3: https://tureng.com/tr/turkce-ingilizce/ Erişim tarihi: 15.09.2023
Erişim 4: https://tureng.com/tr/turkce-ingilizce/brain%20surgery/ Erişim tarihi: 18.02.2025
Erişim 5: https://context.reverso.net/ Erişim tarihi: 18.02.2025
Erişim 6: https://www.deyimlerimiz.com/okuzun-altinda-buzagi-aramak-deyimi/ Erişim tarihi: 13.09.2023
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Recep Hatipoğlu
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
