Örnek türleri ve öğretmen tercihleri: Doğrusal denklemler örneği


DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.567Anahtar Kelimeler:
Matematik öğretmenleri- örnek türleri- öğretmen tercihleri- doğrusal denklemlerÖzet
Bu çalışma, ortaokul matematik öğretmenlerinin doğrusal denklemler konusunu öğretirken tercih ettikleri örnek türlerini ve bu örnekleri kullanma amaçlarını incelemektedir. Nitel araştırma paradigması çerçevesinde yürütülen araştırmada, durum çalışması deseni kullanılmış ve katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Veriler, görev yapmakta olan 28 matematik öğretmeninden yarı yapılandırılmış anketler aracılığıyla toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Bulgular, öğretmenlerin genellikle başlangıç ve standart örnekleri tercih ettiğini, ancak karşıt ve uç örnekleri yeterince kullanmadığını göstermektedir. Öğretmenler, başlangıç örneklerini konuyu tanıtmak ve öğrencilerin ilgisini çekmek için, standart örnekleri ise kavramsal öğrenmeyi desteklemek amacıyla kullanmaktadır. Buna karşılık, kavram yanılgılarını gidermede etkili olmasına rağmen karşıt örneklerin sınırlı düzeyde tercih edildiği belirlenmiştir. Öğretmenlerin pedagojik kaygılar taşıdığı ve daha karmaşık örneklerden kaçındığı görülmektedir. Sonuçlar, etkili bir öğrenme süreci için öğretmenlerin karşıt ve uç örnekleri daha fazla kullanmaları gerektiğini ortaya koymaktadır.
Referanslar
Alkan, M. (2016). Matematik öğretmenlerinin kullandıkları örneklerin sınıflandırılması ve öğretimsel açıklama boyutlarıyla ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
Alkan, S., & Güven, B. (2018). Ders kitaplarında kullanılan örnek türlerinin analizi: Limit konusu. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 9(1), 147-169. https://doi.org/10.16949/turkbilmat.334530
Bills, L., Mason, J., Watson, A., & Zaslavsky, O. (2006). Exemplification: The use of examples in teaching and learning mathematics. In J. Novotná, H. Moraová, M. Krátká, & N. Stehlíková (Eds.). Proceedings of the 30th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (Vol. 1, pp. 125–154). Prague: Charles University.
Doğan, Z., & Doğan, M. F. (2021). Matematik öğretmenlerinin matematik yaparken ve öğretirken örnek kullanımları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (56), 705-728. https://doi.org/10.53444/deubefd.1240608
İlgar, L., & Gülten, D. (2013). Matematik konularının günlük yaşamda kullanımının öğrencilere öğretilmesinin gerekliliği ve önemi. İstanbul Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 119-128.
Kara, G. (2021). Türkiye’de yayınlanan ortaokul matematik eğitimindeki kavram yanılgıları çalışmalarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
Michener, E. R. (1978). Understanding understanding mathematics. Cognitive Science, 2(4), 361-383.
Mishra, P., & Koehler, M. J. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A framework for teacher knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017-1054. https://doi.org/10.1111/j.1467-9620.2006.0068
Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (2nd ed.). Sage Publications, Inc.
Polya, G. (1973). How to solve it: A new aspect of mathematical method (2nd ed.). Princeton University Press.
Rowland, T. (2008). The purpose, design and use of examples in the teaching of elementary mathematics. Educational studies in mathematics, 69(2), 149-163. http://dx.doi.org/10.1007/s10649-008-9148-y
Stake, R.E. (1995). The art of case study research. Thousand Oaks: Sage Pbc.
Şahin, M., & Karakuş, F. (2021). Ortaokul matematik öğretmenlerinin oran ve orantı konusunun öğretiminde kullandıkları örneklerin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(4), 1605-1624. http://dx.doi.org/10.30703/cije.887089
Tall, D., & Vinner, S. (1981). Concept image and concept definition in mathematics with particular reference to limits and continuity. Educational Studies in Mathematics, 12, 151-169.
Tiemann, G.E. (2011). The impact of a school-wide high school advanced placement program and culture on participating students’ high school achievement and engagement outcomes and first year university academic success [Unpublished doctoral dissertation]. University of Nebraska.
Tsamir, P., Tirosh, D., & Levenson, E. (2008). Intuitive nonexamples: The case of triangles. Educational Studies in Mathematics, 69, 81-95. http://dx.doi.org/10.1007/s10649-008-9133-5
Watson, A., & Mason, J. (2002). Student‐generated examples in the learning of mathematics. Canadian Journal of Math, Science & Technology Education, 2(2), 237-249. https://doi.org/10.1080/14926150209556516
Watson, A., & Mason, J. (2006). Mathematics as a constructive activity: Learners generating examples. Routledge.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Zodik, I., & Zaslavsky, O. (2008). Characteristics of teachers' choice of examples in the context of teaching the concept of function. Educational Studies in Mathematics, 69(2), 165-182. http://dx.doi.org/10.1007/s10649-008-9140-6
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Mustafa Akinci, Ceren Kafalı, Emine Nur Unveren Bilgic

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.