Bireysel ve takım sporlarında antrenör-sporcu ilişkisinin yarışma kaygısına etkisinin incelenmesi
Özet Görüntüleme: 49
/ 
PDF İndirme: 32
DOI:
https://doi.org/10.70736/ijoess.580Anahtar Kelimeler:
Antrenör-sporcu ilişkisi- bireysel sporlar- takım sporları- yarışma kaygısıÖzet
Bu çalışma, bireysel ve takım sporlarında antrenör-sporcu ilişkisinin sporcuların yarışma kaygısı üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, Aydın ilinde aktif olarak bireysel ve takım sporlarıyla ilgilenen, 18 yaş ve üzeri toplam 395 sporcunun katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, antrenör-sporcu ilişkisini değerlendirmek amacıyla Antrenör-Sporcu İlişkisi Ölçeği, yarışma kaygısı düzeylerini belirlemek için ise Revize Edilmiş Yarışma Durumluk Kaygı Envanteri-2 kullanılmıştır. Verilerin analizinde çarpıklık ve basıklık değerleri incelenerek normal dağılım varsayımı test edilmiş, istatistiksel analizler kapsamında bağımsız örneklem t testi ve Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Bulgularda, kadın sporcuların antrenörleriyle daha yakın, güven temelli ve uyumlu ilişkiler kurdukları, buna karşın erkek sporcuların yarışma kaygısı düzeylerinin anlamlı derecede daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sporcuların yaşları ve spor deneyimleri arttıkça, antrenörleriyle olan ilişkilerinin güçlendiği ve buna paralel olarak yarışma kaygılarının azaldığı belirlenmiştir. Korelasyon analizleri, antrenör-sporcu ilişkisinin güçlü olmasının yarışma kaygısını azaltıcı bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bireysel ve takım sporları kıyaslandığında, bireysel sporlarla uğraşan sporcuların yarışma kaygısı düzeylerinin takım sporlarına göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, antrenörlerin sporcularıyla güvene dayalı, destekleyici ve uyumlu ilişkiler geliştirmelerinin, sporcuların yarışma kaygılarını azaltmada önemli olduğu ortaya konulmuştur. Spor psikolojisi ve antrenörlük uygulamaları bağlamında bu çalışma, antrenörlerin sporcular üzerindeki psikolojik etkilerini anlamak ve daha etkili antrenörlük stratejileri geliştirmek açısından önemli bulgular sunmaktadır.
Referanslar
Akbar, N., Honarmand, K., & Feinstein, A. (2011). Self-assessment of cognition in multiple sclerosis: The role of personality and anxiety. Cognitive and Behavioral Neurology, 24(3), 115-121.
Aksoy, D. (2016). Karate sporcularının müsabaka kaygı düzeyleri ile müsabaka performansları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 8-12.
Arianepooran, S., & Abolghasemi, A. (2006). The relationship of coping strategies, goal orientation and competitive athletic performance anxiety, individual and group student athlete. Journal of Research on Sport Sciences, 13(4), 141-55.
Arlı, M., ve Nazik, H. (2001). Bilimsel araştırmaya giriş. Gazi Kitabevi.
Bawa, H. S. (2010). Personality hardiness, burnout and sport competition anxiety among athletics and wrestling coaches. British Journal of Sports Medicine, 44(Suppl 1), 57-58.
Bayram, M., Yankın, Ö., Hafızoğlu, A. F., Büyük, A., Aydın, N. S., & Göçmen, M. (2023). Elit badmintonda sporcu-antrenör ilişkisi. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 128-132.
Cagle, J. A., Overcash, K. B., Rowe, D. P., & Needle, A. R. (2017). Trait anxiety as a risk factor for musculoskeletal injury in athletes: A critically appraised topic. International Journal of Athletic Therapy and Training, 22(3), 26-31.
Cartoni, A. C., Minganti, C., & Zelli, A. (2005). Gender, age, and professional-level differences in the psychological correlates of fear of injury in Italian gymnasts. Journal of Sport Behavior, 28(1), 3.
Cheng, W. N. K., & Hardy, L. (2016). Three-dimensional model of performance anxiety: Tests of the adaptive potential of the regulatory dimension of anxiety. Psychology of Sport and Exercise, 22, 255-263.
Cho, S., Choi, H., & Kim, Y. (2019). The Relationship between perceived coaching behaviors, competitive trait anxiety, and athlete burnout: A cross-sectional study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(8), 14-24.
Çoban, M. S. (2019). Antrenör-sporcu ilişkisini etkileyen faktörler (Türkiye Hentbol 1.lig örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
Davis, L., Appleby, R., Davis, P., Wetherell, M., & Gustafsson, H. (2018). The role of coach-athlete relationship quality in team sport athletes’ psychophysiological exhaustion: implications for physical and cognitive performance. Journal of Sports Sciences, 36(17), 1985–1992.
Doğan, E. K., & Eygü, H. (2018). Kış sporları yapan sporcuların yarışma kaygı düzeylerinin incelenmesi. Muş Alparslan Üniversitesi Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 9-18.
Duncan, M. J., Smith, M., Bryant, E., Eyre, E., Cook, K., Hankey, J., . . . et al. (2016). Effects of increasing and decreasing physiological arousal on anticipation timing performance during competition and practice. European Journal of Sport Science, 16(1), 27-35.
Ekenci, M. T., Yücel, M. G., & Ekenci, G. (2017). Antrenör- sporcu ilişkisi ölçeğinin Türkiye için geçerlilik ve güvenilirlik analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(40), 1-13.
Ford, J. L., Ildefonso, K., Jones, M. L., & Arvinen-Barrow, M. (2017). Sport-related anxiety: Current insights. Open Access Journal of Sports Medicine, 8, 205-212.
Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. (7th ed.). McGraw-Hill.
Gönen, M., & Güçlü, M. (2019). The effect of coach-athlete relationship upon state-anxiety levels of the athletes. International Journal of Sport Culture and Science, 7(1), 63-74.
Grossbard, J. R., Smith, R. E., Smoll, F. L., & Cumming, S. P. (2009). Competitive anxiety in young athletes: Differentiating somatic anxiety, worry, and concentration disruption. Anxiety, Stress, & Coping, 22(2), 153-166.
Güllü, S. (2018). Sporcularin antrenör-sporcu ilişkisi ile sportmenlik yönelimleri üzerine bir araştirma. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(4), 190-204.
Hill, A. P., & Davis, P. A. (2014). Perfectionism and emotion regulation in coaches: A test of the 2× 2 model of dispositional perfectionism. Motivation and Emotion, 38(5), 715-726.
Jones, E. S., Mullen, R., & Hardy, L. (2019). Measurement and validation of a three factor hierarchical model of competitive anxiety. Psychology of Sport and Exercise, 43, 34- 44.
Jowett, S., & Carpenter, P. (2015), The concept of rules in the coach-athlete relationship. Sports Coaching Review, 4(1),1-23.
Jowett, S., & Ntoumanis N. (2004). The Coach–Athlete Relationship Questionnaire (CART-Q): Development and initial validation. Scandinavian Journal of Mmedicine & Science in Sports, 14, 245-257.
Kamis, H., Ahmad Radzi, J., & Mohd Kassim, A. F. (2021). Does coaching effectiveness and coach-athlete relationship moderate the anxiety among athletes?. Jurnal Sains Sukan & Pendidikan Jasmani, 10(2), 19-25.
Kara, E. (2016). Üst seviye atış sporcularının müsabaka öncesi kaygı düzeyi ile performansları arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Khan, M. K., Khan, A., Khan, S. U., & Khan, S. (2017). Effects of anxiety on athletic performance. Research & Investigations in Sports Medicine 1(1), 1-5.
Kürkçü-Akgönül, E., Yavaş-Tez, Ö., & Aras, D. (2021). Revize edilmiş yarışma durumluk kaygı envanteri-2’nin Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, 3(1), 62-80.
Lentz, B., Kerins, M. L., & Smith, J. (2018). Stress, mental health, and the coach–athlete relationship: A literature review. The Applied Research in Coaching and Athletics Annual, 33, 214-238.
Martens, R., Burton, D., Rivkin, F., & Simon, J. (1980). Reliability and validity of the competitive state anxiety inventory (CSAI). C. H. Nadeau, W. C. Halliwell, K. M. Newell, ve G. C. Roberts (Eds.), Psychology of motor behavior and sport-1979 içinde (s. 91–99). Human Kinetics.
Masaki, H., Maruo, Y., Meyer, A., & Hajcak, G. (2017). Neural correlates of choking under pressure: Athletes high in sports anxiety monitor errors more when performance is being evaluated. Developmental Neuropsychology, 42(2), 104-112.
McGee, V., & DeFreese, J. D. (2018). The coach-athlete relationship and athlete psychological outcomes. Journal of Clinical Sport Psychology, 13, 12-174.
Mottaghi, M., Atarodi, A., & Rohani, Z. (2013). The relationship between coaches' and athletes' competitive anxiety, and their performance. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 7(2), 68-76.
Ong, N. C. H., & Chua, J. H. E. (2021). Effects of psychological interventions on competitive anxiety in sport: A meta-analysis. Psychology of Sport and Exercise, 52, 101836.
Pears, D. (2007). Cognitive component of competitive state anxiety in semi professional soccer: A case study. Turkish Journal of Sports Medicine 42(1), 15-19.
Ramazanoglu, F. (2018). Investigation of relationship between coach and athlete in terms of different variables. Universal Journal of Educational Research, 6(7), 1431-1436.
Sedarati, M. (2007). Anxiety of female students competing in the championship. Journal of Women Studies, 2(5), 120-7.
Stephen, S. A., Habeeb, C. M., & Arthur, C. A. (2022). Congruence of efficacy beliefs on the coach-athlete relationship and athlete anxiety: Athlete self-efficacy and coach estimation of athlete self-efficacy. Psychology of Sport and Exercise, 58, 102062.
Taşğın, Ö., Çabıtçı, M., & Konar, N. (2022). Elit seviye muay thai sporunda antrenör-sporcu ilişkisinin İncelenmesi. Sportive, 5(2), 48-54.
Tepeköylü-Öztürk, Ö. & Soytürk, M. (2019). Sporcu algılarına göre antrenör iletişim becerileri. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 576-583
Uskan, S. B. (2020). Halk oyunları sporcularının fiziksel benlik algısı ve kaygı düzeylerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
Varol, S., & Türkmen, M. (2021). Bocce lig sporcularının antrenör ilişki düzeyi ile sporda prososyal ve antisosyal davranış düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), 7(1), 19-34.
Weinberg, R. S., & Gould, D. (2023). Foundations of sport and exercise psychology. Human kinetics.
Yücel, M. G. (2010). Antrenör-sporcu ilişkisini etkileyen faktörler (Güreş örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Zamani, A. R., & Moradi, A. (2009). The comparison of the trait anxiety, state anxiety, and confidence in three sport teams and three individual sports. Knowledge & Research in Applied Psychology, 11(40), 63-72.
Zhang, S., Woodman, T., & Roberts, R. (2018). Anxiety and fear in sport and performance. Oxford University Press.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Yunus Sahinler, Sermin Agrali Ermis, Mustafa Can Koc, Mahmut Ulukan, Batuhan Ordu
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
