Coğrafya Öğretmenlerinin Harita Kavramına İlişkin Metaforları

Özet

Bu araştırmanın temel amacı coğrafya öğretmenlerinin haritaya ilişkin algılarının metafor analizi yöntemiyle incelenmesidir. Araştırmada olgu bilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2012–2013 eğitim-öğretim yılında, İstanbul il merkezindeki çeşitli liselerde coğrafya öğretmenliği yapan 116 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak hazırlanan formda “Harita” kavramına ilişkin algıları ortaya çıkarmak için katılımcılardan “Harita… gibidir, çünkü…” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Toplanan verilerin analizinde nitel analiz tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmaya katılan coğrafya öğretmenleri “Harita” kavramına yönelik olarak 59 farklı metafor (Dedemin bastonu, rehber, pusula, coğrafyanın şifresi, göz, vücuttaki damarlar vb) üretmişlerdir. Bu sonuç, “Harita” kavramının sadece tek bir metafor ile bir bütün olarak açıklanabilmesinin mümkün olmadığını göstermektedir. Coğrafya öğretmenlerinin ileri sürdüğü metaforlar ortak özellikleri bakımından irdelenerek 4 farklı kavramsal kategori altında toplanmıştır. Bunlar: (1) Yol gösterici ve rehber, (2) Bilgi verici, (3) Yaşamı kolaylaştırıcı ve (4) Coğrafya bilimine yardımcı.