HALK ANLATILARINDA “OLAĞANÜSTÜ BİÇİMDE HAMİLE KALMA” MOTİFİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Özet

Yaşam biçimini, dilini, dinini, tarihini, sosyo-kültürel yapısını, ağız özelliklerini, giyim-kuşamını, örf ve âdetlerini, geleneklerini, göreneklerini, inançlarını, hayata bakış açısını kısacası kültürünü özümseyerek halk anlatılarında biçimlendirip ölümsüzleştiren Türk milletinin varoluş serüveni, kültürel bellekte geçmişten günümüze yaşatılmaktadır. Bu bakımdan yüzyılların tecrübesini, bilgi birikimini ve görgüsünü sözlü gelenekte var edip yazıyla ebedîleştiren halkın, yaşam süzgecinden geçirdiği anlatıları, oldukça zengin motif ve semboller içermektedir. Hayatın ve hayalin kusursuz bir şekilde sentezlenerek işlendiği halk anlatıları; doğum, evlenme ve ölüm gibi hayatın geçiş aşamaları ile birlikte talih, cemiyet, kaderin ters dönmesi, sihir, imtihan, aldatma, geleceğin tayini, yasak, olağanüstülükler, yemin vb. gibi pek çok motifle süslenmiştir. Özellikle evlilik motifi ve buna bağlı olarak hamile kalma motifinde çeşitli sembolik değerler ve olağanüstülükler dikkati çekmektedir. Elma yiyerek, ziyafet vererek, dua ederek, kan içerek, ziyarete giderek, gül koklayarak, güneşe bakarak ya da belirli şartları yerine getirerek hamile kalma/çocuk sahibi olma motifleri bunlardan bazılarıdır. Bu motiflerin anlam alanında tıbbî bilgi, halk hekimliği, mitoloji, misafirperverlik, olağanüstü güç, inanç, umut, sevgi vb. yer almaktadır. Çalışmamızda, halk anlatılarından hareketle hamile kalma/çocuk sahibi olma motifi üzerinde durularak bu motifin taşıdığı değerler açıklanacaktır. Çalışmadaki amacımız; Türk milletinin soyunun devamı hususundaki düşüncelerini çözmek, uygulamalarını yaşatmak ve Türk kültürünün ölümsüzleştirildiği halk anlatılarının içerdiği sembolik anlamları gün yüzüne çıkarmaktır.