Egzersiz bağımlılığı: Spor salonuna giden bireyler üzerine bir inceleme
Özet Görüntüleme: 29
/ 
PDF İndirme: 29
DOI:
https://doi.org/10.70736/jrolss.468Anahtar Kelimeler:
Bağımlılık, egzersiz, egzersiz bağımlılığı, spor merkeziÖzet
Çalışmanın amacı; düzenli olarak spor salonuna giden bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeylerini incelemektir. Egzersiz bağımlılığı, sağlıklı bir alışkanlık olarak kabul edilen egzersiz yapma alışkanlığının aşırıya kaçmasıyla bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir duruma dönüşebilir. Bu nedenle düzenli egzersiz yapan kişilerin egzersiz bağımlılığı düzeylerine yönelik yürütülen çalışmalar önem arz etmektedir. Araştırma, Türkiye’nin, Çorum ili merkez spor salonlarında kayıtlı 422 gönüllü bireyden (179 kadın, 243 erkek) oluşan bir örneklem üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara “Kişisel Bilgi Formu” ve Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ)” uygulanmış, veriler SPSS 21 yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılım gösterdiği Shapiro-Wilk testi ile tespit edilmiştir. Gruplar arasında karşılaştırmalarda T-Test, One Way ANOVA ve Post Hoc LSD testi kullanılmıştır (p<0,05). Araştırma bulguları, egzersiz bağımlılığının alt boyutlarının cinsiyet, aile gelir düzeyi, spor salonlarına devam süresi, düzenli egzersiz yapma durumu ve medeni durum gibi değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterdiğini ortaya koymuştur (p<0.05). Kadınların erkeklere göre daha yüksek egzersiz bağımlılığı sergilediği, gelir düzeyi 6000TL’nin üzerinde olan bireylerin bağımlılık oranlarının daha düşük gelir grubuna kıyasla yüksek olduğu, eğitim düzeyi arttıkça bağımlılığın arttığı belirtilmiştir. Ayrıca, 1-2 yıl spor salonuna devam eden, düzenli egzersiz yapan ve evli bireylerin bağımlılık düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar cinsiyet, medeni durum, gelir düzeyi, düzenli egzersiz yapma alışkanlığı ve spor salonuna gidilen sürenin egzersiz bağımlılığı üzerinde etkili olduğunu göstermektedir.
Referanslar
Adams, J. (2009). Understanding exercise dependence. Journal of Contemporary Psychotherapy, 39, 231-240.
Adams, J. M., Miller, T. W., & Kraus, R. F. (2003). Exercise dependence: diagnostic and therapeutic issues for patients in psychotherapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 33, 93-107.
Allegre, B. Souville, M. Therme, P. & Griffiths, M. (2006). Definitions and measures of exercise dependence. Addiction Research and Theory, 14, 631-46.
Arslanoğlu, C., Acar, K., Mor, A., & Arslanoğlu, E. (2021). Geleceğin antrenörlerinde egzersiz bağımlılığı. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 137-146.
Aslan, S., & Aylaz, R. (2014). Akademisyenlerin internet bağımlılık düzeyleri ve buna bağlı oluşabilecek sağlık sorunların değerlendirilmesi. Annals of Health Sciences Research, 3(2), 14-19.
Bavli, Ö., Kozanoğlu, M. E., & Doğanay, A. (2011). Düzenli egzersize katılımın egzersiz bağımlılığı üzerine etkisi. Türk Spor ve Egzersiz Dergisi, 13(2), 150-153.
Bedük, A. (2022). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencileri ile diğer fakültede okuyan öğrencilerin egzersiz bağımlılığının incelenmesi (Tez No. 734532) [Yüksek Lisans Tezi, Siirt Üniversitesi].
Berczik, K., Szabó, A., Griffiths, M. D., Kurimay, T., Kun, B., Urbán, R., … et al. (2012). Exercise addiction: Symptoms, diagnosis, epidemiology, and etiology. Substance Use & Misuse, 47(4), 403-417.
Buckworth, J., & Nigg, C. R. (2004). Physical activity, exercise, and sedentary behavior in college students. Jounal of American College Health, 53(1).
Ceci, F., Di Carlo, F., Burkauskas, J., Salone, A., De Luca, I., Cicconcelli, D., … et al. (2023). Physical activity and exercise addiction during the COVID-19 pandemic in Italy. International Journal of Mental Health and Addiction, 21(6), 3678-3698.
Chhabra, B., Granziol, U., Griffiths, M. D., Zandonai, T., Landolfi, E., Solmi, M., … et al. (2024). Prevalence of the Risk of Exercise Addiction Based on a New Classification: A Cross-Sectional Study in 15 Countries. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-22.
Cicioğlu, H. İ., Tekkurşun Demir, G., Bulğay, C. & Çetin E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, 20(1), 12-20.
Costa, S. & Oliva, P. (2012). Examining relationship between personality characteristics and exercise dependence. Review of Psychology, 19, 5–12.
Costa, S., Hausenblas, A. H., Oliva, P., Cuzzocrea, F., & Larcan, R., (2013). The role of age, gender, mood states and exercise frequency on exercise dependence. Journal of Behaviour Addicttions, 2(4), 216-223
Çakir, E. (2019). The examination of exercise addiction levels of university students studying in health field. Journal of Education and Training Studies, 7(3), 177-181.
Demirtaş, R. (2022), Munzur üniversitesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığının incelenmesi (Tez No. 735461) [Yüksek Lisans Tezi, Munzur Üniversitesi] YÖKTEZ.
Di Lodovico, L., Poulnais, S., & Gorwood, P. (2019). Which sports are more at risk of physical exercise addiction: A systematic review. Addictive Behaviors, 93, 257-262.
Dumitru, D. C., Dumitru, T., & Maher, A. J. (2018). A systematic review of exercise addiction: Examining gender differences. Journal of Physical Education and Sport, 18(3), 1738-1747.
Freimuth, M., Moniz, S., & Kim, S. R. (2011). Clarifying exercise addiction: Differential diagnosis, co-occurring disorders, and phases of addiction. International Journal of Environmental Research and Public Health, 8(10), 4069–4081
Glasser, W. (1976). Positive addiction. New York, NY: Harper & Row
Griffiths, M. D., Landolfi, E., & Szabo, A. (2023). Does exercise addiction exist among individuals engaged in team-based exercise? A position paper. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-16.
Kababıyık, M.(2021), Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinde egzersiz bağımlılığının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 675670) [Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi] YÖKTEZ.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
Kaşka, F. (2022) , Fitness egzersizi yapan bireylerde temel psikolojik ihtiyaçlar ve egzersiz bağımlılığı (Tez No. 745761) [Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi] YÖKTEZ.
Katra, H. (2021). Egzersiz yapan bireylerde egzersiz bağımlılığı ve benlik saygısı. Bağımlılık Dergisi, 22(4), 370-378.
Kaya, Ö. (2019), Öğretmen adaylarının egzersiz bağımlılıkları ve egzersize yönelik metaforik algıları (Tez No. 593007) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi] YÖKTEZ.
Kürtül, E. (2021), Egzersiz bağımlılığı ile çocukluk çağı travmaları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 703734) [Yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi] YÖKTEZ.
Landolfi, E. (2013). Exercise addiction. Sports Medicine, 43, 111–119.
Leuenberger, A. (2006). Endorphins, exercise, and addictions: A review of exercise dependence. Impulse, 1–9
Lichtenstein, M. B., Christiansen, E., Bilenberg, N., & Støving, R. K. (2014). Validation of the exercise addiction inventory in a Danish sport context. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 24(2), 447-453.
Lindwall, M., & Palmeira, A. (2009). Factorial validity and invariance testing of the exercise dependence scale-revised in Swedish and portuguese exercisers. Measurement in Physical Education & Exercise Science, 13, 166–179
Modolo, V. B., Antunes, H. K. M., de Gimenez, P. R. B., Santiago, M. L. D. M., Tufik, S., & de Mello, M. T. (2011). Negative addiction to exercise: Are there differences between genders?. Clinics, 66(2), 255-260.
Morgan, W. P. (1979). Negative addiction in runners. The Physician and Sports Medicine, 7, 57–70.
Özcan, E. (2021). Türkiye’deki spor/fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerin egzersiz bağımlılığı ve koronavirüs anksiyete durumlarının incelenmesi (Tez No. 684761) [Yüksek Lisans Tezi, Bolu İzzet Baysal Üniversitesi] YÖKTEZ.
Paksoy, S. M. (2021). Spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi (Kahramanmaraş İli Örneği) (Tez No. 655277) [Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi] YÖKTEZ.
Piercy, K.L., Troiano, R.P., Ballard, R.M., Carlson, S.A., Fulton, J.E., Galuska, D.A., … et al. (2018). The physical activity guidelines for Americans. JAMA, 320(19), 2020–2028.
Stoliaroff, S. (2003). Know the signs of unhealthy exercise addiction. Running Fit News, 18(6), 4-5.
Szabo, A., De La Vega, R., Ruiz-Barquín, R., Rivera, O. (2013). Exercise addiction in Spanish athletes: Investigation of the roles of gender, social context and level of involvement. Journal of Behavioral Addictions, 2(4), 249-252.
Szabo, A., Griffiths, M. D., Marcos, R. D. L. V., Mervó, B., & Demetrovics, Z. (2015). Focus: addiction: Methodological and conceptual limitations in exercise addiction research. The Yale Journal of Biology and Medicine, 88(3), 303.
Tekkurşun Demir, G., Hazar, Z. & Cicioğlu, H. İ. (2018). Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 865-874.
Tel, M. & Köksalan, B. (2009). Günümüzde yeni bir boş zaman aktivitesi olarak internet: Öğretim üyeleri örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 262-272.
Uz, İ. (2015). Fitness merkezlerine düzenli katılan bireylerde egzersiz bağımlılığının incelenmesi (Tez No. 422893) [Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Üniversitesi] YÖKTEZ.
Williams, L. J., & Abdi, H. (2010). Fisher’s least significant difference (LSD) test. Encyclopedia of Research Design, 218(4), 840-853.
Yılmaz, E. Ö. (2021). Beden eğitimi ve spor bilimleri lisans öğrencilerinin egzersiz bağımlılıklarının ve egzersizde davranışsal düzenleme düzeylerinin incelenmesi (Tez No. 690508) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi] YÖKTEZ.
Zırhlıoğlu, G. (2011). Egzersiz bağımlılığının egzersiz davranış parametrelerine göre incelenmesi: Van ili örneği. Sport Sciences, 6(4), 214-222.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
