Genç yetişkinlerde rekreatif yüzme ve bulaşıcı hastalık riskleri: Farkındalık ve korunma önlemlerinin analizi


DOI:
https://doi.org/10.70736/jrolss.537Anahtar Kelimeler:
Yüzme, Bulaşıcı hastalıklar, Yetişkin sağlığıÖzet
Bu araştırmada, rekreatif amaçlı yüzme sporu yapan genç yetişkin bireylerin bulaşıcı hastalıklar risk farkındalıkları ve korunma durumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya 79 kadın ve 103 erkek olmak üzere toplam 182 birey çalışmaya dahil edilmiştir. Veri toplama araçları olarak demografik bilgi formu ile bulaşıcı hastalıklar risk farkındalığı ve korunma ölçeği kullanılmıştır. Veri analizi kapsamında frekans ve yüzde dağılımları incelenmiş, normallik varsayımları sağlandıktan sonra bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü ANOVA, Post-Hoc testleri ve Pearson Korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırmada yer alan bireylerin yaşları (yıl) 28,46±4,23, boyları (cm) 172,82±8,70, vücut ağırlığı (kg) 71,46±13,24 ve VKI değerleri 23,76±2,90 olarak bulunmuştur. Araştırmada katılımcıların cinsiyete göre ölçek toplam ve alt boyut puanlarının tamamında; medeni durum, sigara kullanımı, kronik rahatsızlık ve eğitim durumlarında ise bazı alt boyutlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p<0,05). Demografik bilgiler ile ölçek toplam ve alt boyut puanlarında farklı düzey ve yönlü ilişkiler saptanmıştır. Sonuç olarak, bulaşıcı hastalık farkındalık ve korunma davranışlarının cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, sigara kullanımı, kronik rahatsızlık ve fiziksel özelliklere göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Kadınlar ve eğitim düzeyi yüksek bireylerin puanları daha yüksek bulundu ve fiziksel özelliklerle farkındalık seviyeleri arasında negatif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Bu bağlamda, bulaşıcı hastalık risk farkındalığını artırmaya yönelik eğitim programlarının düzenlenmesi ve bireylerin korunma davranışlarını geliştirmeye yönelik stratejilerin uygulanması gerektiği belirlenmiştir.
Referanslar
Akdeniz, E. (2019). Sigara bağımlılığı sağlığa etkileri ve sigara bıraktırmada kullanılan transteoretik model. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 11-25.
Alpar R. Applied statistics and validity-reliability: with examples from sports, health and educational sciences (3rd Edition). Ankara: Detay Publishing. 2014, 20-40.
Arden, M. A., & Chilcot, J. (2020). Health psychology and the coronavirus (COVID-19) global pandemic: A call for research. British Journal of Health Psychology, 25(2), 231–232. https://doi.org/10.1111/bjhp.12414
Arıca, E. Ö., Kuş, B., İnci, C., Söğüt, M. C. (2024). Pandemi sürecinde bireylerin bulaşıcı hastalıklara yönelik risk farkındalığı ve korunma düzeylerinin belirlenmesi: Türk toplumu örneği. Sağlık ve Toplum, 34(3), 74-82.
Avcikurt, C., Koroglu, O., Koroglu, A., & Avcikurt, A. S. (2011). HIV/AIDS awareness and attitudes of tour guides in Turkey. Culture, Health & Sexuality, 13(2), 233-243.
Ayranci, U. (2005). AIDS knowledge and attitudes in a Turkish population: an epidemiological study. BMC Public Health, 5, 1-10.
Barna, Z., & Kádár, M. (2012). The risk of contracting infectious diseases in public swimming pools: A review. Annali dell’Istituto superiore di sanita, 48, 374-386.
Chan, E., & MacLeod, M. (2014). A comparison of recreational water illness awareness and frequency of swimming. BCIT Environmental Public Health Journal. https://doi.org/10.47339/ephj.2014.141
Cohen J. The analysis of variance. In Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (second ed.). Lawrence Erlbaum Associates. 1988, 274-87.
Colado, J. C., Triplett, N. T., Tella, V., Saucedo, P., & Abellán, J. (2009). Effects of aquatic resistance training on health and fitness in postmenopausal women. European Journal of Applied Physiology, 106(1), 113–122. https://doi.org/10.1007/s00421-009-0996-7
Control and Prevention (CDC). (2021). Healthy swimming. https://www.cdc.gov/healthywater/swimming/index.html
Dalyan, O., Canpolat, E., Öztürk, Ö. F., & Pişkin, M. (2023). Gıda sektöründe çalışanların salgın hastalık farkındalıkları: Çanakkale ili örneği. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences, 9(4), 952-963.
Ener, D. & Çetinkaya, F. (2021). Bulaşıcı hastalıklar risk farkındalığı ve korunma ölçeği geliştirme. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 85(2). 258-269.
Fewtrell, L., & Kay, D. (2015). Recreational water and ınfection: A review of recent findings. Current Environmental Health Reports, 2(1), 85–94. https://doi.org/10.1007/s40572-014-0036-6
Field, A. (2024). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage publications limited.
Godbey, G., Crawford, D. W., & Shen, X. S. (2010). Assessing hierarchical leisure constraints theory after two decades. Journal of Leisure Research, 42(1), 111-134.
Graczyk, T. K., Sunderland, D., Awantang, G. N., Mashinski, Y., Lucy, F. E., Graczyk, Z., ... & Breysse, P. N. (2010). Relationships among bather density, levels of human waterborne pathogens, and fecal coliform counts in marine recreational beach water. Parasitology Research, 106, 1103-1108.
Hlavsa, M. C., Roberts, V. A., Anderson, A. R., Hill, V. R., Kahler, A. M., Orr, M., ... et al. (2011). Surveillance for waterborne disease outbreaks and other health events associated with recreational water—United States, 2007–2008. MMWR Surveill Summ, 60(12), 1-32.
Kaya, G., Trabzon, Ş., Doğanay, S., Güçlü, E., Karabay, O., & Altındiş, S. (2019). Sağlık Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerine Verilen El Hijyeni Eğitimi Etkinliği. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, 3(3), 219-224.
Medical Park (MP). (2020). Kronik hastalıklar ve bağışıklık sistemi. Medical Park. https://www.medicalpark.com.tr/kronik-hastalik/hg-2369?utm_
Montazeri, A. (2005). AIDS knowledge and attitudes in Iran: results from a population-based survey in Tehran. Patient education and counseling, 57(2), 199-203.
Özdamar K. Ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Nisan kitabevi, Eskişehir 2017.
Pond, K. (2005). Water recreation and disease: Plausibility of associated infections. Geneva: World Health Organization.
Prüss-Üstün, A., Wolf, J., Corvalán, C., Bos, R., & Neira, M. (2016). Preventing disease through healthy environments: a global assessment of the burden of disease from environmental risks. World Health Organization.
Sanyaolu, A., Okorie, C., Marinkovic, A., Patidar, R., Younis, K., Desai, P., ... et al. (2020). Comorbidity and its impact on patients with COVID-19. SN Comprehensive Clinical Medicine, 2, 1069-1076.
Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th Ed.). Boston: Allyn & Bacon.
World Health Organization (2020). COVID-19 global risk communication and community engagement strategy – interim guidance. https://www.who.int/publications/i/item/covid-19-global-risk-communication-and-community-engagement-strategy
World Health Organization. (2021). Guidelines on recreational water quality. Volume 1: Coastal and fresh waters. World Health Organization.
World Health Organization. (2022). Health literacy development for the prevention and control of noncommunicable diseases. Volume 1: Overview. World Health Organization.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ROL Spor Bilimleri Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.