TÜRKİYE’DE GELENEKSEL ŞARKICILIK TÜRLERİ ARAŞTIRMALARINDA ŞARKICI FORMANTI PARAMETRESİNİN KULLANIMINA YÖNELİK BİR ÖNERİ

Özet

Şarkıcılık alanında fizyolojik ve akustik açıdan yapılan araştırmalar 20. yüzyılın ikinci yarısında önemli bir ivme kazanmıştır. Günümüze kadar da artarak süren bu araştırmalar sayesinde oluşan literatürün, özellikle de son yıllara kadar, neredeyse tümüyle opera şarkıcılığı üzerine olduğu görülür. Opera dışı şarkıcılık türlerinde halen sürmekte olan yazılı anlamda metodolojik kaynak eksikliği, tüm dünyada olduğundan belki de biraz daha fazla olacak şekilde Türkiye’de de mevcuttur. Bu eksiklik, özü itibarıyla, müzikte modernleşme çabalarının ürettiği bir anlayış çerçevesinde ortaya konan ve opera şarkıcılığına ait tekniklerin taklidinin amaçlandığı bir sürecin sonuçlarından biridir. Günümüzde, yerel şarkıcılık türlerine ilişkin bu eksikliğin giderilmesi açısından yürütülecek araştırmalarda kullanılabilecek çeşitli parametreler mevcuttur. Bu parametrelerin dünyada en çok kullanılanlarından biri şarkıcı formantıdır. Opera şarkıcılığında uygulanan teknik yaklaşımlarla üretilen ve spektral olarak tanımlanabilir olan bu fenomenin yerel şarkıcılık türlerinde mevcut olup olmadığı hususu, söz konusu türlere ilişkin önerilecek metodolojilerde dikkate alınması gereken bir boyutu işaret eder. Şarkıcı formantının üretimini sağlayan ve literatürde açık bir şekilde tanımlanmış teknik yaklaşımların, yerel şarkıcılık türlerine ilişkin bir metodolojik önermenin içeriğinde bulunup bulunmayacağına ilişkin bir değerlendirme yapılabilmesi açısından, şarkıcı formantının ilgili şarkıcılık türünün geleneksel icrasında mevcut olup olmadığının bilinmesi bir gerekliliktir. Bu çalışmada, herhangi bir şarkıcılık türünde şarkıcı formantının mevcudiyetine ilişkin yapılacak çalışmalarda, doğru bir sonuca ulaşabilmek açısından dikkate alınması gereken hususlar ayrıntılı şekilde ele alınmaya çalışılmaktadır.