Sporcuların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlarının ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi
Özet Görüntüleme: 28
/ 
PDF İndirme: 26
DOI:
https://doi.org/10.70736/jrolss.513Anahtar Kelimeler:
Sağlıklı beslenme, sporcu beslenmesi, spor, psikolojik iyi oluşÖzet
Bu çalışmanın amacı sporcuların sağlıklı beslenme tutumları ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin çeşitli değişkenler çerçevesinde incelenmesi iki faktör arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Çalışmaya yaş ortalaması 23,91±6.32 olan 168’i kadın, 147’si erkek olmak üzere 315 sporcu dahil edilmiştir. Katılımcılara Katılımcı Değerlendirme Formu, Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Bağımsız Örneklem t-Testi, Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları kapsamında katılımcıların cinsiyetine, bireysel veya takım sporu sürdürme durumuna göre sağlıklı beslenme tutumlarının ve psikolojik iyi oluş seviyelerinin istatistiksel olarak farklılaşmadığı belirlenmiştir (p<0,05). Çalışmanın bir diğer bulgusu ise cinsiyet ve branş fark etmeksizin sporcuların sağlıklı beslenme tutumları ile psikolojik iyi oluşları arasında orta düzey pozitif yönlü ilişkinin bulunmasıdır (p<0,001). Çalışma sonucunda sporcuların sağlıklı beslenmeye yönelik tutumları ile psikolojik sağlıklarının ilişkili olduğu ve bunun branşa ve cinsiyete göre değişmediği sonucuna ulaşılabilir. Bu doğrultuda sporcuların sağlıklı beslenme tutumlarını geliştirmenin, psikolojik sağlıklarını iyileştirdiği; psikolojik iyilik halinde artışın sporcularda sağlıklı beslenme tutumlarını iyileştirdiği söylenebilir.
Referanslar
Abbey, E. L., Wright, C. J., & Kirkpatrick, C. M. (2017). Nutrition practices and knowledge among NCAA Division III football players. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 14, 1-9. https://doi.org/10.1186/s12970-017-0170-2
Abdullah, M. R. (2023). The importance of sports for public health: The importance of sports for public health. International Journal of Health, Medicine, and Sports, 1(4), 25-28. https://doi.org/10.46336/ijhms.v1i4.20
Adatepe, E., & Çelik, H. (2022). Amatör futbolcuların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5 (Özel Sayı 1), 217-229. https://doi.org/10.38021/asbid.1199506
AlKasasbeh, W. J., & Amawi, A. T. (2023). Impact of eating habits on the psychological state of Jordanian athletes: a descriptive study. Food Science and Technology, 11(3), 168-181.
Alpar, R. (2022). Spor sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik güvenirlik. Detay Yayıncılık.
Altunhan, A., & Bayer, R. (2021). Bireysel ve takım sporcularının uyku kalitesi ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 30-44. https://doi.org/10.48133/igdirsbd.1026752
Arslan Kabasakal, S. (2023). Beslenme ve Fiziksel Aktivite. Fiziksel Aktivite ve Sağlık, 157.
Arslan Kabasakal, S., Gökşin, Ş. Ö., Tok, S., Aksu, S., & Keskin, B. (2024). Examination of nutritional behaviors and healthy eating self-efficacy of children enrolled in football schools. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(3), 404-413. http://doi.org/10.61962/bsd.1561048
Arslandoğan, A., Türkmen, M., Töre, E., Demir, B., & Hazar, S. (2021). COVID-19 sürecinde fiziksel aktivite düzeyi ile mental iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 67-75.
Azizi, M., Rahmani-Nia, F., Malaee, M., Malaee, M., & Khosravi, N. (2010). A study of nutritional knowledge and attitudes of elite college athletes in Iran. Brazilian Journal of Biomotricity, 4(2), 105–112.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Cengizoğlu, İ. C., Keskin, B., & Kabasakal, S. A. (2024). Examination of healthy lifestyle behaviors of athletes. Online Turkish Journal of Health Sciences, 9(1), 41-47. https://doi.org/10.26453/otjhs.1389348
Çevik, A., Dokuzoğlu, G., & Zorba, E. (2023). Fitness egzersizi yapan bireylerin beslenmeye yönelik tutumlarının belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(3), 1375-1383. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1321804
Degoutte, F., Jouanel, P., Bègue, R. J., Colombier, M., Lac, G., Pequignot, J. M., & Filaire, E. (2006). Food restriction, performance, biochemical, psychological, and endocrine changes in judo athletes. International Journal of Sports Medicine, 27(1), 9-18. http://doi.org/10.1055/s-2005-837505
Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S., … et al. (2010). New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research. 97(2010), 143-156. https://doi.org/10.1007/s11205-009-9493-y
Eather, N., Wade, L., Pankowiak, A., & Eime, R. (2023). The impact of sports participation on mental health and social outcomes in adults: A systematic review and the ‘Mental Health through Sport’ conceptual model. Systematic Reviews, 12(1), 102. https://doi.org/10.1186/s13643-023-02264-8
Firth, J., Gangwisch, J. E., Borsini, A., Wootton, R. E., & Mayer, E. A. (2020). Food and mood: how do diet and nutrition affect mental wellbeing?. BMJ, 369, m2440. https://doi.org/10.1136/bmj.m2382
Galli, N. (2019). Psychosocial health and well-being in high-level athletes. Routledge.
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
Göral, K., & Yıldırım, D. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlarının branş farklılıklarına göre araştırılması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 58-69. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1114833
Gülen, Ö., Kumartaşlı, M., Madak, E., Sönmez, H. O., Pepe, O. (2021). Taekwon-do sporcularının beslenme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sport, 10(3), 31-45. http://doi.org/10.22282/ojrs.2021.86
Jacka, F. N., & Berk, M. (2012). Depression, diet and exercise. Medical Journal of Australia, 1(4), 21-23.
Kaplan, B. J., Rucklidge, J. J., Romijn, A., & McLeod, K. (2015). The emerging field of nutritional mental health: inflammation, the microbiome, oxidative stress, and mitochondrial function. Clinical Psychological Science, 3(6), 964-980. https://doi.org/10.1177/2167702614555413
Kaya, İ., Şentürk, A., Ustalar, A., Kaya, K., Bilgen, H., & Uslular, A. (2022). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sağlıklı beslenmeye yönelik tutumlarının araştırılması. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 478-494.
Malinowska, Z., Hadjieva, I. M., Majsiak, J., & Jurek, J. M. (2024). A review: Exploring nutrition approaches to improve mental health among athletes: Focus on depression and disordered eating. Journal of Coaching and Sports Science, 3(2), 60-75. https://doi.org/10.58524/002024334800
Malkoç, N., Yaşar, O. M., Turgut, M., Kerem, M., Köse, B., Atli, A., & Sunay, H. (2020). Healthy nutrition attitudes of sports science students. Progress in Nutrition, 22(3), 1-7. https://doi.org/10.23751/pn.v22i3.9480
Martín-Rodríguez, A., Gostian-Ropotin, L. A., Beltrán-Velasco, A. I., Belando-Pedreño, N., Simón, J. A., López-Mora, C., … et al. (2024). Sporting Mind: The interplay of physical activity and psychological health. Sports, 12(1), 37. https://doi.org/10.3390/sports12010037
Neuman Lawrence, W. (2014). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches. Pearson.
O’neil, A., Quirk, S. E., Housden, S., Brennan, S. L., Williams, L. J., Pasco, J. A., … et al. (2014). Relationship between diet and mental health in children and adolescents: A systematic review. American Journal of Public Health, 104(10), e31-e42. https://doi.org/10.2105/AJPH.2014.302110
Owen, L., & Corfe, B. (2017). The role of diet and nutrition on mental health and wellbeing. Proceedings of the Nutrition Society, 76(4), 425-426. https://doi.org/10.1017/S0029665117001057
Parlakyıldız, S., & Kül Avan, S. (2024). Üniversite sporcularının cinsiyet rolleri ve psikolojik iyi oluşlarının incelenmesi. ROL Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 151-175. https://doi.org/10.5281/zenodo.10733946
Polivy, J., & Herman, C. P. (2005). Mental health and eating behaviours: A bi-directional relation. Canadian Journal of Public Health, 96(3), 543-546.
Reardon, C. L., Hainline, B., Aron, C. M., Baron, D., Baum, A. L., Bindra, A., … et al. (2019). Mental health in elite athletes: International Olympic Committee consensus statement (2019). British Journal of Sports Medicine, 53(11), 667-699. https://doi.org/10.1136/bjsports-2019-100715
Rucklidge, J. J., & Kaplan, B. J. (2016). Nutrition and mental health. Clinical Psychological Science, 4(6), 1082-1084. https://doi.org/10.1177/2167702616641050
Saygın, M., Öngel, K., Çalışkan, S., Yağlı, M., Has, M., Gonca, T., Yücel, K. (2011). Süleyman Demirel üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2), 43-47.
Selviani, I., Prasetyo, T., Kurniawan, R., Putra, R. A., Candra, O., & Rizal, Y. (2024). Activities and involvement in sports have a significant impact on life: A descriptive analysis. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 8(8), 1926-1934.
Smith, A. L., & Biddle, S. J. (2008). Youth physical activity and sedentary behavior: challenges and solutions. Human Kinetics.
Smith, P. J., Blumenthal, J. A., Babyak, M. A., Craighead, L., Welsh-Bohmer, K. A., Browndyke, J. N., ... et al. (2010). Effects of the dietary approaches to stop hypertension diet, exercise, and caloric restriction on neurocognition in overweight adults with high blood pressure. Hypertension, 55(6), 1331-1338. https://doi.org/10.1161/HYPERTENSIONAHA.109.146795
Tekkurşun Demir, G., & Cicioğlu, H. İ. (2019). Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği (SBİTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 256-274. https://doi.org/10.31680/gaunjss.559462
Tekkurşun Demir, G., Namlı, S., & Cicioğlu, H. İ. (2021). Takım ve bireysel sporlarda sosyal görünüş kaygısı sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumun belirleyicisi midir? Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 124-134. https://doi.org/10.33689/spormetre.915191
Tekkurşun Demir, G., Namlı, S., Hazar, Z., Türkeli, A., & Cicioğlu, H. İ. (2018). Bireysel ve takım sporcularının karar verme stilleri ve mental iyi oluş düzeyleri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 176-191.
Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOO): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
Uluç, E. A. (2022). Psikolojik iyi oluş ve psikolojik kırılganlık arasındaki ilişki: Üniversiteler arası müsabakalarda mücadele eden sporcular örneği. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 1035-1047. https://doi.org/10.38021asbid.1194403
World Health Organization (WHO). (2024, June 26). Physical activity. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity
Yamak, B., Çebi. M., & Çebi, A. İ. (2023). Investigation of kickboxing athletes’attitudes towards healthy nutrition. Journal of ROL Sports Sciences, 4(2), 620-632. https://doi.org/10.5281/zenodo.8009345
Yılmaz, G., Şengür, E., & Turasan, İ. (2022). Spor bilimleri fakültesinde okuyan öğrencilerin sağlıklı beslenme tutum puanlarının incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 64-70. https://doi.org/10.46385/tsbd.1111714
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
